Page 49 - 2024 KPSS TEK KİTAP KONU ANLATIMLI - EDİTÖR YAYINLARI

8. KURTULUŞ SAVAŞI

BÖLÜM (MUHAREBELER DÖNEMİ)

DOĞU CEPHESİ
ŗ NOT
² Ermeniler Osmanlı’ya en son isyan eden millettir.
¡ Milli Mücadele Dönemi’nde Ankara’da büyükelçilik
² Rusya’nın kışkırtmaları sonucu Ermeni Sorunu doğ- açan ilk ülke Gürcistan’dır.
muştur.
² Ermeni Sorunu ilk kez 1878 Berlin Anlaşması’yla
ortaya çıkmıştır. GÜNEY CEPHESİ

² I. Dünya Savaşı’nda Tehcir Yasası ile Ermeniler Suri- Mondros Ateşkes Antlaşması’ndan sonra Urfa, Antep,
ye’ye ve Lübnan’a zorunlu göç ettirilmiştir. ²
Maraş İngilizler tarafından işgal edilmiştir.
² Wilson İlkeleri, Mondros Ateşkes’i ve Paris Barış Kon-
feransı’nda Ermenilerle ilgili kararlar alınmıştır. ² Fransa, Musul’daki petrollerden vazgeçince bu yöre-
ler Fransa’ya devredilmiştir.
Kurtuluş Savaşı’nda Ermenilerin olumsuz çalışmaları
² Türk birliklerin başarıları Ermenileri barış istemek YAYINEVİ
üzerine Doğu Cephesi Komutanı Kazım Karabekir ² Fransa buradaki emellerini gerçekleştirmek için
komutasındaki 15. Kolordu’nun Ermenilere yönelik Ermenileri kullanmıştır.
taarruz hareketine geçmesinin ardından Ermeniler ² Güney Cephesi’nde Kuva-yı Millîye birlikleri halkla bir-
millî’yi kabul etti.İTÖR
Gümrü Antlaşması’nı imzalamak zorunda kalmıştır.
GÜMRÜ ANTLAŞMASI (3 ARALIK 1920) likte mücadele etmiştir. Güney Cephesi’ndeki komu-
tanlar: Yörük Salim Bey Maraş’ta; Yüzbaşı Ali Saip Bey
² Bu antlaşma Kazım Karabekir tarafından imzalanmıştır. Urfa’da; Topçu Kemal Bey, Piyade Yüzbaşı Osman
Bey ile Yüzbaşı Ratip Bey Adana’da; Teğmen Said
² Bu antlaşmayla; Aras Nehri ve Çıldır Gölü sınır kabul ² 11 Şubat 1920’de Maraş, 10 Nisan 1920’de Urfa, 20
zorunda bırakmıştır.
Bey ve Kılıç Ali Antep’te önemli hizmetler vermiştir.
ED ² I. Dünya Savaşı’nda gizli antlaşmalarla Batı Anadolu
²
edildi. Kars, Kağızman, Kulp, Sarıkamış ve Iğdır Türk-
Ekim 1921’de Antep, 5 Ocak 1922’de Adana düşman-
lere verildi.
dan arındırılmıştır.
Ermeniler Sevr Anlaşması’ndan vazgeçti ve Misakı-
²
İtalya’ya verildiği halde Paris Barış Konferansı’nda
Ermenistan ister ise Türk tarafı siyasi ve askeri yar-
²
İzmir ve çevresi Yunanlılara verilmiştir. Bu nedenle
dımda bulunabilecektir.
İtilaf Devletleri arasında görüş ayrılığı çıkmıştır.
TBMM’nin ilk anlaşmasıdır.
²
² İtalya, Anadolu’da işgal ettiği yerleri II. İnönü Sava-
² TBMM’yi ve Misakımillî’yi tanıyan ilk devlet Ermenis-
tan’dır. şı’nın kazanılmasıyla terk etme kararı almış, Sakarya
Savaşı’nın kazanılmasından sonra tamamen terk
² TBMM’nin siyasi ve askeri arenada ilk başarısıdır.
etmiştir.
² Türkiye Devleti tabirinin kullanıldığı ilk antlaşmadır.
² 1921’de Antep’e “Gazi”, 1973’te Maraş’a “Kahraman”,
BATUM ANTLAŞMASI (23 ŞUBAT 1921) 1984’te Urfa’ya “Şanlı” unvanları verilmiştir.
² Çarlık Rusya’dan ayrılan Gürcistan ile yapılmıştır.
² Osmanlı Devleti’nin kötü durumundan faydalanan BATI CEPHESİ
Gürcistan; Ardahan, Artvin ve Batum’u ele geçirmiştir.
DÜZENLİ ORDU (8 KASIM 1920)
² Türkiye tarafından Gürcistan’a Posof Harekatı düzen-
lenmiştir. Kurulma Sebepleri
² İki devlet arasında yapılan Batum Antlaşması’na göre ² Sivas Kongresi’nden sonra Ali Fuat Paşa, Kuvay-ı
Ardahan, Artvin ve Batum Türk Devletine bırakılmıştır. Milliye birlikleri arasında uyumu ve düzeni sağlamak
² Batum Antlaşması, Moskova Antlaşması ile geçerlilik için Batı Cephesi’ne Umum Kuvay-ı Milliye komutanı
kazanmıştır. olarak atandı.