Page 116 - MİMAR ve MÜHENDİSİN İNŞAAT EL KİTABI BORDO KİTAP - DATA YAYINLARI

CEE: BORDO KİTAP 1215
değişikliklere yol açan bir nüfus birikimi süreci
110 olarak tanımlanabilir.
• Kentleşme; ister bir kırsal yerleşmenin kente
dönüşmesi, ister doğrudan kentin büyümesi
biçiminde olsun, nüfusun kent yerleşmelerinde
yoğunlaşması olarak her şeyden önce, demografik
bir olaydır. Kent nüfusundaki artışın iki ana
kaynaktan doğduğu açıktır. Bunlardan birincisi,
KENT VE KENTLEŞME doğum-ölüm farkının yarattığı doğal artış, öteki ise
göçlerdir. Ancak kent nüfusundaki yoğunlaşmada
doğal artıştan çok, kente yönelik göçlerin önemli bir
rol oynadığı görülmektedir. Bu nedenle, kentleşme,
DATA YAYINLARI
nüfusun yerleşim yerlerine dağılımında kent
yararına bir değişme anlamına gelmektedir.
• Kentleşme; kırdan kente göç yoluyla kent
nüfusunun payında bir artış olarak belirlendiğine
göre, nüfus alışverişinde bulunan yerleşmelerin
yapısal biçimlenişleri arasındaki farklılık, bu
harekete aynı zamanda bir toplumsal-ekonomik
değişme süreci özelliği kazandırmaktadır.
• Kentleşme; sanayileşme ve modernleşmenin
yarattığı toplumsal yapıda köklü niteliksel değişme
sürecidir. Kentleşme üretim ve istihdamda ağırlığın
tarımdan sanayi ve hizmet sektörüne kaydığı
evrensel bir olgudur. Tarım toplumları yerine
Kent; şehir kelimesi ile aynı anlamda olup, endüstri toplumunu ve gelecekte “bilgi
nüfususun çoğunun sanayi, ticaret, yönetim gibi işlerin toplumunu” oluşturma sürecidir.
yapıldığı ve tarımsal etkinliklerin ise hemen hemen hiç • Kentleşme; az gelişmiş ülkelerin özellikle yakın
yapılmadığı yerleşim alanıdır. Şehir, tüzel ve dönemlerde içine girdiği değişme sürecinin en
yönetimsel olarak da kullanılagelen bir terim olmakla belirgin yönü, aynı zamanda bu değişmenin temel
birlikte, insan yerleşkesi dolayısıyla, kasaba, köy gibi güdülerinden biridir. Gerçekten kentleşme olayı,
birimlerden daha fazla nüfusu barındıran ve daha adı geçen toplumların geleneksel koşulları içinde
karmaşık bir yapıdır. oluşan karmaşık değişme etmenlerinin üstünü
Kentleşme; kentsel yaşam biçimlerinin gelişimi olmakla birlikte, bu değişmenin en dışlaşmış
olarak tarif edilmektedir. Başka bir deyişle, dar bir anlatımı olduğu gibi, doğrudan kendisi de bu
alana yerleşen büyük nüfus birikimi, yeni fiziksel ve değişmeyi güdüleyen ve hızlandıran bir etmen
sosyal oluşum, karmaşık ilişkiler ağı, iş dallarının olmaktadır.
farklılaşması ve kendine özgü bir kültürel sistemin • Kentleşme; sadece nüfusun kentlerde
ortaya çıkması olarak tanımlanmaktadır. yoğunlaşması değildir. Bunun ötesinde farklılaşmış
Kentleşme ile ilgili literatür incelendiğinde aşağıda uzmanlaşmış, örgütlenmiş kent toplumunun inşa
belirtilen farklı tanımlama ve değerlendirmelerle edilmesidir. Kentleşme sadece kentlerin sayısının
karşılaşmak mümkündür. Buna göre; artması da değildir. Demografik ve ekonomik
• Kentleşme; kentleri yaratan ve büyümelerini bakımdan büyüyen kentlerin bölgesel, ulusal ve
sağlayan nüfus hareketlerinin genel adıdır. Dar dünya (küresel) boyutlarda ilişkileri organize
anlamda kentleşme, kentlerde yaşayan nüfus edebilmesidir. Kentleşme kentsel çevrenin, kentsel
oranının ve kent sayısının artmasını sağlayan bir toplumun yaşamını nesiller boyunca
nüfus hareketi olarak tanımlanabilir. sürdürebileceği biçimde geliştirilmesidir.
• Kentleşme; demografik, ekonomik, sosyal ve • Kentleşme; benzer nedenlerden ötürü, aynı
kültürel bir yapısal dönüşümü içermektedir. zamanda fiziksel çevre ve yaşama koşullarında
Kentleşme sanayi toplumunun bir ürünü olup, beliren bir değişmedir. Bu süreç içinde küçük,
sosyal ve ekonomik dönüşümdür. Bu nedenle doğaya göre biçimlenmiş, yaygın ve işlevleri sınırlı
“Kentleşme” ve “Sanayileşme” birbirlerini üreterek çok sayıda yerleşme, yerini, doğayı kendine göre
geliştiren olgulardır. biçimlendirmiş, yoğun ve çok işlevli bir yerleşmeye
• Sosyal ve kültürel açıdan "kentleşme" ise, sosyal bırakmaktadır. Böylece, kent, ayırıcı fiziksel
örgütlenme, iş bölümü ve uzmanlaşma yaratan, özelliğiyle işlevsel bir iç bütünlüğe sahip bir
insan davranış ve ilişkilerinde kentlere özgü yerleşme biçimi olarak belirmektedir.