Page 45 - TYT TÜM DERSLER KONU ANLATIMLI - EDİTÖR YAYINLARI

678 KİMYA BİLİMİ
Güvenlik Uyarı İşaretleri Kimyasal Maddelerin İnsan Sağlığı ve
Çevreye Etkileri
Yanıcı İnsan sağlığı ve çevre için önemi olan element ve bile-
şikler aşağıda verilmiştir.
Yanıcı ve parlayıcıdır. Tutuşma sıcak-
lığı düşüktür. Ateş, kıvılcım ve ısıdan Sodyum (Na): Vücutta su dengesini korur. Toprak ve
uzak tutulmalıdır. Alkol ve aseton gibi.
suda iyon dengesini sağlar. Bitkinin büyüyüp gelişmesi
için gerekli elementlerden biridir.

Yakıcı Potasyum (K): Vücuttaki sıvıların ve toprakta iyon den-
Yakıcı ve kolay tutuşabilir maddeler- gesini sağlar. Kandaki glikoz seviyesini düzenler.
dir. Kâğıt ve ahşap gibi yanıcı mad-
delerle temas ettirilmemelidir. Oksi- Demir (Fe): Hemoglobin ve bazı enzimlerin yapısında
jen, klor ve nitrik asit gibi. bulunur. DNA sentezinde rol oynar.

Kalsiyum (Ca): İskelet ve dişlerin korunmasında görev-
Aşındırıcı (Korozif) lidir. Hayvanların iskeletinde, dişte ve yumurta kabu-
Vücut, kumaş, cam ve metal üzerinde ğunda bulunur.
aşındırıcı etkiye sahiptir. Sodyum
hidroksit, sülfürik asit ve fenol gibi. Magnezyum (Mg): Kemik, diş, kas ve sinir gelişimi için
gereklidir. Doğal stres önleyici olan magnezyum bitkile-
rin klorofillerinde yer alır.
Tahriş Edici
Ciltte, gözde ve solunum yollarında Su (H O): Vücut sıcaklığının dengelenmesi, maddelerin
2
tahrişe neden olur. Vücut ile temas taşınması ve çözünmesinde rol oynar.
ettirilmemeli, buharı kesinlikle solun-
mamalıdır. Sodyum hipoklorit ve etil
alkol gibi. Aşağıda verilen element ve bileşiklerin insan sağlığı ve
çevreye zararlı etkileri vardır.

Patlayıcı
Cıva (Hg): Böbrek, sinir sistemi, beyin fonsiyonlarında
Kıvılcım, ısı, alev, vurma, çarpma ve
sürtünme etkisi ile patlayabilir. Ateş, bozulmaya ve DNA’da hasarlara neden olur.
kıvılcım ve ısıdan uzak tutulmalıdır.
Nitrogliserin gibi. Kurşun (Pb): Hemoglobinin yapısında ve sinir sisteminde
bozunmaya ve kan basıncında yükselmeye neden olur.
Zehirli (Toksik)
Ağız, deri ve solunum ile zehirlenme- Karbon dioksit (CO ): % 10 ve daha fazla miktarına
2
lere neden olur. Kesinlikle vücut ile maruz kalma kasılma, bilinç kaybına ve ölüme neden
temas ettirilmemeli, kanser riski taşır. olabilir. Sera gazlarından biri olup küresel ısınmaya ve
iklim değişikliğine neden olur.
Kimya Hidrojen sülfür ve etilen amin gibi.

Radyoaktif Azot dioksit (NO ): Yorgunluk, baş ağrısı ve baş dönme-
2
sine neden olabilir. Havadaki su buharı ile etkileşerek
Çevresine radyasyon yayar ve canlı asit yağmurlarını oluşturur.
dokularda kalıcı hasar bırakır. Bu
görselin bulunduğu yerlerden uzak
durulmalıdır. Kükürt trioksit (SO ): Gözlere teması körlüğe, ciltle
3
teması yanığa, yutulması hâlinde sindirim sisteminde
yanmalara neden olur. Havadaki su buharı ile etkileşe-
Çevreye Zararlı rek asit yağmurlarını oluşturur.
Hava, su ve toprağa karıştığında
zararlı etkilere sahiptir. Bütün kimya- Karbon monoksit (CO): Beyin, kalp ve sinir sisteminde
sal maddelerin bulunduğu kapların bozukluklara, bilinç kaybına, kas güçsüzlüğüne ve
üzerinde yer alır. görme bozukluğuna neden olan zehirleyici bir gazdır.
Kanda oksijen yetersizliğine neden olur.