Page 156 - Matematik Çalışma Yaprakları - Giriş Yayınları
P. 156

TYT MATEMATİK                                              16. BÖLÜM: POLİNOM VE POLİNOMUN DERECESİ

                              POLİNOMLAR
                                                                  Ÿ   Her polinom bir fonksiyondur. Bundan dolayı
            POLİNOM - POLİNOM DERECESİ                            fonksiyonlarda yapılan her işlem polinomlarda da
                                                                  yapılabilir.
            n ∈ N, a , a , a , ... a n-1 , a  ∈ R ve x değişken olmak
                                     n
                           2
                    0
                       1
                                       2
                                                             n
                                      .
                                                           .
                                                   .
                               .
            üzere, P(x) = a  + a   x + a   x  + ... + a n-1   x n-1  + a   x    Örnek:
                                                          n
                          0
                              1
                                    2
            ifadesine n. dereceden gerçek katsayılı bir değişkenli   Aşağıdakilerden hangisi polinomdur?
            polinom (çok terimli) denir.                                      1
                                                                 A) P(x) = 2x +   2
            x değişkenine bağlı polinomlar genellikle P(x), Q(x), R(x), ...   x
                                                                                 2
                                                                            3
            gibi sembollerle gösterilir.                         B) Q(x) = 2x  + 5x  - 2ñx
                                                                                 2
                                                                            3
                                                                                      .
            Örneğin;                                             C) R(x) = 3x  - 2x  + ñ5  x
                                                                          3
                    2
            P(x) = 3x  - 5x + 1                                  D) T(x) = x  + 3 - 2x -3
                                                                           2
                    3
                          2
            Q(x) = 4x  + 3x  + 2x + 1                            E) K(x) = x  - 2x +  3
                                                                                  x
                            1
            Ama, R(x) = 3x -    polinom değildir.
                            x 2                                  Çözüm:
                                                                          -2
                    1     -2                                     A)   1   = x  olur ve -2 ∉ N (Polinom değil)
            Çünkü;     = x  olduğundan x'in üssünün doğal sayı      x 2
                    x 2
                                                                                     1
                                                                            1
                                                                          .
            olma şartını sağlayamaz.                             B) 2ñx = 2  x 2  olur ve   ∉ N (Polinom değil)
                                                                                     2
            Aynı şekilde K(x) = 3x + 5ñx + 2 ifadesi de bir polinom   C) Polinomdur. (x , x , x )
                                                                                      1
                                                                                 3
                                                                                    2
            değildir.                                            D) 2x , -3 ∉ N olduğundan (Polinom değil)
                                                                      -3
                            1
                          .
            Çünkü; 5ñx = 5  x 2  olduğundan x'in üssünün doğal sayı   3    -1
                                                                         .
            olma şartını sağlamaz.                               E)   = 3  x  olur ve -1 ∉ N (Polinom değil)
                                                                    x
            Örnek:                                               POLİNOM DERECESİ
                              6
                            .
                   .
            P(x) = 4  x n-2  + ñ2  x n  - 2                      P(x) =  a x + n  n  a n1 x n1−  +  ... a x a x+  1  +  0  0  polinomunda x de-
                                                                               −
            ifadesi bir polinom belirttiğine göre n'nin alabileceği de-  ğişkeninin aldığı en büyük üsse P(x) polinomunun dere-
            ğerler toplamı kaçtır?
                                                                 cesi denir ve der[P(x)] = n şeklinde gösterilir.
            A) 7       B) 8       C) 9       D) 10       E) 11
            Çözüm:                                                {   Eğer ki bir polinom sadece sabit bir sayıdan olu-
            P(x)'in bir polinom belirtebilmesi için gerekli şart x'in kuv-  şuyorsa;
                                                                                                                 0
                                                                                                               .
                              6                                   Örneğin; P(x) = 5 polinomu aynı zamanda P(x) = 5  x
            vetleri olan n-2 ve  'in doğal sayı olmasıdır.
                              n                                   olarak da ifade edilir. O hâlde, P(x)=5 polinomunun de-
                                                                  recesi 0'dır.
             6   ∈ N olması için n = 1, n = 2, n = 3 ve n = 6 olabilir.
             n                                                   Örnek:
                                                                             7
                                                                                       2
            Ama bu sayıların "n-2" ifadesini de doğal sayı yapması   P(x) = (a-3)x  +3x n-2 , 5x  - 2x + 1 polinomu 3. derece-
            gerekir.                                             den bir polinomdur.
            n = 1 için     n - 2 = 1 - 2 = -1 ∉ N → n ≠ 1        Buna göre a + n toplamı kaçtır?
                                                                 A) 8        B) 7       C) 6        D) 5       E) 4
            n = 2 için     2 - 2 = 0 ∈ N → n = 2 olabilir.
                                                                 Çözüm:
            n = 3 için     3 - 2 = 1 ∈ N → n = 3 olabilir.
                                                                                                                 7
                                                                 der[P(x)] = 3 ise x'in en büyük üssü 3 olmalıdır. Ama x li
            n = 6 için     6 - 2 = 4 ∈ N → n = 6 olabilir.                                              7
                                                                 bir terim var. O hâlde a - 3 = 0 eşitliği ile x li terimi yok
            n yerine yazılabilecek sayılar: 2, 3 ve 6'dır.       etmeliyiz.
            2 + 3 + 6 = 11                                       a - 3 = → a = 3, n - 2 = 3 → n = 5, n + a = 5 + 3 = 8
                                                                                                              155
   151   152   153   154   155   156   157   158   159   160   161