Page 247 - 8. SINIF VIP TÜM DERSLER KONU ANLATIMLI - EDİTÖR YAYINLARI

CÜMLE TÜRLERİ (YÜKLEMİN TÜRÜNE VE YER
CÜMLE TÜRLERİ (YÜKLEMİN TÜRÜNE VE YERİNE GÖRE CÜMLELER)İNE GÖRE CÜMLELER) 10. BÖLÜM 247
CÜMLE TÜRLERİ
• Bir yargı bildiren sözcük ya da sözcük grubuna cümle denir. Cümleler sahip oldukları çeşitli özelliklere göre dört
ana başlık altında incelenir.

Cümle Türleriürleri
Cümle T

Yüklemin Türüne Yüklemin Yerine Anlamlarına Yapılarına
Göre Cümleler Göre Cümleler Göre Cümleler Göre Cümleler

› İsim Cümlesi › Kurallı Cümle › Olumlu Cümle › Tek Yüklemli Cümle
› Fiil Cümlesi › Devrik Cümle › Olumsuz Cümle › Fiilimsi Bulunan Cümle
EDİTÖR YAYINLARI
› Eksiltili Cümle › Soru Cümlesi › Birden Çok Yüklemli Cümle
› Ünlem Cümlesi › Bağlacı Olan Cümle

Yüklemin Türüne Göre Cümlelerüklemin Türüne Göre Cümleler
Y Yüklemin Yerine Göre Cümlelerüklemin Yerine Göre Cümleler
Y
• Cümleler yüklemi oluşturan sözcüğün türüne göre iki- • Cümleler yüklemin bulunduğu yere göre üçe ayrılır.
ye ayrılır.
Kurallı Cümleler
İsim (Ad) Cümleleri • Yüklemi cümlenin sonunda bulunan cümlelere kurallı
• Yüklemi isim soylu sözcükler olan cümlelerdir. ya da düz cümle denir.

̛ Örnek: ̛ Örnek:

Ő Yavrucağız günlerdir açmış. Ő Ben seni unutmak için sevmedim.
isim Yüklem
Ő Soğuk bir kış sabahı yola çıktık.
{ Not: İsim soylu sözcükler yalnızca ek fiil alarak Yüklem
yüklem olabilir.
Devrik Cümleler

Ő Beni arayan Abdullah'tı. ( Abdullah ismi “-idi” ek fiilini • Yüklemi cümlenin başında ya da ortasında bulunan
Yüklem alarak yüklem olmuştur.) cümlelere devrik ya da kuralsız cümle denir.
̛ Örnek:
Ő Ceketinin cebi delik. ( “Delik” ismi “-dir” ek fiiliyle
Yüklem yüklem olmuştur. Fakat ek fiil Ő Dalgalan sen de şafaklar gibi ey nazlı hilal!
söylenmemiştir�) Yüklem
Ő Elleri sıcaktı bakışlarının aksine.
{ Not: Yüklemi fiilimsi olan cümleler isim cümlesidir. Yüklem

Ő Tek beklentim mutlu olmaktı. ( ol - mak - tı ) Eksiltili Cümleler
Yüklem fiil isim-fiil ek
kökü eki fiil • Yüklemi söylenmemiş, tamamlanmamış cümlelerdir.
Bu cümlelerde yüklemi okuyucu zihninde tamamlar.
Bu cümlenin yüklemi isim-fiil eki alarak fiil özelliğini kaybet-
miştir. Bu nedenle cümle isim cümlesidir. ̛ Örnek: El sallayan kadınlar, yaşlılar, çocuklar...

Bu cümlede yüklem söylenmemiştir. Okuyucu zihninde “gör-
Fiil (Eylem) Cümleleri dük” yüklemiyle cümleyi tamamlayabilir.
• Yüklemi çekimli fiil olan cümlelerdir.

Ő Ayağını yorganına göre uzat. { Not: Ek fiili düşmüş cümleler eksiltili cümle değildir.
Fiil
Ő Komşuda pişer , bize de düşer. Ő Gözlerinde hep hüzün var. ( Yüklemdeki “-dır” ek
Fiil Fiil Yüklem fiili düşmüştür.)