Page 7 - 10. SINIF BİYOLOJİ FAVORİ ÖĞRETEN PARAGRAF
P. 7
1. ünite: hücre bölünmeleri PARAGRAF TESTI 3
1 Hücre döngüsü içinde gerçekleşen yaşamsal olaylar, 3 (I) Hücrelere özgü belirli bir ya da birkaç çeşit büyüme
genlerin kontrolü altındadır. (I) Birçok hücrede hücre faktörü vardır. (II) Bölünerek çoğalan doku hücreleri
döngüsünün evreleri arasındaki ilişkiyi sağlayan kontrol yeterli sayıya ulaştığında büyüme faktörü etkisiyle
noktaları vardır. (II) Bu kontrol noktaları kendinden önceki bölünme durdurulur. (III) Bazen mutasyon nedeniyle
olaylar tamamlanmadan sonraki süreçlerin gerçekleş- yeterli düzeyde büyüme faktörü taşımayan hücreler
mesini engeller. Bunun için kontrol noktalarında “Devam bölünmeye devam eder, hücre döngüsü kontrolden çıkar.
et!” sinyalleri verilir. (III) Hücre döngüsünün kontrolünde (IV) Kontrolden çıkan bu anormal hücreler kendilerini yok
“Devam et!” sinyalleri özel proteinlerce düzenlenir. (IV) eder.(V) Ancak bu mekanizma da bozulursa hücreler,
Hücre döngüsünün kontrol noktaları G , G ve M kontrol anormal şekilde çoğalır. Bir dokudaki anormal hücre küt-
1
2
noktalarıdır. G kontrol noktasında hücrede metabolik lesine tümör denir.
1
olaylarda bir anormallik yoksa hücre bölünme büyüklü- Parçadaki numaralandırılmış cümlelerin hangisinde
ğüne ulaşmışsa “Devam et!” sinyali verilir. Bu sinyali alan düşüncenin yönünü değiştiren bir ifadeye yer veril-
hücre, döngünün diğer evresi olan S evresine geçer. (V) miştir?
Hücre tarafından “Devam et!’’ sinyali alınmazsa döngü G
1
evresinde durur, S evresine geçemez. Bu durumda bazı A) I B) II C) III D) IV E) V
hücreler döngüden çıkarak G evresi olarak adlandırılan
0
durgun döneme geçer.
Bu parça iki paragrafa bölünmek istense ikinci
paragraf hangi cümle ile başlar?
A) I B) II C) III D) IV E) V
4 Tümörler; aynı dokuda kalıp yayılmıyorsa iyi huylu tümör,
geliştiği dokuda kalmayıp vücudun diğer bölgelerine yayı-
lıyorsa kötü huylu tümör olarak adlandırılır. Oluşan tümör
hücrelerinin bulundukları yerden ayrılarak kan ve lenf
yoluyla vücudun diğer kısımlarına yayılmasına metas-
taz denir. Metastaz yapan tümor hücrelerine kanser adı
2 Hücre döngüsünün kontrolünü bozan birçok etken vardır. verilir. Kanserli hücrelerde normal hücrelere göre yapı
DNA hasarının onarılmaması bunlardan birisidir. Kont- ve fonksiyon değişiklikleri görüldüğü gibi çekirdekler nor-
rol noktasındaki genlerin işleyişi sayesinde DNA eşlen- malden daha büyüktür. Kanser hücreleri anormal olarak
mesi sırasında oluşabilecek hatalar belirlenir ve onarılır. bölünür. Kromozomlarda sayıca farklılıklar ve yapısal
Hücre döngüsünü düzenleyen genlerde meydana gelen bozulmalar meydana gelir. DNA ile RNA arasında oran
mutasyonlarla hücre döngüsünün kontrolü bozulabilir. bozulur.
Mutasyonlar kendiliğinden oluşabildiği gibi virüsler, bazı Parçadaki bilgilere göre aşağıdakilerden hangisi
kimyasal maddeler, radyasyon ve X ışınları nedeniyle de kanserli hücre ve normal hücre arasındaki farklar-
oluşabilir.
dan biri olamaz?
Parçadan hareketle aşağıdakilerin hangisi söylene- A) Kanserli hücrede DNA ve RNA sayısı eşit olmadığı
mez?
için oranları bozulur.
A) Mutasyonların oluşumu tek bir nedene bağlı değildir. B) Kanserli hücre normal hücreye göre daha büyüktür.
B) Hücre döngüsünün kontrolünü sağlayan genler DNA C) Kanserli dokuda normal dokunun aksine çok sayıda
hatalarını belirdikten sonra eşleşmeyi sağlar. bölünen hücre ve düzensiz hücre dizilimleri mevcut-
C) Hücre döngüsünün kontrolü genlerle sağlanır. tur�
D) Kontrolü sağlayan genlerde meydan gelebilecek de- D) Kanserli hücre içindeki organellerin şekilleri düzen-
ğişimler hücre dengesinin kontrolünü etkiler. sizdir.
E) Radyasyon ve X ışınları DNA yapısında hasarlara E) Kanserli hücrelerin sayısı artmış ve şekilleri bozul-
sebep olur. muştur.
markaj Yayınları / 10. Sınıf biyoloji 7
MARKAJ YAYINLARI