Page 36 - MİMAR ve MÜHENDİSİN İNŞAAT EL KİTABI BORDO KİTAP - DATA YAYINLARI

CEE: BORDO KİTAP 423
beklenir. Bir yapının, güvenli olma yanında, sağlaması
30
gereken koşullardan, ekonomik, kullanım amacına
uygun, çevre ile uyumlu ve estetik olma koşulları da
göz önünde tutulmalı, taşıyıcı sistemin bu koşulları
önleyici olmamasına çalışılmalıdır.

1. Taşıyıcı Sistemine Göre Bina Türleri
Özetle, yapı taşıyıcı sistemleri şunlardır:
BETONARME TAŞIYICI • Bina Türü Yapılar
SİSTEMLER o Betonarme Yapılar
o Çelik Yapılar
DATA YAYINLARI
o Yığma Yapılar
o Prefabrike Yapılar
• Sanat Yapıları
o Köprü Tipi Yapılar
o Viyadükler
• Yüksek Yapılar
o Kule Tipi Yapılar
o Gökdelen Tipi Yapılar
• Geniş Açıklıklı Yapılar
o Havalimanları
o Spor Alanları
o Alışveriş Merkezleri

• Geniş Dolgulu Yapılar
Bir yapının dış etkenlere güvenlik içinde karşı o Barajlar
koyabilmesi için yük taşımak ve aktarmak üzere o Santraller
oluşturulan temel, perde, kolon, kiriş, döşeme gibi yapı
elemanların tümüne birden taşıyıcı sistem denir. Yukarıdaki başlıklardan da anlaşılacağı üzere,
Bir yapının taşıyıcı elemanları hakkında bilgi taşıyıcı sistemler oldukça geniş bir alanı
sunabilmek için önce yapı taşıyıcı sistemlerini ortaya kapsamaktadır. Bu nedenle, kitapta “Bina Türü
koymak gerekir. Yapı taşıyıcı sistemlerini beş ana Yapılar”dan sadece “Betonarme Yapılar”a ağırlık
başlık altında toplanmıştır. Her bir yapı taşıyıcı verilmesi planlanmıştır. Bu planlama ve kapsam
sistemin kendine özgü bazı hesaplama ve uygulama dahilinde olmak üzere;
esasları söz konusudur. Bu esasların hepsinin ele • Yüzeysel Temeller
alınıp incelenmesi daha farklı çalışmaların yapılmasını • Derin Temeller
gerektirmektedir. • Delme (Fore) Kazıklar
Taşıyıcı elemanların hepsi bir tek amacı • Kesonlar
gerçekleştirmek, yükün taşınmasını sağlamak için • Yapılar İçin Temel Sondajları Teknik Şartnamesi
kullanılır. Ancak, bu elemanların her birinin: kendisine • Perdeler
düşen yük (kuvvet) payının türüyle, komşu taşıyıcıya • Kolonlar
ya da taşıyıcılara aktaracağı yükün (kuvvetin) • Kirişler
niteliğiyle ve büyüklüğüyle ilgili olarak kendine özgü bir • Döşemeler
yapısı ve işleme düzeni (mekanizması) vardır. • Taşıyıcı Eleman Malzemeler bu bölümün içeriğini
Taşıyıcılar, taşıdıkları ve aktardıkları yükün türüne göre oluşturmaktadır.
şekil değiştirir.
Taşıyıcı sistemin ana görevi, yapıya etkiyen yükleri 2. Betonarme Taşıyıcı Sistem Uygulamaları
kendi ağırlığı ile birlikte taşımak ve bu yükleri Betonarme taşıyıcı sistemlerini (Şekil 1-4);
güvenlikle en kısa yoldan zemine aktarmak, yapının • Çerçeveli sistemler
dengede kalmasını sağlamaktır. Taşıma kavramı, • Perde-çerçeveli sistemler (karma sistemler)
kullanma yükleri altında çatlak vb. arıza meydana • Perdeli sistemler
gelmeden sınırlı şekil değiştirme yaparak göçmeye
karşı yeterli güvenlikte bulunması biçiminde • Tüp sistemli yapılar şeklinde dört ana başlık altında
toplamak mümkündür.
açıklanabilir.
Her taşıyıcı sistemden, kendi ağırlığı başta olmak • Kabuk Sistemler (Şekil 5)
üzere, etkiyen yükleri karşılayarak bunları • Kablolu asma sistemler (Şekil 6).
mesnetlendiği zemine güvenli bir şekilde iletmesi