Page 12 - 2024 ALES KONU ANLATIMLI - DATA YAYINLARI
P. 12

ORAN - ORANTI - ORTALAMA
           BÖLÜM 9
                                                                ÇEŞİTLERİ



        Oran - Orantı                                             Çıkmış Soru Benzeri

                                                                   y
                                                                      z
            ŗ   NOT                                            x   =   =   ve 4y - 2x + 4z = 28’dir.
                                              a    c           7   3  4
            • a, b, c, d ≠ 0 ve a, b, c, d ∈ R olmak üzere;   ve   şeklin-
                                              b    d           Buna göre z kaçtır?
                                        a
           deki ifadelere oran denir. Örneğin;   gösterimi a’nın b’ye   A) 6   B) 8   C) 12      D) 16       E) 18
                                        b
                 c                                                Çözüm
           oranı,   gösterimi c’nin d’ye oranı biçiminde okunur.
                                                                      z
                                                                   y
                 d                                             x   =   =   = k olsun.
                         11 DATA YAYINLARI
                                                               7   3  4
                                      a   c
            • İki oranın eşitliğine orantı denir.   =   şeklinde gösterilir.  Buradan x = 7k, y = 3k, z = 4k olur.
                                      b  d                     4 . 3k - 2 . 7k + 4 . 4k = 28 ⇒ 12k - 14k + 16k = 28
                                                                                                              ⇒ 14k = 28 ⇒ k = 2’dir.
                                                               z = 4k = 4. 2 = 8 bulunur.
          É   Örnek Soru
          Bir sınıftaki öğrencilerden   5  ’i Almanca, geri kalanı da   É   Örnek Soru
                                 11                               x       y       z
          İngilizce bilmektedir.                                4x − y  =  z + 4y  =  y + 3z  = k  olduğuna göre k kaçtır?

          İki dili bilen öğrenci olmadığına göre, sınıftaki İngi-  A) 2   B) 3       C)         D)          E)  1
                                                                                                   1
                                                                                        1
          lizce  bilen  öğrencilerin  sayısının,  Almanca  bilen                        2          3           4
          öğrencilerin sayısına oranı kaçtır?                       Çözüm
                       6
            5
          A)        B)        C)   5     D)   6      E)  11     \
            6          5         11         11          6         x   =   y   =   z   = k
                                                                4x − y  z + 4y  y + 3z
                                                                             y
                                                                         x ++ z
                                                                ⇒                       = k
                                                                  4x − y ++z  4y + y + 3z
                                                                       y
          \   Çözüm                                                 x ++ z             1
                                                                ⇒             = ⇒=k  k
          Sınıftaki öğrencilerin   5  ’i Almanca biliyorsa   6  ’i de İngi-      4x (  ++y  z)  4
          lizce biliyordur.  11                 11
                         6
          Ýngilizce bilen  =  =  6 11 =  6                        Çıkmış Soru Benzeri
                               ⋅
          Almanca bilen  5   11 5    5                         3ax = 2by = 5cz = 6 olarak veriliyor.
                                                                      1
                         11                                    1   =   =   = 2 olduğuna göre 3a + 2b + 5c kaçtır?
                                                                   1
                                                               x   y  z
                                                               A) 6      B) 12       C) 18       D) 24       E) 30

            ŗ   NOT                                               Çözüm
                                                               3ax  = 2by = 5cz  = 6 buradan
            a   c
            •   =   = k  ikili orantı olup k ifadesi orantı sabitidir.  6  6    6
            b  d                                               x  =  , y  =  , z  =  bulunur.
                                                                  3a     2b     5c
                                                               Yerine yazal ým.
            a   c   e
            •   =   =   = k olsun.                             1   1  1   1    1    1
            b  d   f                                             +  +   =   +    +    = 2
                                                               x   y  z   6    6    6
            • a = k.b,         c = k.d,        e = k.f                    3a   2b  5c
                                                               3a   2b  5c
            a   c   e   a + c + e                                 +   +    = 2
            •   =   =   =      = k                              6   6   6
              b  d  f  b + d + f                               3a + 2b + 5c =12


          118
   7   8   9   10   11   12   13   14   15   16   17