Page 9 - 2024 kpss dil bilgisi çalışma yaprakları data

ZARFLAR (BELİRTEÇLER) KPSS

YER-YÖN ZARFLARI SORU ZARFLARI

• Fiillerin anlamını yer-yön bakımından belirten zarflar- • Fiillerin anlamını soru yoluyla belirten zarflardır.
dır. Yer-yön zarfları ek almamış hâlde kullanılır. “İçeri, • Bir cümlede zarfları bulmak için kullandığımız “Nasıl?,
dışarı, ileri, geri, aşağı, öte, beri, doğru” ifadeleri yer- Neden?, Niçin?, Niye?, Ne? (eylemin nedenini sormak
yön zarfıdır. için kullanılıyorsa), Ne zaman?, Nere?, Ne kadar?” ifa-
• Yer-yön zarfları, fiile sorulan “Nere(ye)?” sorusuna ce- deleri cümle içerisinde yer aldıklarında soru zarfı olur.
vap veren sözcük veya sözcük gruplarıdır. Örnek:
Örnek: › Buraya kadar nasıl geldin?
› Hava çok sıcaksa içeri girin. › Dünkü toplantıya niçin katılmadın?
(“Nere girin?” sorusunu sorduğumuzda “içeri” cevabını al- › Onu ne zaman arayacaksın?
dığımız için bu sözcük yer - yön zarfıdır.) › Daha ne kadar yürüyeceğiz?

› Arabayı ileri al. › Neden beni üzüp duruyorsun?
(“Nere al?” sorusunu sorduğumuzda “ileri” cevabını aldığı- › Ne gezip duruyorsun burada? (“Neden?” anlamında)
mız için bu sözcük yer-yön zarfıdır.)
• Soru zarfı olabilecek ifadelerin cümle içinde soru
› Ne olur geri dön!
zarfı olabilmeleri için bir fiile yöneltilmeleri gerekir.
(“Nere dön?” sorusunu sorduğumuzda “geri” cevabını al- Bu ifadeler bir isme yöneltilirse sıfat görevinde kul-
dığımız için bu sözcük yer-yön zarfıdır.) lanılmış olur.
Örnek:
{ Not: Yer-yön zarfları “-i, -e, -de, -den” eklerini almaz. › “Siz nasıl gideceksiniz ?” cümlesinde “nasıl” so-
Eğer yer-yön zarfları bu ekler ile beraber kullanılırsa zarf fiil
olmaktan çıkarak isim olur. rusu fiilden önce kullanıldığı için zarftır.
“Nasıl kişilerle çalışıyorsunuz?” cümlesindeki
Örnek: DATA YAYINLARI
isim
› Herkes dışarı çıkacak. “nasıl” sorusu isimden önce kullanıldığı için sıfattır.
zarf

(“dışarı” sözcüğü “-i, -e, -de, -den” eklerinden birini alma-
dığı için yer-yön zarfıdır.) Soru: (I) Yüzümüz niçin kızarır? (II) Yüz kızarmasının
vücudumuzun “ya savaş ya kaç” mekanizmasıyla ilgili
› Herkes dışarıya çıkacak. olduğu düşünülüyor. (III) Tehlikeli bir durumda kasları-
isim mız olabildiğince hızlı harekete geçebilmek için enerjiye
(“dışarı” sözcüğü “-a” ekini aldığı için yer-yön zarfı değil- ihtiyaç duyar. (IV) Bu durumda vücudun doğal uyarıcısı
dir.) olan adrenalin nefes alıp vermeyi ve kalp atış hızını art-
tırır. (V) Kan damarlarını genişleterek kaslarımıza daha
fazla oksijen gitmesini sağlar.
• “İçeri, dışarı, ileri, geri, aşağı, yukarı” gibi sözcükle- Yukarıda verilen parçada kaç numaralı cümlede soru
rin zarf olabilmesi için bir fiilin yönünü belirtmeleri, zarfı kullanılmıştır?
bir fiille ilişkili olmaları gerekir. Eğer bu ifadeler bir A) I B) II C) III D) IV E) V
isimden hemen önce kullanılmışsa sıfat görevinde
kullanılmış olur.
Örnek: Çözüm: Cümlede zarflarını bulduran sözcüklerin cüm-
› “Biz de sizinle aşağı ineceğiz .” cümlesinde “aşa- le içindeki kullanımları söz konusu olduğunda fiillerin
fiil anlamını soru yoluyla tamamlayanlar soru zarfı olarak
ğı” sözcüğü fiilden önce kullanılmış bir zarftır. adlandırılır. Numaralandırılan cümlelerde sadece I nu-
maralı cümlede, cümleye soru anlamı katan bir sözcük
“Onlar aşağı katta yaşıyorlar.” cümlesindeki “aşa- kullanılmıştır. Bu sözcük “niçin” ifadesidir.
isim
ğı” sözcüğü isimden önce gelerek sıfat görevin- I → Yüzümüz niçin kızarır.
de kullanılmıştır. soru zarfı

55