Page 57 - 2024 KPSS TEK KİTAP KONU ANLATIMLI - EDİTÖR YAYINLARI

3. TÜRKİYE’NİN İKLİMİ VE

BÖLÜM BİTKİ ÖRTÜSÜ

TÜRKİYE’NİN İKLİMİNİ ETKİLEYEN Yıllık Ortalama Sıcaklık Dağılışı
FAKTÖRLER
MATEMATİK KONUMUN İKLİME ETKİSİ
EDİTÖR YAYINEVİ
Türkiye 36º - 42º kuzey paralelleri arasında
olduğundan;
² Ilıman iklim kuşağında yer almaktadır.
² Batı rüzgârlarının etkisi altındadır.
² Cephe yağışları görülmektedir. 4° 8° 12° 16° °C
² Sıcaklık değerleri genel olarak güneyden kuzeye
azalmaktadır.
² Türkiye’de ortalama sıcaklık 3ºC ile 20ºC arasında
² Güneş ışınlarının geliş açısı değiştiğinden dört mev- değişir.
sim belirgin olarak yaşanmaktadır.
² Güneyden kuzeye doğru sıcaklık değerleri azalmak-
² Dağların güney yamaçları kuzey yamaçlarından daha tadır (Enlem).
sıcaktır.
² Batıdan doğuya doğru sıcaklık azalmaktadır (Yük-
² Güneyden sıcak, kuzeyden soğuk hava kütlelerinin selti).
etkisinde kalmaktadır.
² Kıyıdan iç kesimlere doğru sıcaklık azalmaktadır
² Akdeniz iklim kuşağında bulunmaktadır. (Denizellik).

Özel Konumun İklime Etkisi ² En düşük sıcaklık Kuzeydoğu Anadolu’da, en yüksek
sıcaklık güney kıyılarında görülür.
² Çevresindeki denizlerin etkisiyle denizler üzerinden
gelen nemli hava kütleleri kıyı kesimde farklı iklim
kuşaklarının yaşanmasını sağlamaktadır. Ocak Ayı Ortalama Sıcaklık Dağılışı
² Çevredeki karaların etkisiyle Asya ve Avrupa üze- ² Batıdan doğuya doğru gidildikçe yükselti ve karasallık
rinden gelen soğuk hava kütleleri kış mevsiminde nedeniyle sıcaklık düşer.
sıcaklık değerlerinin düşük olmasına neden olur. Yaz ² En düşük sıcaklık Kuzeydoğu Anadolu’da görülür.
mevsiminde ise Afrika ve Arap Yarımadası üzerinden ² En yüksek sıcaklık Akdeniz Bölgesi’nde görülür.
gelen hava kütleleri sıcaklıkların yükselmesini sağlar.
² Kıyı ile iç kesimler arasındaki sıcaklık farkı yüksektir.
² Yeryüzü şekillerinin etkisiyle iklim ve bitki örtüsü
çeşitliliği görülür.
Temmuz Ayı Ortalama Sıcaklık Dağılışı
² Yükseltinin batıdan doğuya doğru artması sonucu
sıcaklık değerleri batıdan doğuya doğru düşmektedir. ² En yüksek sıcaklık Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde
görülür.
² Türkiye kış mevsiminde Sibirya Yüksek Basıncı ile
İzlanda Alçak Basıncı etkisinde iken yaz mevsiminde ² Sıcaklığın en düşük olduğu bölge ise Kuzeydoğu
Basra Alçak Basıncı ve Asor Yüksek Basıncı etki- Anadolu Bölgesi’dir.
sinde kalır.
Yıllık Sıcaklık Farklarının Dağılışı
İKLİM ELEMANLARI
² Kıyılardan iç kesimlere doğru gidildikçe sıcaklık fark-
Sıcaklık ları artar (Denize uzaklık).
² Türkiye’de sıcaklığın dağılışını, kuzey-güney doğrul- ² Doğuya doğru gidildikçe yıllık sıcaklık farkları artar
tusunda enlem farkı, batı-doğu doğrultusunda deniz- (yükselti).
den uzaklık ve yükselti etkiler. ² Doğu Anadolu’da sıcaklık farkı 30°C’yi geçer.