Page 11 - 10. SINIF TÜRK DİLİ ve EDEBİYATI BECERİ TEMELLİ SORU BANKASI - GİRİŞ YAYINLARI
P. 11

4. Ünite: Destan / Efsane
          Türk ve Dünya Edebiyatında Destan                                    BECERİ TEMELLİ TEST  1

          1  Odysseus ile arkadaşları fırtına ile ilkin Thrakia (Trakya)   2  Annesinin öğütlerini dinleyen yaşlı ozan Vainamoinen,
             kıyılarına düşer, orada vahşi Kikonlarla dövüşürler. İkinci   kendisine uygun bir eş aramak için Pohjola dolaylarına
             bir fırtına ile Lotophaglar memleketine düşerler, insana   gitmeyi kararlaştırır. Çöpten hafif, ottan zarif küheylanını
             yurdunu unutturan Lotos meyvesinden yiyen üç arkadaş-  altın gemle gemler, gümüş süslerle süsler; çıkar yola...
             larını zorla gemiye bindirerek oradan uzaklaşırlar. Kyk-  Vainola’yı aşar. Kalevala’dan geçer, dağ bayır demez
             loplar (tek gözlü devler) ülkesine varırlar ve Poseidon’un   sürer.
             (deniz tanrısı) oğlu olan tek gözlü dev Polyphemos’un   Ozan atını süredursun, öte yanda ozana karşı öfkesini
             mağarasına bilmeyerek girerler. Polyphemos mağara-    yenemeyen kıskanç delikanlı Joukahainen, öcünü almak
             nın kapısını bir kaya ile kapayarak girenlerin altı tanesini   için hazırlık yapmaktadır. Paslanmaz demirden sağla bir
             yer; Odysseus ile arkadaşları devi sarhoş edip ateşte kız-  yay hazırlar, bakırla süsler, altınla kakmalar, gümüşle
             dırdıkları bir kazıkla onun tek gözünü çıkardıktan sonra   savatlar. Orman Tanrısı Hissi’nin geyiğinin sinirlerinden,
             koyunların altına saklanarak oradan kaçarlar.
                                                                   Lempo’nun kıl örgülü ipinden de sağlam bükme kiriş
             Bu parçada destanlarla ilgili;                        gerer. Ayrıca yayının üstünü yanında tayı ile bir kısrak,
             I.  Mitolojik motiflere yer verilir.                  bunun önünde yere uzanmış bir peri kızı, kızın önünde
                                                                   de bir tavşan resmi oymalayarak güzelleştirir... Ok yılan
             II.  Olağanüstü olay ve kişiler vardır.               kanıyla boyanır, temren yılan zehrinde bulanır...
             III. Öyküleyici anlatım kullanılır.
                                                                   Bu destan parçası aşağıdaki uluslardan hangisine
             numaralandırılmış özelliklerden hangileri vardır?     aittir?

             A) Yalnız II         B) I ve II         C) I ve III   A) Yunan              B) Fin              C) Rus

                                         E) I, II ve III
                       D) II ve III
                GİRİŞ YAYINLARI
                                                                                                 E) Latin
                                                                              D) İtalyan






          3                                            Maraş ve Ökkeş’in Destanı
                 Kara yaz içinde dönüyordu işinden
                 Nasıroğlu Mehemmet                                               Ansızın bir gâvur sürüsü
                 Şeyhadil’de Ermeniler çevirdi                                    Burası Fransız kenti
                 Suçu yokken vurup öldürdüler                                     Açın, açmalısınız yüzlerinizi
                 Kana, çamura bulandı                                             Diyerek
                 Elindekiler                                                      Peçelerine el attı
                 Maraş ilk şehidini verdi.                                        Tepindi çığlıklar, kahkahalarla
                 Uzunoluk Hamamı’ndan çıkan kadınlar                              “Doğru yoluna git!” dedi Maraşlı
                 Al yanaklarını peçelerine saklamıştılar                          “Doğru yoluna git, yoksa...” dedi
                 Ürkek, hızlı adımlarla geçerken meydanı                          Çakmakçı Said
                 Korktuklarına uğradılar                                          El attılar silahlarına


             Yukarıda verilen yapay (yapma) destanla ilgili olarak;
             I.  Doğal destanlarda olduğu gibi kahramanlık ve cesaret ön plana çıkarılmıştır.

             II.  Manzum olarak yazılmasına rağmen bir olayı konu almaktadır.
             III. Sanatsal ve imgesel bir söyleyiş vardır.
             numaralandırılmış yargılardan hangileri söylenebilir?
             A) Yalnız I         B) Yalnız II         C) I ve II        D) II ve III        E) I, II ve III


                                                                    Giriş Yayınları / 10. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı  35
   6   7   8   9   10   11   12   13   14   15   16