Page 44 - Matematik Çalışma Yaprakları - Giriş Yayınları
P. 44

TYT MATEMATİK                                                              4. BÖLÜM: ONDALIK SAYILAR

                           ONDALIK SAYILAR                       Devirli Ondalık Sayıları Rasyonel Sayıya Çevirme

            Paydası 10 veya 10’un pozitif tam sayı kuvvetleri olan   Devirli hâlde verilen ondalık sayıyı rasyonel sayıya çevir-
            veya işlemlerle 10’un kuvvetleri haline dönüştürülebilen   me formülü:
            rasyonel sayılara ondalık sayı denir.                     Sayının tamamı - Sayının devretmeyen kısmı

                      7       13         145                            Devreden kadar 9, devretmeyen kadar 0
            Örneğin;     = 0,7,    = 0,13,    = 1,45 gibi
                     10       100        100
             {   Eğer  payda  10  ya  da  10’un  herhangi  bir  kuvveti
             değilse gerekli sadeleştirme veya işlemleriyle payda   {   Devirli ondalık sayıyı rasyonel sayıya çevirme for-
             10’un kuvveti şekline getirilir.                     mülünün payda kısmını oluştururken devirli haldeki sa-
                     .
              13   =   13  2   =  26   = 2,6                      yının virgülden sonrasına bakılır.
                     .
              5    5  2   10
                     .
              19   =   19  5   =   95   = 0,95
                     .
              20   20  5  100                                    Ondalık Sayılarda Sıralama
                       .
               6    =   6  8    =   48    = 0,048                 Tam kısımlar eşit değilse  Tamı büyük olan büyüktür.
                        .
              125   125  8   1000
                                                                                         Virgülden  sonraki  basa-
            Örnek:                                                                       maklar incelenir. En üstteki
            x bir ondalık sayıdır.                                Tam kısımlar eşitse    basamaktan  (onda  birler,
                 3                                                                       yüzde  birler,  binde  birler)
            x +      ifadesi bir tam sayı olduğuna göre x’in virgülden
                125                                                                      başlanarak sıralanır.
            sonraki kısmı kaçtır?
            A) 957     B) 966     C) 967     D) 976     E) 977
                                                                 Örneğin;
            Çözüm:
                      .
              3    =   3  8    =   24    = 0,024                 •  23, 151 > 13,895
                       .
             125   125  8   1000                                 •  3,27 > 3,22
                                                                 •  12, 35 > 12,30
            x + 0,024 = tam sayı olması için
                                                                 •  5,6 > 5,6 →5,666666666….. > 5,60
                ……,000 (Tam sayının virgülden sonraki kısmı 000)
            -        0,024
                                                                 Örnek:
            …….,976 olmalı
                                                                  0,15  +  0,8  +  0,2   işleminin sonucu kaçtır?
            DEVİRLİ ONDALIK SAYILAR                               0,3   1,6  3,2
            Paydası 10 veya 10’un pozitif kuvveti şeklinde yazılama-  1         3         7          17         19
            yan ondalık kesirlerdir.                             A)  16      B)  8     C)  8      D)  16     E)  16
                     41
            Örneğin;     rasyonel sayısını ondalık olarak gösterme-
                     33
            ye çalışalım:                                        Çözüm:
             41   rasyonel sayısını ondalık olarak gösterelim:      15      8       2
             33                                                    100   +  10  +  10

               41    33                                             3       16     32
             -  33 1,2424...                                        10      10     10
              080
             -  66                                                5 15 10   8   10    2  10    5   8    2
                                                                               ⋅
               140                                                10 0  ⋅  3  +  10 16  +  10  ⋅  32  =  10  +  16 +  32
             - 132
               0080                                                                         =  1  +  1  +  1
              -     66                                                                        2   2  16
                   140                                                                        ( ) 8  ( ) 8
               -     132                                                                    =  8  +  8  +  1  =  17
                   008                                                                        16  16  16   16

                                                                                                              43
   39   40   41   42   43   44   45   46   47   48   49