Page 248 - 8. SINIF VIP TÜM DERSLER KONU ANLATIMLI - EDİTÖR YAYINLARI

ÇÖZÜMLÜ SORULAR
ÇÖZÜMLÜ SORULAR 248
1. Aşağıdakilerden hangisi “Her işte başarılı olmanın 3. Aşağıdaki cümlelerden hangisi yüklemin yerine
şartı çalışmaktır.” cümlesiyle yüklemin türü bakı- göre farklı bir cümledir?
mından benzer değildir?
A) Aldığı kitabı okumaya başlamıştı sonunda.
A) Arkadaşından aldığı bu hediye son derece değer- B) Şu yolun sonundaki ev sizin mi?
liydi.
C) Sık sık gelirdi bu sessiz sahil kasabasına.
B) Herkesin kolay bildiği bu işi yapmak çok zor.
D) Aldırma sen onun yalanlarına.
C) Çocukların yüzünde mutluluktan güller açıyordu.
D) İnsanların alışkanlıklarından vazgeçmesi hiç de
kolay değil. Çözüm: Yüklemin yerine göre cümleler kurallı, devrik
veya eksiltili olabilir. A seçeneğindeki “başlamıştı”, C se-
EDİTÖR YAYINLARI
çeneğindeki “gelirdi”, D seçeneğindeki “aldırma” yüklem-
Çözüm: Cümleler yüklemin türüne göre isim ya da fiil leri cümlenin sonunda olmadığı için bu cümleler devriktir.
cümlesi olabilir. Verilen cümlelerdeki “çalışmaktır” yüklemi B'deki “sizin mi” yüklemi ise cümlenin sonunda olduğu
isim-fiil ekiyle türetildiği için isim cümlesini oluşturmuştur. için cümle kurallıdır.
A'daki “değerliydi”, B'deki “zor”, D'deki “kolay değil” yük-
lemleri de isim olduğundan isim cümlesi oluşturmuştur.
C'deki “yüzünde mutluluktan güller açmak” ifadesi ise an-
lamca kaynaşmış fiil olduğu için “güller açıyordu” yüklemi 4. Aşağıdaki cümlelerden hangisi yüklemin türüne
fiil cümlesi oluşturmuştur.
göre farklıdır?

A) Güneş doğunca koyunları çayıra saldı.
B) Babasının aldığı sadece küçük bir saldı.
C) Kovayı kuyuya doğru saldı.
D) Polis, ifadesini aldıktan sonra onu saldı.
2. Aşağıdaki dizelerden hangisinin yüklemi isim
soylu bir sözcüktür?

A) Şimdi İstanbul’da olmak vardı... Çözüm: Yüklemin türüne göre cümleler isim ya da fiil
B) Bir gül mahzun durur bahçede. cümlesi olabilir. “Saldı” yüklemi A, C ve D seçeneklerin-
de çekimli fiil; B seçeneğinde ise ek fiil almış bir isimdir.
C) Çimenler göründü kara toprakta.
Dolayısıyla B seçeneğindeki cümle isim cümlesi, diğer
D) Sonra birden oraya geldin. cümleler fiil cümlesidir.

Çözüm: Cümlelerin yüklemleri:
A → vardı → var - idi 5. Aşağıdaki cümlelerden hangisi öge dizilişine göre
isim ek
kökü fiil farklı bir cümledir?
A) Gözümün yaşını yüzdürdüm Hisar’a doğru.
B → durur → dur - ur
fiil geniş B) Düşer üstüme akşamdan kalma sabah yıldızı.
kökü zaman eki C) Gönül sevdiyse yapacak bir şey yoktur.

C → göründü → gör - ün - dü D) Bir lodos lazım şimdi bana, bir kürek bir de kayık.
fiil fiilden fiil geçmiş
kökü yapan yapım eki zaman eki
Çözüm: Öge dizilişine göre cümleler kurallı, devrik ya
D → geldin → gel - di - n da eksiltili olabilir. A seçeneğindeki “yüzdürdüm”, B se-
fiil geçmiş zaman şahıs
kökü eki eki çeneğindeki “düşer”, D seçeneğindeki “lazım” yüklemleri
cümlelerin sonunda olmadığından bu cümleler devriktir.
Buna göre A seçeneğinde isim; B, C ve D seçeneklerinde C seçeneğindeki “yoktur” yüklemi ise cümlenin sonunda
fiil soylu sözcükler yüklem olmuştur. olduğu için cümle kurallıdır.