Page 20 - tyt-konsensus-cografya

Yer Kabuğunun Yapısını Oluşturan Kayaçlar Test - 36

6. Yer kabuğunun ana unsurunu oluşturan kayaçlar (taş- 9. Aşağıdaki kayaç türlerinden hangileri oluşum yö-
lar) bir ya da birden fazla mineralin birleşmesiyle oluşan nüyle benzerlik göstermezler?
doğal ve katı bir maddedir. Kayaçları inceleyen bilim A) Taş kömürü – Linyit B) Granit – Diyorit
dalına petrografi denir. İnsanlar ilk çağlardan beri ka-
yaçlardan kap kacak gibi mutfak gereçleri, av ve savaş C) Kalker – Jips D) Bazalt – Andezit
aletleri, süs eşyası, kale, sur ve mesken yapımının yanı E) Kaya tuzu – Mermer
sıra sanayide ham madde ihtiyacının karşılanmasında
ve enerji elde edilmesi gibi birçok alanda yararlanmış-
lardır. 10.
EDİTÖR YAYINEVİ
Bu parçaya göre kayaçlarla ilgili;
I. Nerelerde bulunduğu,
II. Yapılarının nasıl olduğu,
III. Ne zaman oluştukları,

IV. Nerelerde kullanıldığı,
V. Hangi bilim dalının inceleme alanına girdiği Yukarıda verilen yer şekli aşağıdaki kayaçlardan
hangisinin yaygın olduğu yerlerde oluşur?
yukarıdaki bilgilerden hangisine ulaşılamaz?
A) Dış püskürük kayaçlar
A) I B) II C) III D) IV E) V
B) İç püskürük kayaçlar
C) Kimyasal tortul kayaçlar
7. Aşağıda kayaçlarla ilgili verilen bilgilerden hangisi D) Mekanik tortul kayaçlar
yanlıştır? E) Başkalaşım kayaçları
A) Ülkemizde peribacaları ile travertenler aynı topograf-
yada görülür.
11.
B) Tortul kayaçlar tabakalı yapıya sahiptirler.
C) İç püskürük kayaçlar yerin iç kısımlarında yavaş ya-
vaş soğuduğu için iri kristalli ve sert yapılıdırlar.
D) Kalker, jips ve kaya tuzu gibi kayaçların bulunduğu
araziye karstik arazi denir.
E) Bütün kayaçların oluşum kökeni magmadır.

Yukarıdaki görselde gösterilen kayaç türü ile ilgili;
8. Aşağıdaki yer şekillerinden hangisi diğer dördün-
den farklı bir kayaç grubu üzerinde oluşmuştur? I. Tortul bir kayaçtır.

A) Damlataş Mağarası II. Aşınım etmenlerine karşı dirençlidir.
B) Cennet ve Cehennem Obrukları III. İçlerinde oluştukları döneme ait fosillere rastlanır.
C) Pamukkale Travertenleri yukarıdaki yargılardan hangileri doğrudur?
D) Nevşehir’deki Peribacaları A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
E) Elmalı Polyesi D) I ve III E) II ve III

Kayaç Döngüsü: Jeolojik devirler boyunca üç kayaç türünün birbirine dönüş- • Çözülme ve erozyonla kayaçlar parçalanıp taşınarak, çukur yerlerde birike-
mesine kayaç döngüsü adı verilir. rek tortul kayaçları oluşturur.
• Tortul ve püskürük kayaçlar sıcaklık ve basınç altında kalarak başkalaşım
Kayaç Döngüsü sırasında meydana gelen olaylar: kayaçları oluştururlar.
• Yeryüzündeki mevcut kayaçlar yerin derinliklerine (magmaya) inerek eriyip • Kayaçlar bulundukları yerlerin topoğrafyasının oluşmasında etkilidirler.
magma haline gelir.
• Aşınmaya karşı dirençli kayaçların olduğu yerlerde yüksek ve belirgin yer şe-
• Magma, yeryüzüne çıkarak püskürük kayaçları oluşturur. killeri oluşurken, dirençsiz kayaçların olduğu yerlerde alçak ve belirgin olma-
yan yer şekilleri oluşur.

76