Page 249 - 9. SINIF VIP TÜM DERSLER KONU ANLATIMLI - EDİTÖR YAYINLARI

3. Ünite: Akışkanlar

• Eğer tahta üzerindeki cismin yoğunluğu sıvının yoğunluğun- Boru kesitleri; A > A > A 2
1
3
dan küçük ya da sıvının yoğunluğuna eşit ise h değişmez . Sıvıların akış hızı; v > v > v 1
3
2
Borularda sıvı yükseklikleri; h > h > h 1
2
3
K Basınçları arasındaki ilişki; P > P > P
h 1 3 2
h 2 1 • Akış hızı ile kesit alanı arasındaki ilişki süreklilik denkle-
mi ile gösterilir . Akışkanın hızı v, kesit alanı A ise süreklilik
K
Sıvı Sıvı denklemi aşağıdaki gibi yazılır .
Şekil I Şekil II A . v = A . v 2 A > A 2 v > v 1
1
1
2
1
2
Şekil I’de sıvı içerisindeki bir kapta bulunan cisim kap taba- • Bir musluktan akan su aşağı doğru indikçe hızı artar . Hızı
1 EDİTÖR YAYINLARI
nına şekil II’deki gibi bağlanırsa h azalır ve h değişmez . arttıkça su incelir .
2
1
Çünkü cisimlerin her iki şekilde de kaldırma kuvveti ağırlıklar • İçinde hava bulunan kısım sıkıştırılarak hava akımı sağla-
değişmediğinden değişmemiştir . Toplam sıvı yüksekliği yani nırsa sıvı üzerine etkiyen basınç azalır ve sıvı boruda yük-
h değişmez . K cismi şekil II’de sıvı içinde belirli bir hacim selerek dışarı çıkar .
2
kapladığından kap biraz yükselir ve h azalır .
1
• Cismin hacminin yarısı d sıvısında, yarısı d sıvısında ise basınç P 2
Alçak
1
2
1
2
(V = V ) cismin özkütlesi d = d + d ’dir . Cismin ve sıvıla-
c
1
2
2
rın özkütleleri arasında d > d > d ilişkisi vardır . V
1
c
2
2
V d 1
V d 2 V 1
Yüksek
BERNOULLI İLKES basınç
BERNOULLI İLKESİ İ
AKIŞKANLARIN BASINCI • Fırtınalı bir havada evlerin çatısının üzerinden ve çevresin-
• Akışkanların hareket hâlindeyken oluşturdukları basınç den hızla geçen rüzgâr, çatı ve duvar yüzeyine etki eden
durgun hâldeyken oluşturdukları basınçtan küçüktür . Bu basıncı azaltır . Evin içinde kapılar ve pencereler kapalı
basınca akışkan basıncı denir . olduğunda iç basınç, dış basınçtan büyük olur . Bu basınç
• Basınç farkından dolayı gazlar ve sıvılar bir yerden başka farkı yeterince büyükse çatı bağlantı elemanlarının dayanı-
mını aşabilir ve çatıyı evden ayırabilir .
bir yere akar .
• Akışkanların boru kesitinin daraldığı yerde hızı artar .

v A > A
A 1 v 2 A 2 1 2
v > v 1
2
• Akışkanların hızının arttığı yerde statik basınç azalır .

v
A 1 A v A
1 2 2 v 3 3 • Rüzgârlı bir günde şemsiyenin tümsek yüzeyinden geçen
rüzgâr sabitlenir ve üst yüzeydeki hava basıncını düşürür .
Şemsiyenin alt tarafında hava daha yavaş hareket eder .
h • Dolayısıyla alt ve üst yüzey arasında basınç farkı oluşur . Bu
h 2 h 3
1
basınç farkı, şemsiyenin üst yüzeyine doğru bir kaldırma
kuvveti uygular . Eğer rüzgârın sürati belirli bir sınırı aşarsa
sıvı
şemsiyenin ters çevrilmesine neden olur .
Fizik 249