Page 19 - 10. Sınıf Coğrafya Özetli Lezzetli Soru Bankası

[YER KABUĞUNUN MALZEMESİ: KAYAÇLAR] 19

TEST 4 4 • (....) Tor topoğrafyası dış püskürük ka-
yaçlardan oluşur.
YER KABUĞUNUN MALZEMESİ: KAYAÇLAR • (....) Linyit, canlı kalıntılardan oluşur.
1 Bir yerin yaşı hakkında bilgi edinmek is- • (....) Peribacalarının olduğu yerlerde tüf
tiyorsak aşağıdaki kayaçlardan hangisi- yaygındır.
ne bakarsak işimiz kolaylaşır? • (....) Ufalanmış kaya parçalarının doğal

A) Siyenit B) Turba C) Gabro bir çimentoyla birleşmesi sonucu fi-
ziksel tortul kayaçlar oluşur.
D) Mermer E) Granit
• (....) Granit kayacı depreme karşı daya-
EDİTÖR YAYINEVİ
nıklıdır.
Yukarıdaki cümlelerden doğru olanların
başına “D” yanlış olanları başına “Y” har-
2 Aşağıdakilerden hangisi volkanizma so- fi bırakılacaktır. Buna göre kaç cümlenin
nucu oluşan kayaçlardan biri değildir? başında “Y” harfi konulmalıdır?

A) Sill B) Dayk A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5
C) Taş kömürü D) Lakolit
E) Batolit

3
• Fiziksel tortul kayaçlardan biridir. 5 • Dolin
• Bir iç püskürük kayaçtır. • Uvala
• Kömürün bulunduğu kayaç grubudur. • Lapya

• Kalkerin bulunduğu kayaç grubudur. • Polye
Yukarıda açıklamaları verilen cümleler Yukarıdaki yer şekillerinin bulunduğu
aşağıdaki kayaçlarla eşleştirildiğinde karstik alanlar aşağıdaki kayaç türlerin-
hangisi dışarıda kalır? den hangisine örnek oluşturur?
A) Siyenit A) Fiziksel tortul kayaçlar
B) Kimyasal tortul kayaç B) Organik tortul kayaçlar
C) Konglomera C) Metamorfik kayaçlar
D) Gnays D) Kimyasal tortul kayaçlar
E) Organik tortul kayaç E) Volkanik kayaçlar

Dış Püskürük Kayaçlar: y Bazalt, andezit, obsidiyen ve tüf dış püskürük kayaçlara ör-
nektir. Kıta kenarlarında volkanik kayaçlar yaygındır.
y Magma, yer kabuğunun zayıf veya kırık yerinden yüzeye ula-
şır ve burada hızlı bir şekilde soğuyarak katılaşır. TORTUL (SEDİMANTER) KAYAÇLAR
y Bu yolla yeryüzünde soğuyup katılaşan kayaçlara yüzey ka- y Kayaçların dış kuvvetlerin etkisiyle çakıl, kum ve kil boyutuna
yaçları veya dış püskürük kayaçlar denilir. kadar ufalanması ya da su içerisinde çözülmesiyle oluşan
kayaçlardır. Deniz, göl, ova tabanlarında üst üste katılaşarak
y Volkanik dağ, tepe veya bunların çevresindeki araziler dış
püskürük kayaçlardan oluşur. oluşurlar.