Page 17 - MİMAR ve MÜHENDİSİN İNŞAAT EL KİTABI BORDO KİTAP - DATA YAYINLARI

CEE: BORDO KİTAP 221
• Organik Madde İçeriği: Zeminde bulunan organik
11 madde miktarını ifade eder. Organik madde içeriği
yüksek olan zeminler genellikle mühendislik yapılar
için uygun olmayabilir.

• Kılcal Su Hareketi: Zeminin suyun emilim yeteneği
ve drenaj özellikleri zeminin kılcal su hareketi ile
ilişkilidir.
ZEMİNLERİN ENDEKS Bu endeks özellikleri zeminlerin mühendislik
ÖZELLİKLERİ tasarımlarında ve inşaat projelerinde kullanılmakta ve
ve
zeminin
davranışını,
dayanıklılığını
taşıma
kapasitesini anlamak için önemlidir. Her zemin türü için
DATA YAYINLARI
bu özellikler farklılık gösterebilir ve zemin mekaniği
çalışmalarında detaylı analiz gerektirebilir.
Zemin kayaların ayrışması sonucu oluşan katı
daneler ile bunlar arasındaki su ve/veya hava dolu
boşluklardan meydana gelen, içinde organik maddeler
içerebilen doğal malzemelerdir. Zemin olarak
nitelendirilen malzemeler, esas olarak, kayaların çevre
koşulları etkisi altında ayrışması ve parçalanması
sonucu meydana gelmektedir. Bazı durumlarda
organik maddelerde zeminlerin bileşenlerinden birini
oluşturmaktadır.
Zemin malzemesi;
• Zeminler mekanik davranışları çok geniş bir
aralıkta değişebilen çok heterojen ve karmaşık
malzemelerdir.
• Zeminler lineer veya tek bir gerilme-şekil değiştirme
ilişkisine sahip değillerdir.
• Zemin davranışı basınç, zaman ve çevreye
bağlıdır.
• Zemin her yerleşimde farklıdır.

Kayaçlar ayrışma, yıpranma ve kimyasal
Zeminlerin endeks özellikleri, genellikle zeminin mekanizmalarınca zemine dönüşürler. Bu
mühendislik özelliklerini tanımlamak için kullanılan bir mekanizmalar;
dizi parametreyi ifade eder. Bu özellikler zeminin • Yükleme boşalma sonucu kırılma,
taşıma gücü, sıkışabilirlik, drenaj özellikleri gibi • Isıl kökenli gerilmeler,
faktörleri kapsar. Bazı temel endeks özellikleri • Islanma, kuruma döngüleri,
şunlardır: • Oksitlenme,
• Sıkışma İndeksi: Zeminin sıkışabilirliğini gösteren • Redüklenme,
bir parametredir. Sıkışma deneyleri ile belirlenir ve • Katyon değişimidir.
genellikle çamur limiti ve plastik limit arasındaki
fark olarak hesaplanır. Zemin mühendisliği konusunda; özellikle temel
uygulamalarında,
• Sıvı Limit: Zeminin doğal su içeriğinde plastik ve • Zeminin inşaat malzemesi olarak kullanılmasında,
yarı akışkan hale geçtiği su içeriği seviyesini • Kazı ve şev uygulamalarında,
gösterir. Sıvı limit deneyi ile belirlenir. • İstinat yapılarında,
• Yeraltı yapılarında sıklıkla problemlerle
• Plastik Limit: Zeminin plastik ve katı hale geçtiği karşılaşılmaktadır.
su içeriği seviyesini gösterir. Plastik limit deneyi ile Kayaların ayrışması sonucu oluşan daneler ana
belirlenir.
kayanın bulunduğu yerde kalarak zemin tabakaları
oluşturur. Bazen de; rüzgar, su ve hareket eden
• Plastisite İndeksi: Bir zeminin plastik ve sıvı buzullar gibi kuvvetlerin etkisi altında çok uzaklara
halleri arasındaki farkı ifade eder. PI = LL - PL kadar taşınabilmekte ve belirli bölgelerde çökelerek
formülü ile hesaplanır.