Page 239 - 9. SINIF VIP TÜM DERSLER KONU ANLATIMLI - EDİTÖR YAYINLARI

2. Ünite: Kuvvet ve Hareket

̚ Çözüm:
a) Ensar 120 m’lik yolu hem gidip hem de geri dönüyor .
Aldığı yol 120 + 120 = 240 m’dir .

Alınan yol skaler bir niceliktir . b) Yer değiştirme ilk konum ile son konum arasındaki en kısa
x mesafedir . Ensar tekrar başlangıç noktasına döndüğü için yap-
Referans
noktası tığı yer değiştirme sıfırdır .
Örnek: Ali doğu yönünde 3 m ilerledikten sonra kuzey yönün-
Yer değiştirme (Áx ): Cismin ilk konumu ile son konumu ara- de 4 m gidiyor . Buna göre Ali’nin aldığı yol ve yer değiştirme-
si kaç metredir?
sındaki mesafe cismin yer değiştirmesidir . İki nokta arasındaki
EDİTÖR YAYINLARI
en kısa mesafedir . Vektörel bir büyüklüktür . ̚ Çözüm:
İlk konum → Áx Son konum → Áx
ilk son
Ali
Yer değiştirme → ∆x ∆Áx = Áx son - Áx ilk x
Yer değiştirme → metre, ∇ 4 m
m
Zaman → saniye ⇒ Áv = olur .
s 3 m

{ Not: Ali’nin aldığı yol → x
• Alınan yol ile yer değiştirme birbirinden farklı niceliklerdir .
x = 3 + 4 = 7 m
• Yol Gidilen mesafedir . Skaler bir büyüklüktür . x = 7 m

• Yer değiştirme İki nokta arasındaki en kısa mesa- Yer değiştirme →Dx
fedir . Vektörel bir büyüklüktür . (Pisagor bağıntısından)

D=x 3 2 + 4 2 = 25’dir .

D=x 5m
Sürat: Cismin birim zamanda aldığı yoldur . ν sembolü ile gös-
120 m terilir .
v = x
A B t

x(m)
Yer değiştirme
A B Alınan Yol
90 m Sürat =
v(m/s) Zaman
A’ dan B’ye şekildeki yoldan giden birinin,
t(s)
Aldığı yol → x = 120 m

Yer değiştirmesi → Dx = 90 m’dir . › SI birim sisteminde süratin birimi m/s dir .
› Sürat skaler bir büyüklüktür .
Örnek: Ensar evlerinin önünden 120 m ileride olan markete › km/h veya cm/s birimleri de kullanılır .
10 dakikada gidip tekrar evlerinin önüne geri dönüyor .
Anlık Sürat: Hareket hâlindeki bir aracın sürat göstergesinde
Buna göre, okunan değer hareketlinin o anki süratini verir .
Ortalama Sürat: Bir hareketlinin tüm hareketi boyunca aldı-
a) Ensar’ın aldığı yol kaç metredir?
ğı yolun tamamının hareket süresine oranıdır . v sembolü ile
ort
b) Yaptığı yer değiştirme ne kadardır? gösterilir . Birimi m/s’dir . Skaler bir niceliktir .
Fizik 239