Page 14 - 8. SINIF TÜRKÇE DUBLEKS ÖĞRETEN PARAGRAF

PARAGRAF TESTİ 6 cÜmleDe anlam

5 Karşılaştırma cümleleri farklı iki durumun ya da kavramın 7 Bir paragrafta ya da bir cümlede konunun çok daha iyi
belli bir nitelikle ilgili olarak birbirlerine karşı durumlarını bir şekilde anlaşılabilmesi için, gerekli olan örneklerin
belirten cümlelerdir. Bu cümlelerde “kıyaslanan” iki duru- verildiği cümlelere örneklendirme cümlesi denmektedir.
mun benzer veya farklı yönleri ortaya konulur. Karşılaş- Böyle cümleler sayesinde konu daha anlamlı hale gelir
tırma cümlelerinde “göre, kadar, daha, buna karşılık, öte ve anlatılmak istenen anlaşılır. Anlatılan konu ile ilgili bu
yandan, -ken vb.” kelime ve eklere sıkça rastlanır. şekilde durumun çok daha iyi bir biçimde anlaşılabilmesi
adına, örneklendirme cümleleri oluşturulur. Örneklen-
Yukarıdaki parça aşağıdaki sorulardan hangisine
karşılık olarak yazılmış olabilir? dirme yaparken cümle içerisinde bir ya da birden fazla
örnek kullanılabilir. Bu durum cümleye bağlı olarak deği-
A) Birden fazla varlığı kıyaslarken cümlelerin nesnel ya şir. Mesela bazı cümleleri bir tane örneklendirme yaparak
da öznel kurulması anlatımı nasıl etkiler? anlatabiliriz. Ancak bazı cümleleri daha iyi anlatabilmek
B) Cümleler arasında kıyas yapmanın anlatıma ne gibi için ise birden fazla örneklendirme yapmamız gerekebilir.
bir katkısı vardır? Yukarıdaki parçaya göre örneklendirme cümlesi kul-
C) Düşünceyi geliştirme yollarından biri olan karşılaştır- lanmadaki amaç aşağıdakilerden hangisidir?
manın benzetmeden farkları nelerdir?
D) Bir parçadaki karşılaştırma cümleleri nasıl tespit edi- A) Birden fazla örnek kullanarak okurun bakış açısını
genişletmek
lebilir?
B) Okura iletilmek istenen mesajın daha net anlaşılma-
sını sağlamak
C) Anlatımdaki sıradanlığı kırarak okurun metne olan
ilgisini artırmak
D) Anlatılanların gereksiz yere uzatılmasının önüne geç-
mek

8
6 Benzetme cümlelerinde güçsüz olan güçlü olana ben- I. METIN
zetilir. Bu nedenle benzetme cümlelerinde doğadaki Bir olayı ya da durumu veya bir şeyin özelliklerini oldu-
unsurlardan yardım alınır. Benzetme edatı olarak “gibi” ğundan daha büyük ya da küçük göstermeye abartma
ve “kadar” edatları kullanılır. “Gibi” bir nispet, “kadar” bir denir. Abartma cümleleri ile bir durumu çok daha
ölçü ifade etmektedir. Benzetme cümlelerinde benzeyen, yüksek ya da daha düşük bir seviyede gösterebiliriz.
benzetilen ve benzetme edatı ayrı ayrı incelenir. Güç- Örneğin “Sabahtan beri bu ağır çuvalları kaldırıp indir-
lünün güçsüze benzetilmesi mantık hatası olduğundan mekten belimiz koptu.” cümlesinde kişi, gün boyu çok
anlatım bozukluğuna neden olur. Bu nedenle güçsüzün yorulduklarını “belimiz koptu” şeklinde abartarak dile
güçlüye benzetilmesi gerekir. En çok koç, koyun, aslan getirmiştir.
gibi hayvanlar özelliklerine göre benzetilen ögeler olarak
cümlede yerini alır. Şiirlerde ya da düzyazılarda insanla- II. METIN
rın yüzü, kaşı, gözü, kirpikleri ve kaşları da çeşitli doğal Karşılaştırma cümleleri en az iki varlığın benzer veya
unsurlara benzetilmektedir. farklı yönlerini ortaya koymaları yönünden diğer cüm-
lelerden ayırt edilir. Karşılaştırma cümlelerinde “göre,
Parçada benzetmeyle ilgili aşağıdakilerden hangi-
sine değinilmemiştir? kadar, daha, buna karşılık, öte yandan, -ken” gibi
kelime ve ekler sıklıkla kullanılır.
A) Benzetme yapılırken kullanılan edatların hangileri ol-
duğuna Yukarıdaki parçalarla ilgili aşağıdaki özelliklerden
B) Benzetme yapılan unsurlar arasında nasıl bir ilişki ol- hangisinin ortak olduğu söylenebilir?
ması gerektiğine A) Tanımlamadan yararlanma
C) Benzetme yapmanın metne nasıl bir katkısı olduğuna B) Öznel anlatımla oluşturulma
D) Hangi durumlarda benzetmelerde mantıksal bir yan- C) Örneklendirme kullanma
lışlıktan söz edilebileceğine D) Bir olaydan bahsetme

14 markaj Yayınları / 8. Sınıf türkçe
MARKAJ YAYINLARI