Page 25 - tyt-konsensus-cografya
P. 25

Doğadaki Üç Unsur: Toprak Tipleri ve Oluşumu                                          Test - 50

           1.                                              4.   Aşağıda farklı iki yörenin aylık ortalama sıcaklık ve ya-
                         Toprak kalınlığı az                   ğış değerlerini gösteren grafikler verilmiştir.

                                                                                                     o
                   Toprak kalınlığı                             Yağış mm                      Sıcaklık  C
                       fazla                                     250                                 25
                                                                 200                                 20
                                                                 150                                 15
                                                                 100                                 10
                                                                  50                                 5
               Yukarıda verilen görsel toprak oluşumu üzerinde et-  0                                0
               kili olan faktörlerden hangisi ile ilgilidir?         O Ş M N M H T A E E K A
                        EDİTÖR YAYINEVİ
               A) İklim               B) Yer şekilleri                C) Zaman
                                                                                                     o
                         D) Ana kaya              E) Biyolojik faktörler  Yağış mm            Sıcaklık  C
                                                                300                                 25
                                                                250                                 20
           2.   Aşağıda bir toprak tipine ait bazı özellikler verilmiştir.                          15
                                                                200                                 10
               • Ilıman nemli iklim bölgelerinde oluşur.                                            5
                                                                150                                 0
               • Geniş yapraklı orman altlarında oluşur.        100                                 -5
               •  Humus bakımından zengindir.                    50                                 -10
                                                                                                    -15
               •  Tarım için elverişlidir.                        0                                 -20
                                                                     O Ş M N M H T A E E K A
               Özellikleri verilen bu toprak tipi;
                I.   kahverengi orman,
                II.   laterit,                                 Buna göre verilen yörelerin toprak türleri aşağıdaki-
                                                               lerden hangisi olabilir?
                III.  terra-rossa,
                                                                             I. yöre           II. yöre
                IV.  podzol,                                        ––––––––––––––– –––––––––––––––
                                                               A)   Çöl toprakları      Step toprakları
                V.  kestane renkli bozkır
                                                               B)   Step toprakları      Podzol toprakları
               yukarıdaki toprak tiplerinden hangisi olabilir?
                                                               C)   Kahverengi orman    Step toprakları
               A) I     B) II            C) III    D) IV            E) V  D)   Podzol toprakları     Tundra toprakları
                                                               E)   Laterit         Terra rossa
           3.   Fiziksel çözülmede kayaların ayrışması kimyasal çözül-
               meye göre daha yavaştır.

                          5          4
                                            3
                                      2                    5.   Akdeniz iklim bölgelerinde kızılçam ve maki bitki örtü-
                                      1                        sü altında gelişen topraklardır. İyi oksitlenmeden dolayı
                                                               Fe O  (demir (III) oksit) bakımından zengin olduğundan
                                                                   3
                                                                 2
                                                               kırmızımsı kahverengi veya kırmızımsı renktedir.

               Buna göre haritada numaralandırılan yerlerden han-     Yukarıda özellikleri verilen toprak türü aşağıdakiler-
               gisinde toprak oluşumunun diğerlerine göre daha   den hangisidir?
               hızlı olması beklenir?                          A) Rendzina     B) Podzol               Ç) Çernezyom

               A) 1     B) 2    C) 3     D) 4     E) 5                D) Terra rossa          E) Laterit


           Toprak Horizonları:  Oluşumu  tamamlanmış bir  toprak kesitinde yüzeyden   C Horizonu:  Anakayanın parçalanmasıyla oluşmuş, toprak ve kaya karışımı
           tabana doğru özellikleri birbirinden farklı A, B, C, D katmanı (Horizonları) olmak   katmana denir.
           üzere dört farklı katman yer alır.              D Horizonu: Toprağın en alt katında ana kayanın yer aldığı katmandır.
           A Horizonu: Toprak oluşumunun tamamlandığı, üzerinde tarım yapılabilen, or-
           ganik madde (Humus) bakımından zengin toprağın en üst kısmına denir.  BAŞLICA TOPRAK TİPLERİ  Zonal (yerli) topraklar kendi içerisinde nem-
           B Horizonu: Toprak oluşumunun devam ettiği A horizonundan yıkanma ile ta-  li ve kurak bölge toprakları olmak üzere iki-
           şınan tuz ve kireç gibi maddelerin biriktiği tarım için elverişsiz tabakaya denir.
                                                             ZONAL  İNTRAZONAL  AZONAL  ye  ayrılır.
                                                           TOPRAKLAR TOPRAKLAR TOPRAKLAR
                                                                                                          103
   20   21   22   23   24   25   26   27   28   29   30