Page 115 - 8. SINIF VIP T.C. İNKILAP TARİHİ ve ATATÜRKÇÜLÜK KONU ANLATIMLI - EDİTÖR YAYINLARI

¦ ATATÜRKÇÜLÜK VE ÇAĞDAŞLAŞAN TÜRKİYE § 1 11515

* Bu durum askere alımlarda, tapu ve miras * Kadınlar devlet yönetiminde etkin bir konum-
işlerinde kişilerin kimliği tam olarak belirlene- daydı. Hakanın eşi devlet işlerinin görüşül-
mediğinden karışıklıklara yol açıyordu. düğü meclise katılır, hakan olmadığı zaman-
larda devleti onun adına yönetirdi.
* Bu olumsuzluğu çözmek için 21 Haziran 1934
tarihinde Soyadı Kanunu çıkarıldı. * Osmanlı toplum düzeni içinde kadınların kişi-
sel ve toplumsal hakları kısıtlanmıştı. Kadın-
* Bu kanun ile hacı, hafız, molla, efendi ve bey lar erkeklerle eşit haklara sahip değildi.
gibi unvanlar yasaklandı ve Türkçe olmak,
rütbe, memuriyet, aşiret ve gülünç olmamak * Türk kadını Cumhuriyetin kurulması ile bir-
kaydıyla herkese istediği soyadını alma hakkı likte erkeklerle eşit haklara sahip oldu.
EDİTÖR YAYINLARI
tanındı. Türk Medeni Kanunu’nun yürürlüğe girmesin-
*
* Mustafa Kemal’e “Atatürk” soyadı TBMM ta- den sonra Türk kadını sosyal ve ekonomik
rafından verildi. Atatürk de İsmet Paşa’ya kazanımlar elde etti.
İnönü Savaşları’ndaki başarılarından dolayı * Atatürk, erkeğe olduğu gibi kadına da insan-
İnönü soyadını verdi. cıl bir açıdan yaklaşarak, kadının da medeni,
siyasi ve kültürel haklarda erkek ile eşit
* Soyadı Kanunu’nun yanı sıra unvan ve lakap- tutulmasını sağlayacak çağdaş atılımları ger-
ları kaldıran kanunun da yürürlüğe girmesiyle
birlikte bütün vatandaşlar kanun karşısında çekleştirmiştir.
ve resmi belgelerde yalnız adları ve soyad- * Çağdaş bir toplum olabilmenin ve çağdaş bir
larıyla anılmaya başlandı. Böylece ayrıcalıklı hukuk devleti kurmanın ilk şartı kadının da
kişi ve zümrelerin yerini milli kültürümüze de bir vatandaş ve özgür bir insan olarak hakla-
uygun biçimde eşit haklara sahip Türk vatan- rını tanımak ve saygı göstermekti.
daşları aldı.
* Cumhuriyetin ilanıyla birlikte kadınların
kamusal alana girmesini sağlayan yasal ve
Y yapısal reformlar hızlandı.
YORUMORUM
y Bu kanun ile ekonomik, siyasi ve sosyal
alandaki karışıklık çözümlenmiştir. * Bu reformlar şunlardır;
» Tevhid-i Tedrisat Kanunu’yla karma eği-
time geçilmiş, kızlar ve erkekler eşit haklarla
TÜRK KADINININ SİYASAL HAKLARINA eğitim görmeye başlamıştır.
KAVUŞMASI
» Medeni Kanunu’nun kabulüyle kadınlara
* İslamiyet’ten önce Türk devletlerinde kadına sosyal ve ekonomik alanda pek çok haklar
büyük önem verilirdi. İlk Türk devletlerinde tanınmıştır. 1924’te Türk Kadınlar Birliği
kadınlar sosyal ve toplumsal alanlarda etkin kurulmuştur.
bir yere sahipti. » Kadınlara Medeni Kanun’la tanınan istedik-

* Eski Türk toplumunda tek eşlilik yaygındı. leri mesleğe girebilme hakkına işlerlik kata-
Çocukların üzerinde kadın ve erkeğin hakları bilmek için 1936’da yeni düzenlemelerle İş
eşitti. Kanunu çıkarılmıştır.