Page 101 - MİMAR ve MÜHENDİSİN İNŞAAT EL KİTABI BORDO KİTAP - DATA YAYINLARI

CEE: BORDO KİTAP 1105
Yüksek hızda yapılacak beton dökümleri için
inşaatçı firma tarafından iyi bir planlama yapılmalı ve
sıkıştırma işlemi için yeteri kadar personel ve
ekipman bulundurularak bitirme çalışmaları
tamamlanmalıdır. Normal yapısal beton karışım
dizaynı pompalama için düzeltmeye ihtiyaç
95 gösterebilir. Bu nedenle şantiye sorumlusu betonu
"pompalı" isteyip istemediğini hazır beton üreticisi
POMPA BETONLAR firmaya bildirmelidir.
Beton pompaları çoğunlukla maliyeti yüksek, ithal
araçlar olduğundan, doğru kullanım ve bakımı da çok
önemlidir. Bu yüzden pompa operatörlerinin iyi
DATA YAYINLARI
eğitilmiş aracı tanıyan, bakım ve kullanımı
konusunda bilgili ve bilinçli kişiler olması gerekir.
Beton pompaları Türkiye'ye hazır beton endüstrisi
ile girmiştir ve üretilen hazır betonun büyük bölümü
pompa ile iletilmektedir; bu açıdan durum diğer
Avrupa ülkelerinden farklıdır ve daha ileridedir.
Avrupa Hazır Beton Birliği'ne üye ülkeler içerisinde
pompalı beton döküm oranının en yüksek olduğu
ülke Türkiye'dir (%85).
Türkiye'de en çok kullanılan pompalar kamyon
bağlantılı mobil pompalardır. Şantiyeye ulaşım,
kurulma, beton dökme-yerleştirme, bir-iki saat içinde
sökülme kolaylığı nedeniyle bu pompalar ekonomik
olarak çok uygundur. Tüm kamyon bağlantılı
pompalar, faaliyet için geniş alanda kurulmalıdır;
Betondan istenilen verimin elde edilmesi için transmikserlerin geliş-gidiş ve boşaltma kolaylığı için
standartlara uygun kaliteli üretim kadar doğru giriş rahat olmalı ve zemin pompanın yerleştirilmesi
yerleştirme ve uygulama da önemlidir. Fazla akıcı için sağlam ve düz olmalıdır.
olmayan, plastik kıvamdaki taze betonun, özellikle Sabit pompalar bir taşıyıcı üzerine yerleştirilir ve
çok katlı yapılarda, döküleceği kalıplara ulaştırılması "şantiyede mobil"dir. Sürekli beton pompalanması
zaman zaman sorun olabilmektedir. Ancak, betonu gereken şantiyelere sabit olarak bulunur.
transmikserden alarak istenen yükseklik ve
açıklıklara aktarabilen beton pompaları ile bu sorun 1. Pompa Betonları
aşılmaktadır. Pompa betonları yerleştirme yerine kadar basınçlı
Önceleri daha çok fazla miktarda beton borular içende iletilen sertleşmemiş- plastik yapıdaki
gerektiren baraj yapımı veya güç santrallerinin betonlardır. En büyük avantajı kullanım yerlerine olan
inşaatlarında kullanılan beton pompaları günümüzde taşımayı kolaylaştırmasıdır. Pompa betonlarında
hemen her çap ve türdeki inşaatta rahatlıkla agreganın maksimum çapı iletim borusu çapının
kullanılmaktadır. %30-40’ını aşmamalı aynı zamanda 20 mm’yi
Özellikle kule vinci olmayan yüksek yapılarda geçmemelidir. Boruların çapları 10-12 cm boyları ise
olduğu gibi betonu elle veya diğer gereçlerle 4 cm’dir. Demir boruların ağırlıkları 86 kg kadardır.
taşımanın çok güç olduğu durumlarda; yüksek Demir borular ağır oldukları ve bunlarla köşe
miktarlardaki betonun hızla işlenmesi gereken dönmelerde problem olduğu için çelik veya plastik
durumlarda ve betonu getiren transmikserin döküm helozonik borular kullanılması daha iyi olur.
noktasına yeterince yanaşması mümkün olmayan Pompa betonlarda kullanılacak agregalar şekil
durumlarda, sabit veya taşınabilir beton pompalarının itibari ile yuvarlak ve doğal olmalı, şekilsiz kırmataş
kullanılması zorunludur. olmamalıdır. Çünkü kırmataş agreganın işlenebilme
Pompa kullanılmadan beton dökümü yapıldığında kabiliyeti azdır. Kıvam itibari ile pompa betonları
saatte ortalama 10-12 m beton dökülebilirken plastik yapıda olmalıdır. Bu husus taze halde iken
3
modern beton pompalama teknolojisiyle kullanılarak betonun kohezyonunun (kendini tutabilme
3
yerleştirme hızı ise saatte 70 m 'e kadar kabiliyetinin) yüksek olması anlamına gelir.
ulaşabilmektedir. Pompa kullanımı inşaatın yapım Kohezyonu sağlayabilmek için kum miktarının biraz
hızını da yükselttiğinden ek kazanç getirmektedir. fazla olması, kullanılan çimentonun çok ince
öğütülmüş ve puzolanlı olması tavsiye edilir.