Page 399 - 9. SINIF VIP TÜM DERSLER KONU ANLATIMLI - EDİTÖR YAYINLARI

3. Ünite: Doğal Sistemler ve Süreçler

Y Yamaç (Orografik) Yağışlaramaç (Orografik) Yağışlar • İnsanların, doğa ile insanlar arasındaki uyumun nasıl yeni-
• Nemli hava kütlelerinin bir dağ ya- den sağlanacağı konusunda farklı görüşleri vardır� Bazıları

macı boyunca yükselmesi sonucu doğayı korumak için radikal önlemleri savunurken bazıları
da doğanın insana hizmet etmesi gerektiğine inanır� Doğa
oluşan yağışlardır� Dünyada; Gü-
neydoğu Asya ve Batı Avrupa kıyı- ile insan arasındaki uyumun sağlanması için atılması gere-
Dağ Yamacı ken bazı adımlar şu şekilde olmaktadır:
larında, kıyıya paralel uzanan dağ-
Sürdürülebilir K
ların denize dönük yamaçlarında görülür� Sürdürülebilir Kalkınmaya Geçişalkınmaya Geçiş
• Sürdürülebilir kalkınma, doğal kaynakların korunmasını ve
Cephe (Frontal) Yağışlarağışlar
Cephe (Frontal) Y gelecek nesillere aktarılmasını amaçlayan bir yaklaşımdır�
• EDİTÖR YAYINLARI
• Sıcak ve soğuk hava kütlelerinin İlerleyen sıcak hava kütlesi • Sürdürülebilir kalkınma için enerji verimliliği, yenilenebilir
karşılaşma alanlarında oluşan ya- enerji kaynaklarının kullanımı ve atık yönetimi gibi konula-
ğışlardır� Sıcak hava rın araştırılması gerekmektedir�
• Akdeniz iklim bölgelerinde ise kış Soğuk hava Çevre Korumaoruma
Çevre K
ve bahar aylarında görülür�
• Doğal kaynakların korunması ve sürdürülebilir şekilde kul-
lanılması için çevre koruma politika ve uygulamaları hayata
TÜRKIYE’DE YAĞIŞIN DAĞILIŞI geçirilmelidir�
• Türkiye’de yağışın dağılışını; dağların uzanış doğrultusu, • Bu bağlamda ormanların korunması, biyolojik çeşitliliğin
yükselti, denizler, bakı özellikleri, mevsimlere göre farklılık korunması, hava ve su kirliliğinin önlenmesine yönelik ted-
gösteren basınç özellikleri gibi birçok coğrafi faktör etkiler� birlerin alınması gerekmektedir�
En çok yağış alan yerler; Doğu ve Batı Karadeniz kıyıla-
Eğitim ve Bilinçlendirme
rında kuzeye, Akdeniz’de güneye bakan dağlık kesimler- Eğitim ve Bilinçlendirme
dir� Ayrıca Güneydoğu Torosların yüksek kesimleri ile Kıyı • Doğa ile insanlık arasındaki uyumun sağlanabilmesi için
Ege’deki dağlık alanlar da bol yağış alır� toplumda çevre bilincinin arttırılması gerekmektedir� Bu
• Güneydoğu Anadolu’da özellikle Şanlıurfa’nın çevresi, konuda çevre eğitimi ve bilinçlendirme kampanyaları yü-

Doğu Anadolu’nun çukurda kalan yerleri ve İç Anadolu en rütülmelidir�
az yağış alan yerlerdir� İKLİM TÜRLERİ
İKLİM TÜRLERİ
• Türkiye’de en az yağış alan yer Iğdır ile Tuz Gölü çevresi,
T
en fazla yağış alan yer ise Rize’dir� Türkiye’deki Iklim Türleriürkiye’deki Iklim Türleri
• Türkiye, konumu itibariyle ılıman kuşakta yer alan bir ülke-

DOĞAYLA UYUMLU YAŞAMAK IÇIN YAPILMASI dir� Bu nedenle dört mevsim belirgin olarak yaşanmaktadır�
GEREKENLER • Türkiye özel konumuna bağlı olarak (denizlerin etkisi, yük-
İnsanlığın varoluşundan bu yana vazgeçilemez olan doğa; selti, dağların uzanışı gibi) birden fazla iklimin yaşandığı
temiz hava, su, yiyecek, barınak, enerji ve güzel bir yaşam bir ülkedir�
alanı gibi pek çok şey sunar� İnsanoğlunun doğa ile iç içe
olduğunda sağlıklı, mutlu ve huzurlu olduğu yüzyıllardır de-
ğişmeyen bir gerçektir�
• İnsanları birlikte yaşamaya, iş birliği yapmaya ve barışçıl
olmaya teşvik eder ancak son yüzyıllarda insan faaliyetleri
doğaya giderek daha fazla zarar vermeye başladı�
• İklim değişikliği, ormanların azalması, biyolojik çeşitliliğin Karadeniz Akdeniz Karasal
İklimi
İklimi
İklim
kaybı gibi sorunlar insan ve doğa arasındaki uyumun bo- Karadeniz Iklimi
zulduğunu gösterir� Bu sorunlar insanlığın geleceğini tehdit • Karadeniz Bölgesi’nin kıyı kesimlerinde ve Marmara Bölge-
eden ciddi tehlikelerdir� si’nin Karadeniz kıyılarında görülür�

Coğrafya 399