Page 11 - okbs-basogretmen-calisma-kitabi-soru

110 ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME

ÖLÇME VE DEĞERLENDİRMEDE TEMEL KAVRAMLAR

Ölçme: Bir özelliğin veya değişkenin gözlenerek gözlem sonuçlarının sayı ya da sembolle ifade edilmesine ölçme denir. Örnek:
Sınıfta 25 öğrenci vardır. / Bugün hava sıcaklığı 25°C’dir.
Ölçme; doğrudan, dolaylı ve türetilmiş ölçme olmak üzere üçe ayrılır.

Doğrudan (Temel / Mutlak) Ölçme: Ölçülen özellik ile ölçmede kullanılan aracın niteliği aynı ise bu tür ölçmeler doğrudan
ölçmedir. Doğrudan ölçmede gerçek sıfır vardır. Özellik var olduğu şekliyle ölçülür. Geçerlik ve güvenirliği yüksektir.
Örnek: Sınıfta 5 öğrenci var. / Zahide’nin 7 tane kalemi var.

Dolaylı (Göstergeyle / Bağıl) Ölçme: Doğrudan gözlem yapılarak ölçülemeyen bir değişkenin onunla ilgili olduğu bilinen
başka bir değişkenin gözlenerek ölçülmesine dolaylı ölçme denir. Bu tarz ölçmelerde gerçek sıfır yoktur. Ders başarısı,
ilgi, tutum, zekâ ve yeteneğin ölçülmesi dolaylı ölçmeye örnek gösterilebilir.

Türetilmiş Ölçme: İki ya da daha fazla farklı değişken arasındaki ilişkiye dayalı olarak yapılan ölçmelerdir. Yani bir
özellik iki ya da daha fazla değişken ve bu değişkenler arası kurulan bir bağlantıya bağlı olarak ölçülüyorsa türetilmiş
ölçme gerçekleşir. Örnek: Nüfus yoğunluğunun hesaplanması, alan ve hacim ölçümleri

Ölçüm: Ölçme işlemi sonunda nesnelerin, olayların, durumların Ölçme Kuralı: Ölçme işlemini yaparken ölçmeye konu olan
belli bir nitel veya nicel özelliğe sahip oluş derecelerini belirleme özelliğin hangi miktarına ne değer verileceğinin belirlenmesidir.
işlemidir. Örnek: Öğrencilere yapılan bir sınavda ilk sorunun tam pua-
Örnek: Ayşe fizik sınavından 60 puan aldı. (Bu ifadede 60 nının 25, ikinci sorunun 15, üçüncü ve dördüncü soruların tam
puan ölçümdür.) puanının ise 30 olduğunun belirtilmesi ölçme kuralıyla ilgilidir.

Ölçüt: Ölçme sonuçlarıyla karşılaştırılan ve değerlendirmeye dayanak oluşturan değere ölçüt denir. Örnek: Sınavdan 70 puan alan
başarılı kabul edilecektir. (Bu ifadede 70 puan ölçüttür.) Ölçüt terimi, mutlak ölçüt ve bağıl ölçüt olmak üzere ikiye ayrılır:

1. Mutlak Ölçüt 2. Bağıl Ölçüt

Ölçme işleminin yapılacağı grup için kesin, net ve standart ola- Ölçme sonuçlarına ve ölçme işleminin yapıldığı gruba bağlı ola-
rak belirlenmiş kritere mutlak ölçüt denir. Mutlak ölçüt ölçme rak belirlenen ölçüte bağıl ölçüt denir. Bağıl ölçüt, ölçme işlemi
işlemi yapılmadan belirlenir. Örnek: Soruların %40’ını doğru yapıldıktan sonra belirlenir. Örnek: Sınıfın en başarılı ilk üç
cevaplayanlar mülakata çağrılacaktır. öğrencisine bilgisayar verilecektir.