Page 26 - okbs-basogretmen-calisma-kitabi-soru
P. 26
EĞİTİMDE KAPSAYICILIK 295
KAPSAYICI EĞITIME YÖNELIK ULUSLARARASI DÜZENLEMELER
Kapsayıcı eğitimle ilgili uluslararası alanda dört temel süreç yer almaktadır:
1.Insan Hakları Temelli Süreç (1948 ve Sonrası) 3. Dezavantajlı Gruplara Yönelik Süreç (2000 ve
Sonrası)
Ülkemizin de 27 Mayıs 1949 tarihli Bakanlar Kurulu kararı ile
kabul ettiği BM İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi’nin ikinci mad- Dezavantajlı Gruplara Yönelik Sürece İlişkin Gelişmeler Şun-
desinde; lardır:
ź Herkes ırk, renk, cinsiyet, dil, din, siyasal veya başka bir ź 2000 UNESCO Dünya Eğitim Forumu ve Dakar Eylem Çer-
görüş, ulusal veya sosyal köken, gelir durumu/mülkiyet, çevesi; Avrupa Komisyonu Engelsiz Avrupa Tebliği
doğuş veya herhangi bir ayrım gözetmeksizin bu bildirge ile ź 2003 BM Engellilik İçin Fırsat Eşitliği
ilan olunan bütün haklardan ve özgürlüklerden yararlanabilir.
ź 2004-2010 Avrupa Komisyonu Engellilik Eylem Planı
26. maddesinde de;
ź “Herkes eğitim hakkına sahiptir.” vurgusu yer almaktadır. 4. Eğitim Sistemlerinin Dönüşümü (2005 ve Sonrası)
İnsan Hakları Temelli Sürece İlişkin Gelişmeler Şunlardır: 1900’lü yıllarda insan hakları temelli başlayan süreç, 2000’li
yıllardan sonra “kapsayıcılık” kavramını ön plana çıkarmıştır.
ź 1948 BM İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi
İlerleyen süreçlerde “kapsayıcı eğitim” özel eğitim odağında ele
ź 1952 Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi alınan bir konu olmaktan çıkarak “herkes için eğitim” olarak ele
ź 1960 UNESCO Eğitimde Ayrımcılığa Karşı Sözleşme alınmaya başlanmıştır.
ź 1966 Uluslararası Ekonomik, Sosyal ve Kültürel Haklar Söz-
leşmesi Eğitim Sistemlerinin Dönüşümüne Yönelik Gelişmeler Şunlardır:
ź 1971 BM Zihinsel Engelli Bireylerin Hakları Bildirisi ź 2005 UNESCO Kapsayıcılık Rehberi: Herkes İçin Eğitime
İlişkin Erişilebilirliği Sağlama
ź 1975 BM Engelli Hakları Bildirgesi 2006 BM Engelli Hakları Sözleşmesi
ź 1981 UNESCO Sundberg Bildirgesi ź
ź 2006-2015 Avrupa Konseyi Engellilik Eylem Planı
ź 1982 BM Engelliler İçin Dünya Eylem Programı
ź 2008 UNESCO Kapsayıcılığa Yönelik Politika Rehberi
ź 1989 BM Çocuk Haklarına Dair Sözleşme
ź 2010-2020 AB Engellilik Stratejisi; UNESCO Herkes İçin
Eğitim İzleme Raporu
2.Özel Gereksinimli Çocuklara Yönelik Süreç (1990 ve ź 2012 UNESCO Eğitimde Dışlanma: Daha Kapsayıcı ve Adil
Toplumlar İçin Eğitim Sistemlerini Değerlendirme Rehberi
Sonrası)
ź 2015 UNESCO Eğitim 2030 Eylem Çerçevesi
Özel Gereksinimli Çocuklara Yönelik Sürece İlişkin Gelişmeler ź 2017 UNESCO Eğitimde Kapsayıcılık ve Eşitliği Sağlama
Şunlardır:
ź 2019-2030 Her Çocuk Öğrenebilir: UNICEF Eğitim Stra-
ź 1990 Herkes İçin Eğitim Dünya Konferansı tejisi
ź 1993 BM Engelliler İçin Fırsat Eşitliği ve Standart Kurallar ź 2020 UNESCO Salamanca Bildirgesi’nden 25 Yıl Sonra Eği-
timde Kapsayıcılık: Mevcut Durum, Eğilimler ve Zorluklar;
ź 1994 UNESCO Salamanca Bildirgesi ve Eylem Çerçevesi Küresel Eğitim İzleme Raporu: Eğitimde Kapsayıcılık
ź 1996 BM Engellilik Strateji Belgesi ź 2021-2030 AB Engelli Haklarına Yönelik Strateji Belgesi
BM Engelli Hakları Sözleşmesi; 24. maddesi (Taraf devletler, engellilerin eğitim hakkını tanır ve bu hakkın ayrımcılık olmaksızın ve
fırsat eşitliği temelinde gerçekleştirilmesi amacıyla her düzeyde kapsayıcı bir eğitim sistemi sağlar.) ile kapsayıcı eğitim hakkını dile
getiren ve yasal olarak bağlayıcılığı olan ilk uluslararası insan hakları belgesidir.
