Page 261 - 5. SINIF VIP TÜM DERSLER KONU ANLATIMLI - EDİTÖR YAYINLARI

Mezopotamya ve Anadolu Medeniyetlerinin Ortak Kültürel Mirasa Katkıları

MEZOPOT
MEZOPOTAMYA VE ANADOLU MEDENİYETLERİNİN ORTAK KÜLTÜREL MİRASA KATKILARIAMYA VE ANADOLU MEDENİYETLERİNİN ORTAK KÜLTÜREL MİRASA KATKILARI
MEZOPOTAMYA MEDENİYETLERİ
• Ilk Çağ’da Dicle ve Fırat Nehri’nin arasındaki bölgeye Mezopotamya adı verilmiştir. Mezopotamya, birçok uygarlı-

ğın kesişme noktası olmuştur. Mezopotamya’da kurulan medeniyetlerden bazıları şunlardır:
Sümerler
Sümerler
• Mezopotamya’da kurulmuş olan ilk medeniyet olarak bilinir. Sümer şehir devletlerine site adı
verilmiştir. Önemli siteler arasında; Ur, Uruk, Kiş ve Lagaş yer alır. Siteleri Patesi veya Ensi
denilen rahip krallar yönetirdi. Ziggurat adı verilen büyük tapınaklar inşa etmişlerdir.
• EDİTÖR YAYINLARI
• Piramide benzeyen bu yapıların en üst katı gözlemevi (rasathane) olarak kullanıldı. Ziggu-
ratları aynı zamanda okul olarak da kullandılar. Çivi yazısı
• Tarih öncesi devirlerden tarihi devirlere geçen ilk millet Sümerler’dir. Tarihin ilk edebi eser-
lerini Sümerler vermişlerdir. (Gılgamış, Tufan, Yaratılış destanları)
• Tarihte ilk Ay yılı esaslı takvimi ve yazıyı (çivi yazısı) ilk kez kullanan uygarlık Sümerler’dir. Sümerler ilk tekerleği
icat ederek aynı zamanda tekerlekli araba kullanmışlardır. Sümerler, astronomi ve geometri alanında önemli
çalışmalar yapmışlardır.
• Bir üçgenin iç açılarının toplamının 180 derece olduğunu hesaplamışlardır. Tıp alanında çalışmalar yaptılar.
Başta tarım olmak üzere hayvancılık, ticaret ve dokumacılık temel geçim kaynaklarıydı.
• Hukuk ve adaletin üstünlüğü kavramları ilk kez Sümerler tarafından kullanıldı. Kral Urkagina tarafından hazırla-
nan kanunlar dünyanın bilinen ilk yazılı kanunlarıdır. Kanunlarla toplum içindeki güçsüzlerin korunması ve özel
mülkiyetin güvence altına alınması amaçlanmıştır.

Asurlar
Asurlar
• Ticaretle uğraşan Asurlar, çivi yazısını Anadolu’ya getirip Anadolu’da tarihi çağların başla-

masına zemin hazırlamışlardır. Kayseri’deki Karum - Kaniş Asurların Anadolu’daki ticaret
merkezidir. Burada bulunan Asurlara ait tabletler Anadolu’daki en eski yazılı eserlerdir. (Kül-
tepe Tabletleri)
• Kral Yolu üzerinden Anadolu ile ticaret yaptılar. Asurlular ticareti korumak için kanunlar
çıkardılar. Asur hukuk sistemi oldukça sertti. Kil tabletler
• Su ihtiyacını karşılayabilmek için çok uzun kanallar inşa eden Asurlar suyun akışını düzenlemek için de kanal-

ların önüne küçük barajlar yapmışlardır. Tarihin bilinen ilk kütüphanesini kurmuşlardır. Posta teşkilatı kurdular.
Heykelcilikte ilerleme kaydeden Asurlardan günümüze Nemrut Tapınağı’ndaki heykeller kalmıştır.

Babiller
Babiller
• Babiller en parlak dönemini Kral Hammurabi zamanında yaşadı. Hammurabi, kendi adıyla
anılan Mezopotamya’nın en gelişmiş yasalarını hazırladı. Hammurabi Kanunları tarihin bili-
nen ilk yazılı anayasası olarak kabul edilir.
• Bu yasalar “kısasa kısas” esasına dayanırdı. Bu esasa göre işlenen suç, işleyene aynen
uygulanırdı. Kanunlarda; suçlar, evlenme, mülkiyet, vergi, miras, borçlar ve ortakçılık ile ilgili Babil’in Asma
hükümlerin yanı sıra köleliğe ilişkin düzenlemeler bulunur. Bahçeleri
• Hammurabi kanunları Sümer kanunlarına göre daha ağırdır. Tıp, astronomi ve matematikte ileri gittiler.

• Babillerin en görkemli sanat eserleri Babil Kulesi ile Babil’in Asma Bahçeleri’dir.

Sosyal Bilgiler / 3. Ünite 261