Page 51 - 9. Sınıf Kimya Öğretmenin Ders Notları (Hızlı)

ATOM VE PERİYODİK SİSTEM 49
� Aynı periyotta soldan sağa doğru gidildikçe atom numarası artmasına rağmen katman
sayısı değişmez. Atom yarıçapı küçüldüğünden çekirdeğin çekim kuvveti artar. Bu du-

rumda iyonlaşma enerjisi artar. Ancak bu artış düzenli olmayıp 2A ile 3A ve 5A ile 6A
gruplarında sapmalar gözlenir.

� Bir periyotta A grubu elementlerinin birinci iyonlaşma enerjilerinin sıralanışı;
1A < 3A < 2A < 4A < 6A < 5A < 7A < 8A şeklindedir.
NOT EDİTÖR YAYINEVİ
� Periyodik tablodaki ilk 20 element atomunun birinci iyonlaşma enerjilerinin atom nu-
marası ile değişim grafiği aşağıda verilmiştir.

He
2400
Ne
2000 F Ar
İyonlaşma enerj�s� (kJ/mol) 1600 H Be C N O Mg S� P S Cl Ca

1200

800

400 L� B Na Al
K

2 4 6 8 10 12 14 16 18 20
Atom numarası (Z)

NOT
F Periyodik sistemde birinci iyonlaşma enerjisi en büyük olan element helyumdur.

F İyonlaşma enerjisinden yararlanarak atomun değerlik elektron sayısı (A grupla-
rında grup numarası) bulunabilir. Bunun için iyonlaşma enerjisinde ani artışın olduğu
aralığa bakılır.
Element İE (kj/mol) İE (kj/mol) İE (kj/mol) İE (kj/mol)
2
4
3
1
X 738 1450 7730 10500
Y 578 1820 2750 16600
F Yukarıdaki tablo incelendiğinde X atomunun İE ’den, Y atomunun İE ’ten sonra ani
3
2
artış olduğu görülür. Buna göre değerlik elektron sayıları X’in 2 (2A grubu), Y’nin 3 (3A
grubu) tür.