Page 34 - MİMAR ve MÜHENDİSİN İNŞAAT EL KİTABI BORDO KİTAP - DATA YAYINLARI
P. 34
CEE: BORDO KİTAP 411
sonucunda da kazı yerine toprak ve su akışı denetimi
28 Sağlam zeminin derinde olması ve kazık temellere
sağlanmış olur.
göre daha geniş ve sağlam temel yapmak gerektiği
durumlarda keson temeller uygulanır. Zemin içerisinde
boş olarak inşa edilip ağırlığından da yararlanılarak
islenilen derinliğe indirilmek suretiyle oluşturulur.
Kesonlar genelde üç tipte yapılır.
KESONLAR
1. Açık Kesonlar
Temellerin oturacağı zemin üzerine çapı 15-300 cm
olan daire şeklinde ahşap demir ya da betonarmeden
olduğu durumlarda keson temeller kullanılır. YAYINLARI
hazırlanan bir çarık oluşturulur. Bu çarığın üzerine dış
çapına uygun olarak silindir şeklinde klinker tuğlası taş
beton blok ya da betonarmeden bir duvar örülür. Bu
duvara manto denir. Manto içerisindeki zemin el
araçlarıyla ya da makinelerle kazılarak dışarı çıkarılır.
İçerisi ve altı boşalan manto kendi ağırlığı ile aşağıya
doğru iner. Manto çevre sürtünmesini azaltmak için
yukarıya doğru 1/10-1/15 oranında daraltılarak örülür.
Keson mantosu her 1.0-1.5 m yükseklikte beton hatılı
dökülerek takviye edilir. istenilen derinliğe inildiğinde
kuyu içerisi betonla doldurulur. Bu tür temeller
genellikle bina duvarlarının birleşme ve köşe yaptığı
yerlerde oluşturulurlar.
Aşağıdaki resimde bir açık keson uygulaması
Keson kelimesi İngilizce’de ki “Caisson” verilmiştir. Bu bir üst kısmı açık havayla bağlantılı olan
kelimesinden gelir bu kelimenin kökü ise Latince kesonlardır. Yerleştirildikten sonra istenilen oturma
“Capsa” yani kasa, kutu anlamına gelmektedir. içinde sağlanır ve beton dökülerek inşaatı tamamlanır.
DATA
Kelime anlamı sandık olan kesonlar; çok zayıf,
gevşek veya sulu
zeminlerde ve su
oluşturulacak temel imalatlarında kullanılırlar. Kazık
temellerin yapılmasının uygun olmadığı veya yetersiz
Betonarme, çelik veya ahşaptan yapılabilen, büyük
çapta dairesel ve içi boş kesonlar zemine veya suya
çeşitli yöntemlerle sağlam zemine kadar batırılır. Üst
üste konularak yerleştirilir. İçindeki toprak vs.
boşaltıldıktan sonra beton veya taş-beton vb.
malzemeler ile doldurulur. Betonarme keson temeller
yerinde döküm yapılarak veya ön döküm şeklinde imal
edilebilirler. Maliyeti oldukça yüksektir. Genelde köprü
ve liman inşaatlarında kullanılırlar.
Keson temeller köprü, rıhtım gibi kalıcı yapılarda
yapının sudan zarar görmemesi için kullanılan bir Şekil 1. Açık Keson Uygulaması
temel türüdür.
Keson temel uygulanacak alanda kıza sırasında
keson içine toplanan malzeme kapma kepçe, kova,
şlam tulumbası gibi araçlarla dışarı atılır. Keson dibe
oturur ve üst bölüme yenileri eklenerek istenilen boyuta
getirilir. Basınçlı yani pnömatik kesonlar açık kesonlara
benzemesine karşılık açık kesonların alt bölümünde
hava geçirmez ek bir bölme vardır. Bunun nedeni hava
sızdırmayan bölme ile kazılacak yer arasında basınçlı
hava verilen çalışma odası yaratmaktır. Bunun