Page 99 - MİMAR ve MÜHENDİSİN İNŞAAT EL KİTABI BORDO KİTAP - DATA YAYINLARI

CEE: BORDO KİTAP 1079
Bunlardan bazıları ve prensipleri ise şöyledir:
93
• Fuller’in “İdeal Granülometri Metodu”,
• Feret’in “Kompasite Metodu”,
• Edwars ve Young’ın “Agrega Yüzeyleri Metodu”,
• Abrams’ın “İncelik Metodu”,
• Talbot ve Richard’ın “Harç Boşlukları Metodu”,
• Bolomey’in “İdeal Granülometri Metodu”,
• Graf’ın “İdeal Granülometri Bölgeleri Metodu”,
BETON KARIŞIM HESAPLARI • Faury’nin “İdeal Granülometri Metodu”,
• Willy ve Wallet’in “Kesikli Granülometri Metodu”,
• Portland Cement Assocation Metodu “PCA”,
DATA YAYINLARI
• İsveç Metodu,
• Building Research Establishment Metodu “BRE”
• American Concrete Institute Metodu “ACI” vs.dir.
Yukarıda verilen yöntemler ve bu kitapta önerilen-
verilen AYCE yöntemi istenilen özellikteki betonu bir
defada hesaplamaya yetmez. Bunlar, karışım
oranlarını bulmak için başlangıç noktalarıdır. Tam
değerleri denemelerle tespit etmek gerekir. Zira
beton birleşimlerinde esas, istenilen derecede
işlenebilme yeteneğine sahip olan ve sertleştikten
sonra istenen özellikleri gösteren bir birleşim
oluşturan, en ekonomik ve en uygun agrega,
çimento, su ve bazı durumlarda katkı maddelerinin
tayinidir. Bu faktörlerin hepsini arzu edilen derecede
belirlemek, seri denemeler ve gerekli düzeltmeler
Beton karışım hesabı; istenilen kıvam ve yapmak suretiyle mümkündür.
işlenebilme özelliğinde, yeterli dayanım ve Beton karışım hesaplarında hedeflenen ve en
dayanıklılıkta ekonomik beton malzeme oranlarının fazla dikkate alınan noktalar ise; uygun işlenebilirlik,
tespitidir. Beton karışım hesapları formüllerle ve yeterli dayanım, çevre koşullarına göre yeterli
tablolarla olmak üzere iki şekilde yapılır. Formüllerle dayanıklılık, özel şartlar (hafiflik, çekme dayanımı,
yapılan karışım hesapları ise kendi içinde yöntem ve minimum rötre, deprem bölgesi betonu vb.) ve
farklılıklar gösterir. Bir betonun basınç dayanımı, ekonomikliktir.
gerekli agrega-çimento-su cinsi aynı kalmak şartıyla, Beton birleşimlerinin hesabı yapılırken,
su/bağlayıcı oranı (S/B) ve çimento hamurunun • Betonun kullanılacağı yapı elemanının boyutları,
kalitesi ile belirlenebildiği gibi, çimento miktarı, elemanın karşılaşacağı kimyasal etkiler, donma-
agrega granülometrisi ve maksimum dane iriliği çözülme, darbe-çarpma, ıslanma-kuruma ve
“Dmax” ve beton kıvamı ile belirlenir. aşınma gibi dış etkiler ile elamanın sahip olması
Beton parametreleri olarak, işlenebilme, gereken geçirimsizlik, işlenebilme, hacim sabitliği,
yoğunluk, dayanım, ısısal karakteristikler, elastisite görünüş vb. özellikler göz önünde bulundurulur.
modülü ve ortam şartlarına dayanıklılık, gösterilebilir. • Agreganın tane büyüklüğü, dağılımı, su/bağlayıcı
Betonu oluşturan bu malzemelerin, hangi oranlarda oranı, çimento, hava ve katkı maddesi miktarları
bulunacağı veya kullanılacağı hususu ise ancak buna göre çizelgeden alınır veya hesapla
analitik yöntemlerle belirlenebilmektedir. bulunur.
Günümüzde beton bileşimlerinin hesabı için • Hesapla bulunan karışıma uygun olarak
kullanılmış ve kullanılmakta olan pek çok yöntem hazırlanan numunelerin denenmesi, deney
vardır. Ülkemizde beton bileşimlerinin hesap sonuçları ile hesap arasında fark çıkar ise
yöntemlerini TS802 verir. Bu standart Amerika’da hesabın farka göre düzeltilmesi suretiyle son
kullanılanın hemen hemen aynısıdır denilebilir. Fakat duruma getirilir.
3
sayısal değerlerde yerel malzeme itibara Betonun kompasitesi ile 1 m betondaki katı
alınmamıştır. Ancak, ilk deneme karışımın yapımında malzemenin, yani çimento, kum ve iri agreganın işgal
3
yardımcı olur. Dünyanın birçok ülkesinde farklı ettikleri hakiki hacimlerinin m cinsinden toplamı
karışım hesapları kullanılmaktadır. anlaşılmaktadır. Genel bir yaklaşım olarak, normal
özelliklere sahip bir betonda, kompasite değerinin
=0.80’den küçük olmaması önerilir. Betonun