Page 58 - 2024 KPSS TEK KİTAP KONU ANLATIMLI - EDİTÖR YAYINLARI

4. TÜRKİYE’DE NÜFUS VE

BÖLÜM YERLEŞME

TÜRKİYE’DE NÜFUS NÜFUS ARTIŞI

NÜFUS Olumsuz Sonuçları
EDİTÖR YAYINEVİ
Sınırları belirlenmiş bir alanda, belirli bir tarihte bulunan ( İşsizlik artar.
toplam insan sayısına nüfus denir. TÜİK 2020 verilerine ( Kalkınma hızı düşer.
göre Türkiye nüfusu 83 milyon 614 bin 362 kişidir. ( Kişi başına düşen milli gelir azalır.
( Tasarruflar azalır.
( Tüketim artar.
ŗ NOT ( İç ve dış göçler artar.
¡ Nüfus bilimi uzmanları insanlık tarihi boyunca nüfus ( İnsanların temel ihtiyaçlarını karşılaması zorlaşır.
alanında üç büyük sıçrama döneminin yaşandığını ( İhracat azalır.
düşünmektedir. Bu sıçramalardan birincisi yaklaşık ( Nüfusa bağlı yatırımlar artar.
2 milyon yıl önce insanların alet yapımını keşfetme- ( Çevre kirliliği artar.
sidir. İkinci sıçrama yaklaşık 10 bin yıl önce yaşan- ( Belediye hizmetleri zorlaşır.
mıştır. İnsanların yerleşik hayata geçmesi, tarımla
uğraşmaları ve hayvanları evcilleştirmeleri nüfusu Olumlu Sonuçları
arttırmıştır. Üçüncü sıçrama ise Sanayi Devrimi ile ( Üretim artar.
gerçekleşmiştir. ( Vergi gelirleri artar.
( Mal ve hizmete talep artar.
( Yeni endüstri dalları doğar.
NÜFUS POLİTİKASI
( İş ücretleri ucuzlar.
² Nüfusun artış hızını ve niteliğini değiştirmeye yönelik
( İhracatta rekabet kolaylaşır.
her türlü uygulamaya nüfus politikası denir. Dünyada
genel olarak uygulanan üç çeşit nüfus politikası var- TÜRKİYE NÜFUSUNUN YAPISAL
dır. Bunlar; ÖZELLİKLERİ
Ý Nüfus artış hızını azaltmaya yönelik olarak uygula- Nüfusun niteliğini oluşturan etkenler şunlardır:
nan nüfus politikası (Çin ve Hindistan gibi.) ² Yaş grupları
Ý Nüfus artış hızını yükseltmek için uygulanan nüfus ² Okuryazarlık oranı
politikası (Avrupa ülkeleri gibi.) ² Cinsiyet
Ý Nüfusun nitelik ve niceliğini arttırmaya yönelik ² Çalışan nüfusun genel nüfusa oranı
uygulanan nüfus politikası (Türkiye gibi.) ² Nüfusun köy ve kentlere göre dağılışı
Nüfusun Yaş Gruplarına Dağılışı
NÜFUS SAYIMI ² Ülkemizde ortanca yaş 32,7 olmuştur. Ortanca yaşı
en düşük olan şehir Şanlıurfa, en yüksek olan şehir
Belirli bir zamanda bir ülke sınırları içinde kişilere yöne-
Sinop’tur.
lik yapılan demografik, ekonomik, sosyal verilerin top-
lanması ve bu verilerin değerlendirme işlemine nüfus ² Yaş grupları nüfusun genel yapısı ve doğurganlık
oranı hakkında bilgi sahibi olmamızı sağlar. Ayrıca iş,
sayımı denir. Modern nüfus sayımları ilk defa İskandinav eğitim, sağlık vb. ihtiyaçların belirlenmesinde ve gele-
ülkelerinde yapılmıştır. Osmanlı Devleti’nde ilk kapsamlı ceğe yönelik planlamanın yapılabilmesinde önemli rol
nüfus sayımı II. Mahmut Dönemi’nde asker ve vergi oynar. 2020 nüfusunun yaş gruplarına dağılımı şöy-
yükümlülerini belirlemeye yönelik yapılmıştır. ledir: