Page 49 - 9. Sınıf Kimya Öğretmenin Ders Notları (Hızlı)

ATOM VE PERİYODİK SİSTEM 47
� Bir periyotta soldan sağa doğru katman sayısı değişmezken çekirdekteki proton sayısı
artar. Bu durumda çekirdeğin elektron başına uyguladığı çekim kuvveti artar ve atom
yarıçapı azalır.
� Örneğin; Li, Be ve B elementleri,
5
4
3
Li: 2 1 Be: 2 2 B: 2 3
3 4 5
aynı katman sayısına sahip olduğundan proton sayısı büyük olan atomun yarıçapı
EDİTÖR YAYINEVİ
küçüktür. Buna göre atom yarıçapları Li > Be > B şeklindedir.

� Bir grupta yukarıda aşağıda doğru katman sayısı arttıkça atom yarıçapı artar.

� Örneğin; Li, NA, K elementleri,
11
3
19
3 Li: 2 1 11 Na: 2 8 1 19 K: 2 8 8 1
sırasıyla 2, 3 ve 4 katmana sahip olduğundan atom yarıçapları, K > Na > Li şeklindedir.

� Bir atom elektron verdikçe çapı küçülür, elektron aldıkça çapı büyür.

Tanecik: X +2 X + X X - X -2

1e - 1e - 1e - 1e -
verirse verirse alırsa alırsa
Yarıçapı: 70 pm 120 pm 150 pm 200 pm 240 pm

NOT
F Proton ya da elektron sayıları eşit olan atomlarda iyon yükü matematiksel
olarak ne kadar küçük ise iyon çapı o kadar fazladır.

Proton sayısı Elektron sayısı
eşit ise
eşit ise

-2
-
+
Cl - Cl Cl + O F Ne Na Mg +2
17 17 17 8 10 9 10 10 10 11 10 12 10
Yarıçap Yarıçap
+
Cl > Cl > Cl + O > F > Ne > Na > Mg +2
-
-2
-