Page 234 - 9. SINIF VIP TÜM DERSLER KONU ANLATIMLI - EDİTÖR YAYINLARI

2. Ünite: Kuvvet ve Hareket

• Vektörler doğrultuları, yönleri ve şiddetleri değiştirilmeden ̛ Örnek:
taşınabilirler .
 
• Bileşke vektör birden fazla vektörün yaptığı işi tek başına ÁK ÁL

yapan vektördür .
ÁM
VEKTÖRLERİN TOPLANMASI
• Nicelikler arasında toplama işleminin yapılabilmesi için ön- Aynı düzlemde bulunan ÁK, ÁL, ÁM vektörlerinin bileşkesi aşağı-
dakilerden hangisine eşittir?
celikli olarak toplanacak niceliklerin ölçü birimlerinin aynı
A) 0 B) 2 ÁM C) - ÁK
EDİTÖR YAYINLARI
olup olmadığı kontrol edilmelidir . Toplanacak niceliklerin
D) ÁL E) 2ÁL
ölçü birimleri aynı değilse istenen ölçü birimine dönüşüm
yapılarak toplama işlemi gerçekleştirilir . ̚ Çözüm:
• İki veya daha fazla vektörel niceliğin yaptığı etkiyi tek ba- ÁR = ÁK + ÁL + ÁM

şına yapabilen vektöre bileşke vektör denir . Bileşke vektör
ÁK ve ÁL’nin bileşkesi ÁM’ye eşittir .
ÁR veya toplanan vektörel ÁA ve ÁB vektörleri ise ÁR AB şeklinde

de gösterilebilir . Bileşke vektörü bulmak için vektörlerin ÁK + ÁL + ÁM
toplanması gerekir . ÁR = ÁK + ÁL + ÁM = ÁM + ÁM =2 ÁM
  
L
VEKTÖRLERİN TOPLANMASINDA KULLANILAN K += M     


YÖNTEMLER R = + + = + = 2M
M
M
L
K
M

M
1. Uç Uca Ekleme Yöntemiöntemi
1. Uç Uca Ekleme Y
• Üçgen yöntemi olarak bilinir . Bu yöntemde bir vektör diğer { Not: Vektörler aynı yönlü olduğunda cebirsel toplanır . Zıt
vektörün bitiş noktasına taşınır . Taşıma işlemi yapılırken yönlü olduğunda cebirsel çıkarılır .
vektörün yönü ve büyüklüğü değiştirilemez .
   ̛ Örnek:
a a b | ÁK| = 5 br

 | ÁL| = 3 br
  + b 
b  R = a Yönleri aynı olan ÁK ve ÁL vektörlerinin bileşkesi ( ) kaç
R
birimdir?

 a  A) 3 B) 2 C) 4 D) 5 E) 8
  b
a c ̚ Çözüm:

b  Vektörler aynı yönlü olduğundan bileşke, vektörlerin toplam-
c
   
R = a + b + c larıyla bulunur .
• Vektörler uç uca eklendiğinde başlangıç noktasına geri dö- ÁR = 5 + 3 = 8 br

nüyorsa bileşke vektör sıfırdır .
{ Not: Vektörlerin bileşkesi, vektörlerin cebirsel toplamın-
dan büyük, cebirsel farklarından küçük olamaz .
a b
R = + + |ÁF + ÁF | ≥ ÁR ≥ |ÁF - ÁF |
a b c = 0
c 1 2 1 2
234 Fizik