Page 34 - MİMAR ve MÜHENDİSİN İNŞAAT EL KİTABI BORDO KİTAP - DATA YAYINLARI
P. 34

CEE: BORDO KİTAP                                  411
                                                              sonucunda da kazı yerine toprak ve su akışı denetimi
                                           28                    Sağlam zeminin derinde olması ve kazık temellere
                                                              sağlanmış olur.
                                                              göre  daha  geniş  ve  sağlam  temel  yapmak  gerektiği
                                                              durumlarda keson temeller uygulanır. Zemin içerisinde
                                                              boş  olarak  inşa  edilip  ağırlığından  da  yararlanılarak
                                                              islenilen  derinliğe  indirilmek  suretiyle  oluşturulur.
                                                              Kesonlar genelde üç tipte yapılır.
                                           KESONLAR
                                                                 1. Açık Kesonlar
                                                                 Temellerin oturacağı zemin üzerine çapı 15-300 cm
                                                              olan daire şeklinde ahşap demir ya da betonarmeden
               olduğu durumlarda keson temeller kullanılır. YAYINLARI
                                                              hazırlanan bir çarık oluşturulur. Bu çarığın üzerine dış
                                                              çapına uygun olarak silindir şeklinde klinker tuğlası taş
                                                              beton  blok  ya  da  betonarmeden  bir  duvar  örülür.  Bu
                                                              duvara  manto  denir.  Manto  içerisindeki  zemin  el
                                                              araçlarıyla ya da makinelerle kazılarak dışarı çıkarılır.
                                                              İçerisi ve altı boşalan manto kendi ağırlığı ile aşağıya
                                                              doğru  iner.  Manto  çevre  sürtünmesini  azaltmak  için
                                                              yukarıya doğru 1/10-1/15 oranında daraltılarak örülür.
                                                              Keson mantosu her 1.0-1.5 m yükseklikte beton hatılı
                                                              dökülerek  takviye  edilir.  istenilen  derinliğe  inildiğinde
                                                              kuyu  içerisi  betonla  doldurulur.  Bu  tür  temeller
                                                              genellikle  bina  duvarlarının  birleşme  ve  köşe  yaptığı
                                                              yerlerde oluşturulurlar.
                                                                 Aşağıdaki  resimde  bir  açık  keson  uygulaması
                  Keson   kelimesi   İngilizce’de   ki   “Caisson”   verilmiştir. Bu bir üst kısmı açık havayla bağlantılı olan
               kelimesinden  gelir  bu  kelimenin  kökü  ise  Latince   kesonlardır.  Yerleştirildikten  sonra  istenilen  oturma
               “Capsa” yani kasa, kutu anlamına gelmektedir.   içinde   sağlanır ve beton dökülerek inşaatı tamamlanır.
               DATA
                  Kelime  anlamı  sandık  olan  kesonlar;  çok  zayıf,
               gevşek  veya  sulu
                                   zeminlerde  ve  su
               oluşturulacak  temel  imalatlarında  kullanılırlar.  Kazık
               temellerin  yapılmasının  uygun  olmadığı  veya  yetersiz
                  Betonarme, çelik veya ahşaptan yapılabilen, büyük
               çapta  dairesel  ve  içi  boş  kesonlar  zemine  veya  suya
               çeşitli  yöntemlerle  sağlam  zemine  kadar  batırılır.  Üst
               üste  konularak  yerleştirilir.  İçindeki  toprak  vs.
               boşaltıldıktan  sonra  beton  veya  taş-beton  vb.
               malzemeler  ile  doldurulur.  Betonarme  keson  temeller
               yerinde döküm yapılarak veya ön döküm şeklinde imal
               edilebilirler. Maliyeti oldukça yüksektir. Genelde köprü
               ve liman inşaatlarında kullanılırlar.
                  Keson  temeller  köprü,  rıhtım  gibi  kalıcı  yapılarda
               yapının  sudan  zarar  görmemesi  için  kullanılan  bir   Şekil 1. Açık Keson Uygulaması
               temel türüdür.
                  Keson  temel  uygulanacak  alanda  kıza  sırasında
               keson  içine  toplanan  malzeme  kapma  kepçe,  kova,
               şlam  tulumbası  gibi  araçlarla  dışarı  atılır.  Keson  dibe
               oturur ve üst bölüme yenileri eklenerek istenilen boyuta
               getirilir. Basınçlı yani pnömatik kesonlar açık kesonlara
               benzemesine  karşılık  açık  kesonların  alt  bölümünde
               hava geçirmez ek bir bölme vardır. Bunun nedeni hava
               sızdırmayan bölme ile kazılacak yer arasında basınçlı
               hava  verilen  çalışma  odası  yaratmaktır.  Bunun
   29   30   31   32   33   34   35   36   37   38   39