Page 157 - 9. SINIF VIP TÜM DERSLER KONU ANLATIMLI - EDİTÖR YAYINLARI

2. Tema: Anlam Arayışı

KÖPRÜ BİL Pastoral Şiir:
KÖPRÜ BİLGİLERGİLER
K Doğanın güzelliğini, çobanların yaşantısını, kır ve köy hayatını
KONULARINA GÖRE ŞİİR TÜRLERİONULARINA GÖRE ŞİİR TÜRLERİ
işleyen şiir türüdür. Bu şiir türünde doğaya karşı bir sevgi ve
Lirik Şiir: doğal yaşama yönelik bir özenti söz konusudur. Pastoral şiir
Duyguların coşkulu ve dokunaklı bir biçimde anlatıldığı; duy- “idil” ve “eglog” olmak üzere iki şekilde karşımıza çıkmaktadır.
gu, ritim ve hayal gücünün öne çıktığı şiir türüdür. Çoğunluk-
la aşk, gurbet, özlem, ölüm gibi konuların işlendiği şiirler lirik İdil:
özellik gösterir. Okuyucuya duygu yoğunluğu yaşatmak ve es- Kır hayatının güzelliklerini işleyen kısa pastoral şiirlerdir. Bu
tetik haz vermek lirik şiirlerde temel amaçtır.
şiirlerde şairler doğa karşısında hissettiklerini yansıtırlar.
EDİTÖR YAYINLARI
Dağda dolaşırken yakma kandili
Eglog:
Fersiz gözlerimi dağlama gurbet.
Birkaç çobanın kır hayatı, aşk gibi konular üzerinde karşılıklı
Ne söylemez, akan suların dili
konuşmaları tarzında yazılan pastoral şiirlerdir. Türk edebiya-
Sessizlik içinde çağlama gurbet. tında çok fazla eglog örneği yoktur.

Açılan bir gülsün sen yaprak yaprak, Gümüş bir dumanla kapandı her yer

Ben aşkımla bahar getirdim sana; Yer ve gök bu akşam yayla dumanı
Tozlu yollarından geçtiğim uzak Sürüler, çimenler, sarı çiçekler
İklimden şarkılar getirdim sana. Beyaz kar, yeşil çam yayla dumanı

Epik Şiir:
Yiğitlik, yurt sevgisi, savaş ve kahramanlıkla ilgili konuları işle- Tam otların sarardığı zamanlar
yen şiir türüdür. Dünya edebiyatında epik şiirin ilk örneklerini Yere yüzükoyun uzanıyorum
destanlar oluşturur. Bu şiirlerde coşkun ve kahramanca bir Toprakta bir telaş, bir telaş
söyleyiş söz konusudur. Epik şiirler doğal epik ve yapay epik
olmak üzere ikiye ayrılmaktadır. Karıncalar öteden beri dostum.

Doğal Epik: Toplumun ortak malı olan, toplumun genelini et- Satirik Şiir:
kileyen birtakım olaylar sonucunda söylenmiş ve ilk söyleyeni Kişisel veya toplumsal yergi içeren şiirlerdir. Halk edebiyatın-
unutulmuş kahramanlık şiirlerine doğal epik denir. Bu şiirler da taşlama, divan edebiyatında ise hiciv olarak adlandırılan
sözlü gelenekte varlık göstermiş ve bu gelenek sayesinde ne- bu tarz şiirler, günümüzde yergi şiirleri olarak isimlendirilir. Bu
silden nesile aktarılmıştır.
şiirlerde bir kişi ya da olay iğneleyici sözlerle eleştirilir, tariz
Yapay Epik: Bir şairin, toplumu etkileyen önemli bir olayı do- sanatından çok sık yararlanılır. Satirik şiirlerde çeşitli uyarılar
ğal epiğe benzeterek söylemesi neticesinde oluşan şiirlerdir. yer aldığı için öğreticilik de söz konusudur.
Bu şiirlerin söyleyeni bellidir ve yazılı kültürle nesilden nesile
aktarılır.
Dinleyin dostlar başa geleni
Köroğlu’yum medhim merde yeğine
Ekmek çama çıktı, tuz firar etti
Koç yiğit değişmez cengi düğüne
Artık siz düşünün geri kalanı
Sere serpe gider düşman önüne
Çoğu bekliyorduk, az firar etti
Ölümü karşılar meydan içinde

Durmayın orada, kargı kucakta Köy sallanır güldüğünde
Dolansın yiğitler köşe bucakta Cin çarpılır değdiğinde
Bir savaş edelim kelle kucakta Beleş sofra gördüğünde
Şehitler aşkına çalın kılıncı Yumuluyor ölmüş gibi

Türk Dili ve Edebiyatı 157