Page 71 - 10. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Özetli Lezzetli Soru Bankası

[ DİVAN ŞİİRİ ] 71

TEST 7 3 Murabba , tek dörtlükten oluşan nazım biçi-
I
II
DİVAN ŞİİRİ midir. Daha çok felsefi düşünceleri işler. Di-
III
1 Divan edebiyatında anlatılan varlıklar mut- van edebiyatına İran edebiyatından girmiş-
lak güzelliğe ve ideal ölçülere sahiptir. IV
Bundan dolayı bazı kavramlar, birbirine tir. Kendine özgü aruz kalıplarıyla yazılır.
yakın veya aynı şeylere benzetilerek ifade V
edilmiştir. Örneğin; sevgilinin boyu selvi-
ye, ağzı goncaya, kirpiği oka, kaşı kemana Yukarıdaki parçada numaralanmış söz-
EDİTÖR YAYINEVİ
benzetilerek anlatılmıştır. Bu benzetmeler cüklerden hangisinin değiştirilmesi ile
................... denilen kalıplaşmış sözlerin or- parçadaki bilgi yanlışı giderilmiş olur?
taya çıkmasına neden olmuştur. A) I B) II C) III D) IV E) V
Bu parçada boş bırakılan yere aşağıda-
kilerden hangisi getirilmelidir?
A) seci B) mazmun C) uyak 4 Aşağıdakilerin hangisinde divan edebi-
D) ahenk E) beyit yatıyla ilgili bilgi yanlışı vardır?

A) Şiirlerde konu bütünlüğü yoktur.
B) Şairler, mahlas adı verilen takma isim
kullanırlar.
C) Söyleyiş güzelliğinden çok anlama
önem verilir.
D) Nazım birimi beyit, ölçü aruz ölçüsüdür.
E) Mazmun adı verilen kalıplaşmış sözler
kullanılır.
2 Bu bölümde şair kimi övecekse onun yü-
celiklerini, başarılarını, erdemlerini anlatır.
Abartılı ve ağır bir anlatım söz konusudur.

Ol sultan ki cism-i cihân cânıdır 5 Divan şiirinde aşağıda verilen nazım şe-
killerinden hangileri tek dörtlükten oluş-
Zamânın zamân-ı baharıdır maktadır?

Yukarıda verilen özellikler ve beyit kasi- A) Terkibibent - tuyuğ
delerin aşağıdaki bölümlerinden hangi- B) Şarkı - murabba
siyle ilgilidir?
C) Rubai - şarkı
A) Nesib B) Girizgâh C) Fahriye D) Terkibibent - terciibent
D) Medhiye E) Tegazzül E) Rubai - tuyuğ

Terkibibent: Toplumun bozuk yönleri, dalkavukluklar, idarecile- Terciibent: Bentlerden oluşan ve bent sayısının 5 ile 12 arasın-
rin kötü davranışları, felsefi görüşler, toplumdan şikâyet, Allah’ın da değiştiği; felek, Allah’ın kudreti, kâinatın sonsuzluğu, hayatın
varlığı ve kudreti, kâinatın sonsuzluğu gibi konuların işlendiği zorlukları, dünyadan şikâyet gibi soyut konuların işlendiği nazım
nazım şeklidir. Aruz vezniyle yazılır, gazel gibi kafiyelenir. Ter- şeklidir. Bentlerin kafiye düzeni gazeldeki gibidir. Terciibentte
kibibent en az 3, en fazla 10 bentten oluşur ve her bent 6 ile 10 bentlerin sonunda bulunan vasıta beyti değişmez, tekrar eder.
beyitten oluşur. Bentlerin sonunda vasıta beyti yer alır. Bu nazım şeklinde bentler 4 ile 10 beyitten oluşur. Ziya Paşa bu
türün en önemli ismidir.