Page 38 - 10. SINIF BİYOLOJİ FAVORİ ÖĞRETEN PARAGRAF

PARAGRAF TESTİ 5 3. ÜNİTE: EKOSİSTEM EKOLOJİSİ VE GÜNCEL ÇEVRE SORUNLARI

5 İnsan faal�yetler� sonucunda toprağın f�z�ksel, k�myasal ve 7 Çevre sorunlarının b�r d�ğer� ses k�rl�l�ğ�d�r. Yaşam alan-
b�yoloj�k yapısının bozulmasına toprak k�rl�l�ğ� adı ver�l�r. larında bel�rl� b�r ses ş�ddet�n�n (des�bel) üzer�ndek� �sten-
Doğada az bulunan ve çevr�m� çok yavaş olan cıva, kur- meyen ve gürültü oluşturan seslere ses k�rl�l�ğ� den�r.
şun ve kadm�yum g�b� ağır metaller �le radyoakt�f mad- Gürültü �nsan sağlığını ve başarısını olumsuz etk�ler.
deler�n kullanıldıktan sonra atıklarının doğada b�r�kmes� Kalabalık şeh�rlerde yaşayan �nsanların çoğu gürültü-
k�rl�l�ğe neden olur. Özell�kle toprakların bu şek�lde k�rle- den uzaklaşmak, d�nlenmek ve doğayla baş başa ola-
t�lmes� toprakların ver�ml�l�ğ�n� düşürür. Tarımda yapılan b�lmek �ç�n şehr�n dışına çıkmayı, sess�zl�ğ� terc�h eder.
yanlış gübreleme de toprak k�rl�l�ğ�nde öneml� b�r etken- Ses k�rl�l�ğ�; �ş�tme kaybı, solunum ve dolaşım bozukluğu
d�r. Ver�ml� araz�ler�n bu şek�lde kaybı tarımsal faal�yetler� g�b� f�zyoloj�k hastalıklara neden olab�l�r. Bunun dışında
olumsuz yönde etk�ler. K�rlenm�ş toprakta b�r�ken k�mya- stres, d�kkat dağınıklığı ve uyku düzen�n�n bozulması g�b�
sal maddeler, ağır metaller b�yoloj�k b�r�k�m yoluyla bes�n durumlara da yol açab�l�r.
z�nc�r�nden b�tk�lere, hayvanlara ve �nsanlara geçer. Bu Parçanın anlatımında ağırlıklı olarak hangi duyudan
durum kanser, s�n�r s�stem�, solunum s�stem�, karac�ğer yararlanılmıştır?
ve böbrek rahatsızlıkları olmak üzere pek çok hastalığa
neden olur. A) Görme B) Tatma
Bu parçadan aşağıdakilerden hangisi çıkarılamaz? C) İş�tme D) Dokunma
E) Koklama
A) Bazı ağır metaller toprağın ver�ml�l�ğ�n� kaybetmes�ne
sebep olur.
B) Toprak k�rl�l�ğ�ne sebep olan en büyük faktör �nsandır.
C) Toprakta bulunan zararlı maddeler aşamalı olarak
�nsana taşınır.
D) Toprak k�rl�l�ğ� �nsanda bazı ölümcül hastalıklara ne-
den olab�l�r.
E) Doğada yaygın olarak bulunan ve kullanılan metaller
toprağa zarar vermez.

6 Radyoakt�f maddeler�n canlıların yapısında ve çevrede
b�r�kerek bel�rl� değerler�n üzer�ne çıkmasına radyoak- 8 Elektromanyet�k dalga yayan c�hazların etk�n olarak kul-
t�f k�rl�l�k den�r. Nükleer santraller, röntgen ve tomog- lanımının artması �nsan sağlığını olumsuz olarak etk�-
raf� c�hazları, cep telefonu, telev�zyon, m�krodalga fırın, lemekted�r. Özell�kle baz �stasyonlarının, TV ve radyo
batarya radyoakt�f k�rl�l�ğe neden olan etkenler arasında antenler�n�n, cep telefonlarının, m�kro dalga fırınların,
yer alır. Radyoakt�v�ten�n canlılara ve doğal çevreye yüksek ger�l�m hatlarının, uydu antenler�n�n, radarların vb.
etk�s�; ışınların c�ns�ne, ş�ddet�ne ve süres�ne bağlı ola- yaydığı elektromanyet�k dalgalar; dolaşım ve s�nd�r�m s�s-
rak değ�ş�r. Radyoakt�f k�rl�l�k; canlılarda mutasyona yol tem� bozukluğu, kan basıncı, DNA sentez� bozukluğu, baş
açtığı g�b� başta kanser olmak üzere radyasyon yanıkları, ağrısı, depresyon g�b� rahatsızlıklarla sebep olmaktadır.
genet�k bozukluklar ve bağışıklık s�stem� hastalıklarına Parçada aşağıdakilerden hangisine değinilmiştir?
neden olur. Cep telefonu kaynaklı elektromanyet�k k�rl�l�k A) Elektromanyet�k alanların �nsan sağlığı üzer�ndek�
�se alzhe�mer(alzaymır), park�nson, MS (mult�ple sclero- etk�ler�ne
s�smaltıbıl sklerosıs) g�b� s�n�r s�stem� hastalıklarının r�s-
k�n� artırmaktadır. B) Baz �stasyonların kurulduğu yerlere
C) Yüksek ger�l�m hatlarının yaydığı dalgaların özell�k-
Bu parçaya getirilebilecek başlıklar arasında aşağı- ler�ne
dakilerden hangisi olabilir?
D) İnsan sağlığına zarar veren elektromanyet�k dalga-
A) Radyoakt�f K�rl�l�k B) İnsan ve Teknoloj� lardan korunma yöntemler�ne
C) Nükleer Santraller D) K�rl�l�k ve İnsan E) Elektromanyet�k dalgaların sebep olduğu f�z�ksel de-
E) B�tk�lerde Radyoakt�f K�rl�l�k ğ�ş�mlere

MARKAJ YAYINLARI
38 Markaj Yayınları / 10. Sınıf Biyoloji