Page 8 - 2024 kpss dil bilgisi çalışma yaprakları data

SIFATLAR (ÖN ADLAR) - SIFAT TAMLAMALARI KPSS

Soru Sıfatları SIFATLARDA PEKİŞTİRME

• Varlıkları soru yoluyla belirten sıfatlara soru sıfatları • Niteleme sıfatlarının anlam bakımından güçlendirildi-
denir. ği sıfatlara pekiştirme sıfatları denir. Sıfatlarda pe-
Örnek: kiştirme, iki yolla yapılır:
› Kaçıncı soru zordu? » Niteleme sıfatının ilk ünlü harfinden sonra “m, p,
› Hangi meyveyi seversin? r, s” harflerinden uygun olanı konulup kalan hece-
› Hangi caddede oturuyorsun? ler yerine bu sıfatın tamamı yazılarak yapılır.
› Günde kaç bardak çay içiyor? Örnek: uzun yol → upuzun yol, mavi elbise → masmavi
elbise, siyah göz → simsiyah göz

{ Not: Fiilden önce gelerek soruyu fiile soran veya » Aynı sözcüğün tekrarıyla oluşturulan ve sıfat gö-
soru yoluyla ismin yerini tutan sözcükler soru sıfatı de- revinde kullanılan ikilemelerle yapılır.
ğildir. Örnek: İri iri elmalar, sıra sıra dağlar, iri yarı çocuk,
yarım yamalak konu
Örnek:
› Sen hangisini seçtin? (“Hangisini” sözcüğü soru
sıfatı değildir çünkü sözcük ismin yerini tutmuştur.) SIFAT TAMLAMALARI
• Bir sıfat ile bir ismin oluşturduğu söz gruplarına sıfat
› Yarışmada kaçıncı oldun? (“Kaçıncı” sözcüğü soru tamlaması denir.
sıfatı değildir çünkü soru fiile sorulmuştur.) Örnek:

› Güzel insan, yalnız yaşam, küçük el, birkaç kalem,
kısa saç, altı parmak, üçer elma, şu okul...
Belgisiz Sıfatlar
• Adların önüne gelerek onları tam olarak değil de aşağı • Sıfat tamlamalarında önce sıfat sonra da isim gelir. Sı-
yukarı, belli belirsiz belirten sözcüklere belgisiz sıfatlar fat tamlayan, isim de tamlanandır. Tamlayan da tamla-
nan da birden çok sözcükten oluşabilir.
denir. DATA YAYINLARI
Örnek: Örnek:
› Birkaç arkadaş yemeğe gittik. › çarşaf gibi deniz
sıfat isim
› Bazı günler kendimi yalnız hissediyorum. (tamlayan) (tamlanan)

› Bir gün sizi görmeye geleceğim. › sarı yapraklar ve çiçekler
› Hiçbir zaman taviz vermedi. sıfat isim
(tamlayan) (tamlanan)
• “Birkaç, bazı, bir, hiçbir, birçok, biraz, birtakım, kimi,
çoğu, fazla, tüm, her...” gibi sözcükler, belgisiz sıfat
olarak kullanılır. Soru: Aşağıdaki cümlelerin hangisinde birden fazla sı-
fat tamlaması vardır?

{ Not: “Bir” sözcüğü varlığın sayısını yani bir tane ol- A) O kitap, haziran ayında basılacakmış.
duğunu belirtirse asıl sayı sıfatı, “herhangi bir” anlamına B) Şehir hastanesi, bu bölge için tasarlanmış.
gelirse belgisiz sıfattır. C) Yağlı boyalarını al ve atölyeye gel!

Örnek: D) Hocamızın muazzam evi dört katlıdır.
› Başvurular bir gün içinde alındı. (Asıl sayı sıfatı) E) Edebiyat dünyası özgün şair arayışına girmişti.
› Bir akşamüstü kahve içmeye beklerim. (Belgisiz
sıfat) Çözüm: A seçeneğinde “o kitap”, B seçeneğinde “bu
bölge”, C seçeneğinde “yağlı boyalarını”, D seçeneğin-
de “muazzam evi, dört katlı” ve E seçeneğinde de “öz-
» Özel isimlerle birlikte kullanılan meslek, akrabalık, gün şair” ifadeleri sıfat tamlamasıdır. Buna göre birden
ünvan, saygı ve lakap bildiren ifadeler de sıfattır. fazla sıfat tamlaması olan cümle, iki sıfat tamlaması
Bu sıfatlar, ünvan sıfatları olarak adlandırılır. Bu bulunan D seçeneğidir. A seçeneğindeki “haziran ayı”,
sıfatlar isimlerden önce yazılabildiği gibi B seçeneğindeki “şehir hastanesi”, D seçeneğindeki
isimlerden sonra da yazılabilir. → Doktor Salih, “hocamızın evi”, E seçeneğindeki “edebiyat dünyası”
Ertuğrul Öğretmen, Gazi Osman, Nene Hatun... ifadeleri isim tamlamasıdır.

49