Page 111 - 8. SINIF VIP T.C. İNKILAP TARİHİ ve ATATÜRKÇÜLÜK KONU ANLATIMLI - EDİTÖR YAYINLARI

¦ ATATÜRKÇÜLÜK VE ÇAĞDAŞLAŞAN TÜRKİYE § 111 111

* Tanzimat’tan sonra Fransızca kelimeler de ÜNİVERSİTE REFORMU (1933)
dilimize girmeye başladı. Böylece dil birliği
bozuldu ve dilin ulusal kültürün devamlılığını * Cumhuriyetin ilanının ardından ülke genelinde

sağlama niteliği de zayıfladı. teknik eleman ihtiyacını karşılamak amacıyla
çalışmalar gerçekleştirildi. 1925’te Ankara
* Ulus temeline dayanan bir devlet kurmayı Hukuk Mektebi’nin, 1926’da Gazi Eğitim Ens-
düşünen Mustafa Kemal, milli kültür ve milli titüsünün, 1930’da da Ziraat Enstitüsünün
tarihin geliştirilmesi için dil çalışmalarına çok kurulması bu doğrultuda atılan ilk adımlar
önem vermişti. Milli birlik ve beraberlik geli- olmuştur.
şecekti. Halk ile aydınlar arasındaki iletişim 1930’dan itibaren Türkiye’de bu konu daha
kopukluğunu gidermek, Türkçenin sanat, ede- * ciddi bir şekilde ele alındı. İsviçreli Prof.
EDİTÖR YAYINLARI
biyat ve bilim dili hâline gelmesini sağlamak Albert Malche Türkiye’ye davet edilerek çağ-
istiyordu. daş eğitim kurumlarının tasarlanmasında
* Bu amaçla dil alanında inkılaplar yapılarak Türk- kendisinden yardım istendi. Prof. Malche de
çenin sadeleştirilmesi çalışmaları başlatıldı. araştırmaları sonucunda bir rapor hazırladı.
Bu raporda yer alan bazı öneriler şunlardır:
* Dildeki yabancı kelimeler öz Türkçeleri ile
değiştirildi ve yeni kelimeler türetilerek sade- » Ders verme teknikleri eksiktir.
leştirme çalışmaları yürütüldü. » Öğretim kadrolarının yabancı dil bilgileri
yetersizdir.
* Mustafa Kemal tarafından başlatılan çalış-
malar, 12 Temmuz 1932’de Türk Dili Tetkik » Fen dersleri ağırlık kazanmalıdır.
Cemiyeti aracılığıyla sürdürüldü. » Türkçe bilimsel yayınlar eksiktir.

* Cemiyetin amacı; Türk dilinin zenginliklerini * Malche raporunda, kütüphanelerin iyileşti-
ortaya çıkararak evrensel bir dil hâline getir- rilmesi, spor tesislerinin, yurtların, yemek-
mektedir. hanelerin yapılması ve sosyal ortamların
geliştirilmesi konularına da yer verdi. Ayrıca
* Mustafa Kemal’in sağlığında 1932, 1934 ve üniversitelerin halka yönelik konferanslar
1936 yıllarında yapılan kurultaylarda dil poli- düzenleyip bir dergi çıkararak toplum ile ileti-
tikası belirlenmiştir. Cemiyet, 1936’da Türk şim kurması gerektiğini belirtti.
Dil Kurumu adını almıştır.
* Bu rapor doğrultusunda 1933 yılında Osmanlı
N Devleti’nin ilk üniversitesi sayılan Darülfü-
NOTOT
y Atatürk; Türk dilinin, Türk tarihinin ve Türk nun İstanbul Üniversitesine dönüştürüldü.
Öğretim elemanlarının yarısından fazlasının
kültürünün derinliğine araştırılmasını sağ- görevine son verildi. 1930’lu yıllarda Alman-
lamak dil ve tarihi öğreterek kişilerin yetiş- ya’daki baskıcı rejimden kaçan pek çok bilim
tirilmesini sağlamak için Ankara’da Dil ve insanının Türkiye’ye gelmesi sağlandı. Bazı-
Tarih - Coğrafya Fakültesinin kurulmasını ları İstanbul Üniversitesi kadrolarına alındı.
sağlamıştır. Atatürk Türkçe olarak hazırla- İstanbul Üniversitesi ülkemizdeki bilimsel
dığı “Geometri” kitabı ile Türk dilinin geliş- gelişmelere ve kalkınma hamlelerine öncülük
mesine katkıda bulunmuştur.
yapan önemli kurumlarımızdan biri oldu.