Page 39 - 10. SINIF BİYOLOJİ FAVORİ ÖĞRETEN PARAGRAF

3. ÜNİTE: EKOSİSTEM EKOLOJİSİ VE GÜNCEL ÇEVRE SORUNLARI PARAGRAF TESTİ 6

1 (I) Atmosfer, yeryüzünü ısıtır ve bel�rl� b�r sıcaklık aralı- 3 Akarsuların ve rüzgârların etk�s�yle toprağın ver�ml� üst
ğında kalmasını sağlar. (II) Güneşten gelen kısa dalga kısmının aşınıp başka b�r yere taşınmasına erozyon
boylu ışınlar yeryüzünü ısıtırken ısınma etk�s�yle uzun den�r. Ormanların yok ed�lmes� ve toprağın yanlış kul-
dalga boylu ışınlar atmosfere yansır. (III) Enerj�n�n atmos- lanılması g�b� faal�yetler erozyon hızını artırır. Erozyona
ferdek� sera gazlarının etk�s�yle tutulmasına sera etk�s� uğrayan topraklarda b�tk�ler �ç�n gerekl� bes�n maddeler�
den�r. (IV) Karbond�oks�t, su buharı ve atmosferdek� azaldığından toprak ver�ml�l�ğ� düşer ve araz� çoraklaşır.
d�ğer sera gazları, görünür ışığı geç�rmes�ne rağmen Buna bağlı olarak hayvancılık faal�yetler� zarar görür ve
dünyadan yayılan kızılötes� ışınlarının yolunu keserek ekonom�k sorunları beraber�nde get�r�r. Ekoloj�k denge
b�r kısmını yeryüzüne yansıtır. (V) Sera etk�s� olmasaydı bozulur, hab�tatlar zarar gördüğünden b�yoçeş�tl�l�k azalır.
dünyanın hava sıcaklığı çok düşük (−18°C) olacak ve b�r- Erozyon sonucunda tarım alanları kullanılamaz hâle gel�r.
çok canlı yaşayamayacaktı. Türk�ye’de b�r yılda erozyonla ortaya çıkan toprak kaybı
dünya ortalamasının yaklaşık �k� katıdır.
Numaralandırılarak verilen cümlelerin hangisinde
koşul anlamı vardır? Bu parçada aşağıdakilerin hangisinden bahsedilmiş-
tir?
A) I B) II C) III D) IV E) V
A) Erozyonun yoğun olduğu bölgeler�n yapısı hakkında
b�lg� ver�lm�şt�r.
B) Erozyonun oluşumu ve verd�ğ� zararlar anlatılmıştır.
C) Erozyonun toprak �ç�n faydaları bel�rt�lm�şt�r.
D) Erozyonun nasıl engelleneb�ld�ğ� anlatılmıştır.
E) Erozyonun �nsan sağlığına etk�ler� açıklanmıştır.

4 Ormanlık alanların tahr�p ed�lmes�, orman yangınları,
2 Atmosferde karbond�oks�t, karbonmonoks�t, CFC, metan
ve ozon g�b� gazların fazla b�r�kmes� sera etk�s�n� artı- çarpık kentleşme, aşırı otlatma ve avlanma ekos�stem�n
rarak yeryüzündek� ortalama sıcaklığın artmasına yol yapısını bozar. Bunun sonucu olarak canlıların yaşam
açar. (I) Küresel �kl�m değ�ş�kl�kler�nden kaynaklanan alanları zarar görür ve sayıları g�derek azalır. Ormanlık
sıcaklık artışları kutuplardak� buzulların er�mes�ne, den�z alanların azalması aynı zamanda dünyanın akc�ğerler�-
sev�yes�n�n yükselmes�ne, okyanus sularının ısınmasına n�n de zarar görmes� anlamına gel�r. Orman yangınları
ve daha as�d�k olmasına neden olur. (II) Küresel ısınma atmosfere büyük oranda sera gazı salınımına yol açar.
sonucu dünyada uzun dönemde meydana gelen �kl�m Orman Genel Müdürlüğü’nün 2017 yılında yayımladığı
değ�ş�kl�kler� küresel �kl�m değ�ş�kl�ğ� olarak adlandırılır. rapora göre 2016 yılında ülkem�zde çıkan 3188 orman
(III) Sıcaklık değ�ş�mler�nden kaynaklanan bu durum bazı yangınında 9156 hektarlık ormanlık alan zarar görmüştür.
canlıların yaşamını ve üreme döngüler�n� olumsuz etk�ler. Parça için aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
(IV) Sera gazları etk�s�yle havanın ortalama sıcaklığının A) Ekos�stem�n yapısına zarar veren bazı etkenler sıra-
artışına küresel ısınma adı ver�l�r. (V) Küresel ısınma �le lanmıştır.
sel, kuraklık ve çölleşme artar; tarım alanları azalır. Bu
değ�ş�kl�kler zamanla hab�tatların ve canlı türler�n�n yok B) Ülkem�zde zarar gören ormanlar ve alanları sayısal
olmasına neden olur. ver�lerle açıklanmıştır.
C) Orman yangınlarının dünyaya verd�ğ� zarardan bah-
Parçanın anlam bütünlüğünün sağlanabilmesi ama- sed�lm�şt�r.
cıyla hangi cümlelerin yer değiştirmesi gerekir?
D) Sera gazı salınımına orman yangınlarının sebep ol-
A) I ve II B) I ve IV duğu bel�rt�lm�şt�r.
C) II ve III D) I ve III E) Orman Genel Müdürlüğü �k� yılın ver�ler�n� karşılaştı-
E) III ve IV rarak yayımlamıştır.

Markaj Yayınları / 10. Sınıf Biyoloji
MARKAJ YAYINLARI 39