Page 264 - 5. SINIF VIP TÜM DERSLER KONU ANLATIMLI - EDİTÖR YAYINLARI

Etkin Vatandaşın Özellikleri

• Siyasi bir kavram olarak ise halkın seçtiği kişilerin ül- • Toplumun gelişme ortamını hazırlayan, koruyan en iyi
keyi yönetmesi anlamına gelir. yönetim biçimidir.
• Cumhuriyet yönetimi ancak demokrasi ilkelerinin etkili • Hukukun üstünlüğünü kabul eder.
olduğu ülkelerde uygulanabilir. • Insan haklarına saygı duyar.
• Cumhuriyet yönetim anlayışında kişi egemenliği yok- • Sosyal devlet anlayışını geliştirir.
tur.
• Devleti yönetecek kişiler demokrasinin temel ilkele-
ETK
rinden biri olan seçimle iş başına gelirler. ETKİN VATANDAŞIN ÖZELLİKLERİİN VATANDAŞIN ÖZELLİKLERİ
• Cumhuriyet rejimi demek, demokrasi sistemi ile dev- VATANDAŞ VE YURTTAŞLIK OKURYAZARLIĞI

let şekli demektir. • Aynı toprak üzerinde yaşayan ve aynı devlete vatan-
• Cumhuriyeti demokrasi içinde işleyen en ideal bir re- daşlık bağı ile bağlı olan kişilere vatandaş denir.

jimdir. Günümüzde en yaygın olan yönetim şekli cum- • Vatandaşlar devletin kendisine verdiği hakları kullanır
huriyettir. ve bunun karşılığında devlete çeşitli ödevlerle bağlılık
• Millet, kendi yöneticilerini belirli bir süre için seçer, de- taşır.

netler ve gerektiğinde değiştirir. • Etkin vatandaşlar devletin kendilerine verdiği hakları
• Cumhuriyet, demokrasinin en iyi uygulanabileceği yö- etkin bir şekilde kullananlardır.

netim şeklidir. • Yurttaşlık okuryazarlığı ise etkin vatandaşlık için ge-
• Demokrasi ise toplum içinde farklı düşünce ve fikir- rekli bilgi ve beceriyi sağlar.
lerin serbestçe temsil edilmesi ve kişilerin bunlardan • Yurttaşlık okuryazarlığı bireyin topluma nasıl etkin bir
dilediklerine taraf olması esasına dayanır. şekilde katılacağını ve içinde bulunduğu toplumu na-
• EDİTÖR YAYINLARI
Cumhuriyet vatandaşın devlete, devletin vatandaşa
sıl değiştireceği bilgisine sahip olunmasıdır.
karşı hak ve sorumluluklarını en iyi şekilde düzenle- • Yurttaşlık okuryazarlığına sahip olan bireyler etkin
yen yönetim biçimidir.
vatandaşlardır.
• Yurttaşlık okuryazarlığı kişiyi demokratik bir hayata
Cumhuriyetin Özellikleri ve T
Cumhuriyetin Özellikleri ve Temel İlkeleri emel İlkeleri hazırlayan bir olgudur.
• Egemenliğin kaynağının millete ait omasıdır. • Yurttaşlık okuryazarlığının yararları şunlardır:

• Seçim esasına dayanan bir yönetim oluşumudur. › Yurttaşlık ve toplum ilişkilerinde farkındalığı artırır.
• Seçme ve seçilme hakkının bir kişiye veya bir sınıfa › Öğrenciler arasında iletişim ve dayanışmayı artırır.
değil bütünüyle millete ait olmasıdır. › Dünya ilişkilerinde merak ve katılıma teşvik eder.
• Her şeyden önce kamu yararını ön planda tutar. › Demokratik katılım için bir ortam sağlar.
• Egemenliğin doğrudan millete ait olduğu gerçeğini › Öğrencileri sosyal bilgiler derslerine dahil etmenin

kazandırır. eğlenceli ve ilginç bir yolunu sunar.
• Bütün vatandaşları yasa önünde eşit sayar, onlar ara- › Öğrencilerin sorun çözme becerilerini geliştirir

sında hiçbir ayrıcalık tanımaz. •
• Vatandaşların devlet yönetimine eşit olarak katılımını Yurttaşlık okuryazarlığına sahip bireylerin yetiştirildiği
derslerden biri de sosyal bilgilerdir.
sağlar. •
• Temel hak ve özgürlükleri kanunlarla güvence altına Sosyal bilgiler dersi;
alır. › Etkin bir vatandaş olmamıza yardımcı olur.
• Yasama, yürütme ve yargı güçlerinin birbirinden ayrı › Hak ve sorumluluklarımızı öğretir.
olması anlamına gelen “kuvvetler ayrılığı” ilkesini be- › Millet olma bilincimizi güçlendirir.
nimser.

264 Sosyal Bilgiler / 4. Ünite