Page 252 - 9. SINIF VIP TÜM DERSLER KONU ANLATIMLI - EDİTÖR YAYINLARI

4. Ünite: Enerji

İÇ ENERJİ, ISI VE SICAKLIK ARASINDAKİ
İÇ ENERJİ, ISI VE SICAKLIK ARASINDAKİ Metal Termometreler: Sıvılı termometreler ile ölçülemeyen
İLİŞKİ
İLİŞKİ yüksek sıcaklıkları ölçmek için kullanılır .
Sıcaklık; Bir maddedeki moleküllerin ortalama kinetik enerjile- Gazlı Termometreler: Gazlı termometreler çok daha düşük
ri ile ilgili bir büyüklüktür .
sıcaklıklar ve duyarlı ölçümler için kullanılır . Ölçülebilen en kü-
› Sıcaklık bir enerji türü değildir .
o
o
çük sıcaklık 0 K veya -273 C’dir .
› Sıcaklık termometre ile ölçülür .
Dijital Termometreler: Yapımında direnci sıcaklıkla değişen
› Sıcaklık ısı geçişine neden olan bir etkendir .
devre elemanları kullanılır .
› Bir maddenin sıcaklığı maddenin cinsine ve miktarına
bağlı değildir . Kızılötesi Termometreler: Cisimlerin yüzeyinden yayılan kı-
EDİTÖR YAYINLARI
Isı; Bir maddedeki moleküllerin sahip olduğu toplam enerjiye zılötesi ışınları algılayarak sıcaklık ölçümü yapabilir .
denir .
Isı enerjisi; Belirli bir sıcaklıktaki sistemde, sıcaklığı yüksek { Not: Kızılötesi ve dijital termometreler diğer termometre-
olan bir cisimden sıcaklığı düşük olan bir cisme sıcaklık far- lere göre hassas ölçüm yapar .
kından dolayı aktarılan enerjidir . Yani ısı enerjisi transfer ha-
lindeki enerji miktarıdır .
Sıcaklık Birimleri
Sıcaklık Birimleri
› Isı, sıcak bir cisimden daha soğuk bir cisme aktarılan bir
iç enerjidir . • Sıcaklık ölçümü termometrelerle yapılır . Çeşitli bilim adam-
ları sıcaklık ölçümü konusunda değişik ölçekler teklif et-
› Isı, daima sıcak cisimlerden soğuk cisimlere akar .
o
o
mişlerdir . Bunlardan bazıları Celcius ( C), Fahrenheit ( F),
› İç enerji, bir cismin atom ve moleküllerinin sahip olduğu
o
tüm enerjilerinin toplamına denir . Kelvin (K), Reamur ( R)
› Isı birimi kalori veya Joule’dir . • Termometrelerde buzun erime ve kaynama noktaları aşa-
› Isı, kalorimetre kabı ile ölçülür . ğıda gösterilmiştir .
• 1 Kalori (1 cal): 1 gram suyun sıcaklığını 1 C artırmak için O X O C K O F O R
o
verilmesi gereken ısı enerjisi miktarına denir . K.N 100 373 212 80
• Bir maddeye ısı verildiğinde moleküllerin hareketi hızlanır X C K F R
ve kinetik enerjileri artar . Böylece ısı enerjisi kazanan mad-
delerin sıcaklıkları yükselir . (hâl değişimi gerçekleşmediği E.N 0 273 32 0
durumlarda geçerlidir .)
› Isı, madde miktarına ve maddenin cinsine bağlıdır . E.N: Erime noktası
İç enerji: Bir maddeyi oluşturan taneciklerin enerjilerinin top- K.N: Kaynama noktası
lamına iç enerji denir . İç enerji; temel parçacıkların kinetik
enerjilerinin ve parçacıklar arasındaki etkileşiminden dolayı X −E.N = °C = K − 273 = °−F 32 = °R
oluşan potansiyel enerjilerinin toplamından oluşur . K.N −E.N 100 100 180 80
• Bir maddeye ısı verildiğinde maddenin sıcaklığı artar . Sı- ̛ Örnek:
caklığı artan maddenin iç enerjisi de artar .
Bir demir parçasının sıcaklığı Celcius termometresinde 77 °C
ISI, ÖZ ISI, ISI SIĞASI VE SICAKLIK
ISI, ÖZ ISI, ISI SIĞASI VE SICAKLIK
ARASINDAKİ İLİŞKİ SINDAKİ İLİŞKİ olarak ölçülüyor .
ARA
TERMOMETRELER Buna göre demir parçasının sıcaklığı Kelvin termometresinde
kaç K olarak ölçülür?
Termometreler kullanım amacına göre 5 kısma ayrılır:
Sıvılı, metal, gazlı, kızılötesi, dijital termometrelerdir .
̚ Çözüm:
Sıvılı Termometreler: Cıva ve renklendirilmiş alkolden yapı-
lan laboratuvar, duvar ve hasta termometreleridir . Genellikle o C = K − 273 C = K - 273 ⇒ 77 = K - 273 ⇒ K= 350
o
orta sıcaklıkları ölçmek için kullanılır . 100 100
252 Fizik