Page 69 - 10. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Özetli Lezzetli Soru Bankası

[ DİVAN ŞİİRİ ] 69

15 16

Karıncayı bile incitmem deme!
2000’li yıllarda bir şiir sergisi
Bile’den incinir karınca. açılsa Türk medeniyetini, sa-
Söz söylemek irfan ister. nırız oy birliğiyle Fuzuli veya
Anlamak insan... Nedim temsil ederdi. Durum
Fuzuli böyleyken bu şiir geleneğini
modern Türk düşüncesinin
ilgi alanı dışında bırakmak hiç
EDİTÖR YAYINEVİ
de onu küçültmez; belki söz-
de aydınları, aydınlanmacılığı
küçültür. O hâlde geliniz “Os-
manlı şiiri” deyince bir teker-
Aşağıdakilerden hangisi görselde yer leme gibi “fâilâtün, fâilâtün…”
alan temaya örnek oluşturmaz? demekten vazgeçip bu şiiri ta-

A) Kimseye söz atmayın, nımaya niyetlenelim. Gerçek-
Söze fitne katmayın. ten aşağıda örnekleri de veri-
len bu şiir, neyi anlatıyor, kimi
Kimseyi darıltmayın, anlatıyor, bir bakalım. Eğer
İncinsen de incitme. sevmezsek yine sevmeyelim

B) Sevgi istemişler yürek vermişiz fakat önce onunla tanışalım.
Aç kalıp açlara yemek vermişiz Korkmayınız, onunla tanıştığı-
Yıllarca boşuna emek vermişiz nız zaman bu dizelerle tarihin
satır aralarına girecek, belki de
Üç kuruş çıkara satılmışız biz. büyük büyük dedeleriniz-
C) Gölgesinde otur amma den birine rastlayacaksınız
Yaprak senden incinmesin ve“Gerçekten de bu şiir bizi
Temizlen de gir mezara anlatıyormuş.” diyeceksiniz.
Toprak senden incinmesin
D) Biter gün, gün biter kendi kanımca
Ayı bir insanın yılları birdir
Hedefle iyilik, ezme karınca
Var ile yok insan, dünya kimindir. Bu parçada sözü edilen şiir geleneği
aşağıdakilerden hangisidir?
E) Dün geldim, bugün varım
Yarın belki varım belki yokum A) Halk B) Tanzimat C) Divan
Azrail ile yok senedim D) Servetifünun E) Millî Edebiyat
Dil ile incitme beni.

Kaside: Divan edebiyatında din ve devlet büyüklerini övmek oluşur. Ancak beyit sayısı 33’ten az olan kasideler de vardır.
amacıyla söylenmiş şiirlere kaside denir. Kasideler övgü şiirle- y Kasidenin ilk beyitine matla, son beyitine makta, şairin mah-
ridir. lasının geçtiği beyte taç beyit denir.
Kasidenin şekil ve içerik özellikleri şunlardır: Kasidenin Bölümleri: Nesib (Teşbib), Girizgâh, Methiye, Fahri-
y Kafiye düzeni gazelle aynıdır. Yani ilk beyit kendi arasında
kafiyeli, diğer beyitlerin ilk mısraları serbest ikinci mısraları ye, Tegazzül, Dua
ilk beyitle kafiyelidir. (aa, ba, ca...) Kasidenin genelinde işlenen konuya göre kaside çeşitleri şun-
y Beyit nazım birimiyle yazılır; en az 33, en fazla 99 beyitten lardır: Tevhid, münacat, naat, methiye, mersiye, hicviye.