Page 53 - TYT TÜM DERSLER KONU ANLATIMLI - EDİTÖR YAYINLARI

768 BİLGİ VE İNANÇ
ŗ NOT Ɖ Kur’an-ı Kerim İslam dininin temel kaynağıdır ve
“Yalnız kendini gören ve düşünen akıl başkadır; cihanı Yüce Allah’ın vahiylerinden oluşur. Bu nedenle vahiy
gören akıl başkadır. Ne güzeldir o akıl ki, iki âlemin İslam dininde doğru bilgi kaynaklarının başında
geniş ufuklarını kucaklar.” gelir. Kur’an bizleri daima iyiye, güzele ve doğruya
Muhammed İkbal yönlendirir. Yüce Allah’ın varlığı, birliği, peygamber-
lerin gönderiliş amaçları, onların hayatları, kutsal
kitaplar, ölümden sonra başlayacak olan sonsuz
Ɖ Kur’an-ı Kerim’de pek çok ayette, “Akletmez misi- ahiret hayatı, meleklerin varlığı gibi İslam dininin
niz?”, “İbret almaz mısınız?”, “Düşünmez misiniz?”
denilerek insanların akıllarını kullanmaları isten- inanç esasları hakkında bilgi verir.
mektedir. Başka bir ayette ise şöyle buyrulmaktadır: Ɖ Evrenin yaratılışı hakkında açıklamalarda bulunur.
“Göklerin ve yerin yaratılışında, gece ve gündüzün İnsanların; mutlu, huzurlu ve barış içinde yaşamaları
birbiri ardınca gelip gidişinde akıl sahipleri için ibret- konusunda onlara çeşitli öğütlerde bulunur. Hangi
ler vardır.” (Âl-i İmran suresi, 190. ayet) davranışların iyi, hangi davranışların kötü olduğu
Ɖ Kur’an insanın aklını kullanarak gerçek ve doğru konusunda örnekler vererek insanları aydınlatır.
bilgiye ulaşılacağını kabul eder. İnsanın özgür bir Geçmiş toplumların başına gelen olumsuzluklar-
şekilde düşünmesini isteyen Kur’an-ı Kerim, aklın dan söz eder. Bunların neden ve sonuçlarına dikkat
önündeki tüm engelleri kaldırır. Düşünmeyi, araştır- çekerek ders almamızı ister. İslam dininde yerine
mayı ve doğru bilgiye ulaşmayı emreder. getirilmesi gereken namaz, oruç, hac, zekât gibi
Ɖ Akıl aynı zamanda vahyi anlamaya da yardımcı olur. ibadetler konusunda bilgiler verir. Dolayısıyla vahiy,
Yani ilahî içerikli hakikatler de yine aklın yardımıyla bizleri pek çok konuda bilgilendirmekte ve aydın-
sezilebilir. latmaktadır. Bütün bunlardan dolayı vahiy İslam’da
bilgi kaynaklarının başında yer almaktadır.
Ɖ İnsan, aklı sayesinde okur, araştırma ve inceleme-
lerde bulunur. Yeni bilgiler edinir. Böylece kendini Ɖ İnsanlar peygamberin anlattıkları vahiyleri akılla-
geliştirir. Kültür ve bilgi birikimini arttırır. Bu da kişi- rıyla kavrarlar. Akıl ve vahiy birlikte olduğu zaman
nin hayatını anlamlı hâle getirir. insan; iyi doğru ve güzeli bulabilir.

Ɖ Yalan üzerine anlaşma ihtimali olmayan topluluğun
verdiği ve ilim vasıtalarından biri sayılan haberlere
mütevatir haber denir. Kur’an-ı Kerim mütevatir bir
Doğru Haber (Vahiy) haberdir. Vahiy ve mütevatir haber kesin bilgi ifade
eder. Kur’an ve sünnete dayalı olarak elde edilen bil-
Ɖ Haber meydana gelmiş veya meydana gelecek
olayları bildiren, doğru ve yanlış olma ihtimali olan gilere doğru bilgi denir.
söze denir. Bir haberin güvenirliği onun gerçeğe
uygun olmasına bağlıdır.
Duyular
Ɖ Haberin bilgi kaynağı olabilmesi için doğru olması
gerekir. Doğru haber vahiy ve mütevatir haber ola- Ɖ İnsan, akıl sahibi bir varlık olmasının yanında duyu-
rak ikiye ayrılır. ları da olan bir varlıktır. Beş duyu organı olarak bili-
Ɖ Vahiy, sözlükte “gizli konuşmak, emretmek, ilham nen görme, işitme, tat alma, dokunma ve koklama
etmek, hızlı ve gizli telkinde bulunmak” gibi anlam- duyularımız insanın dış Dünya’ya açılan pencere-
lara gelir. Terim olarak ise Yüce Allah’ın emir ve leri gibidir. Bizim dışımızdaki Dünya’da milyarlarca
yasaklarının Cebrail aracılığı ile peygamberlere şeyin varlığını görerek, dokunarak, işiterek, kokla-
bildirilmesidir. Allah’tan aldıkları vahiyleri insan- yarak ve tadarak anlayabiliriz. Bu duyular insanın
lara ulaştırmak bütün peygamberlerin başta gelen aklını harekete geçirerek bilgiye ulaşmamıza katkı
görevlerinden birisidir. Yüce Allah tarih boyunca sağlar. Ancak aynı duyu organları kullanılmasına
Din Kültürü insanları bilgilendirmek için peygamberler ve vahiy- bir şekilde algılanabilmektedir. Özellikle duyu yeti-
rağmen kişisel farklılıklar nedeniyle dış âlem farklı
ler göndermiştir. Buna göre vahyin kaynağı Yüce
Allah’tır. Kıyamete kadar bütün çağlara hitap eden
değildir.
vahyin muhatabı ise tüm insanlardır. lerine ait algı gücü açısından bütün insanlar eşit