Page 88 - 9. Sınıf Kimya Öğretmenin Ders Notları (Hızlı)

86 KİMYASAL TÜRLER ARASI ETKİLEŞİMLER

A. VAN DER WAALS KUVVETLERI

� Polar yapılı moleküller “dipol” terimi ile ifade edilir. HCl, NH ve C H OH gibi polar
3
2 5
moleküllerde kalıcı (sürekli) dipoller oluşur.
� Apolar yapılı moleküller ve soy gaz atomları “indüklenmiş dipol” terimi ile ifade edilir. He,
Ne, Ar gibi soy gaz atomlarında ve O , CO , CH gibi apolar moleküllerde indüklenmiş
2
2
4
EDİTÖR YAYINEVİ
(geçici, anlık) dipoller oluşur.
+2
-
� İyonik bileşikler (NaCl, KNO gibi) ve iyonlar (Mg , Cl gibi) “iyon” terimi ile ifade edilir.
3.
DIPOL-DIPOL ETKILEŞIMLERI Polar molekül
F Polar moleküllerin zıt yüklü kutupları arasındaki δ -
etkileşimlerdir. δ +
F Dipol-dipol etkileşimin gücü; δ +
δ -
➪ Kalıcı dipoller arasındaki uzaklık arttıkça azalır. - δ -

➪ Kalıcı dipolü oluşturan atomlar arasındaki elektrone- δ + δ
δ +
gatiflik farkı (molekül polarlığı) arttıkça artar. Dipol-dipol
etkileşimleri
➪ Dipol-dipol etkileşimleri, polar moleküllerin birbirin-
de çözünmesini kolaylaştırır.

➪ HCl, H O, SO ve C H OH gibi polar moleküller arasında dipol-dipol etkileşimleri vardır.
2
2 5
2
NOT
F HCl HBr

1 3 1 2,8
Elektronegatiflik farkı: 3 - 1 = 1 2,8 - 1 = 1,8
Molekül parlaklığı: HCl > HBr
Kaynama noktası: HCl > HBr

IYON-DIPOL ETKILEŞIMLERI
F İyonik katının iyonları ile polar molekülün dipolleri arasındaki etkileşimdir.
F İyon-dipol etkileşim gücü; Polar molekül δ +
➪ İyonun yükü ve büyüklüğüne, δ -
➪ Polar molekülün polarlığı ve büyüklüğüne bağlıdır. δ + δ - + Katyon
+2
-
F KCl – H O, NH – Cl , Ca – C H OH tanecikleri δ -
3
2
5
2
arasında iyon - dipol etkileşimleri vardır. İyon-dipol
etkileşimi δ +