Page 233 - 9. SINIF VIP TÜM DERSLER KONU ANLATIMLI - EDİTÖR YAYINLARI

2. Ünite: Kuvvet ve Hareket

• Günlük hayatta sıcaklık birimi olarak Celcius (°C) kullanıl- Vektörel Niceliklerektörel Nicelikler
V
maktadır . Uluslararası birim sisteminde sıcaklık birimi Kel- • Sayı, birim ve yön ile ifade edilen büyüklüklerdir . Kuvvet,
vin (°K) dir . Celcius ile Kelvin arasında; T (°K) = T (°C) + 273 ivme, yer değiştirme, ağırlık, hız, konum, elektrik alan ve
eşitliği vardır .
manyetik alan vektörel büyüklüklere örnek olarak verilebilir .
T VEKTÖRLER
Türetilmiş Niceliklerüretilmiş Nicelikler
VEKTÖRLER
• Birden fazla niceliğin ilişkisi ile oluşan ve temel büyüklük- VEKTÖRLERİN ÖZELLİKLERİ
lerden elde edilen büyüklüklere türetilmiş büyüklük denir . • Vektör yönü, doğrultusu ve büyüklüğü olan doğru parça-
• Kısaca temel büyüklükler cinsinden ifade edilen diğer bü- sıdır .
yüklüklere denir .
• Vektörel nicelik, yönlü bir doğru parçası ile gösterilir .
EDİTÖR YAYINLARI
Bazı Türetilmiş Büyüklükler • İki ya da daha fazla vektörün birbiri ile karşılaştırılması veya
Türetilmiş Nicelik Birim Birim Sembolü bir vektörün diğer vektör cinsinden ifade edilmesi gerekebi-
(Sembol) lir . Bu işlemleri yapabilmek için eşit vektör, zıt vektör veya
Kuvvet (F) Newton N reel sayı ile çarpılmış vektör tanımlarından yararlanılır .
• Bir vektörün tam olarak ifade edilebilmesi için dört özelliğin
Hız (v) Metre / Saniye m/s
bilinmesi gerekir .
Yoğunluk (d) Kilogram / m 3 kg/m 3
-x O Á F +x
Yer değiştirme (∆x) Metre m
4N
Hacim (V) Litre L 1 . Başlangıç Noktası (O noktası)
Enerji (E) Joule J 2 . Doğrultusu (x ekseni)

3 . Yönü (+x yönü)
̛ Örnek:Sürat, birim zamanda alınan yoldur .
4 . Şiddeti (F = | Á F | = 4N)

x
m
Sürat = Yol (v = ) Birimi: ’dir . • Vektörel ifadeler üzerlerinde ok işareti ile gösterilir . ÁF, Áa,
Zaman s t s
Áb, Áv, Áx
̛ Örnek:Kuvvet, kütle ile ivmenin çarpımına eşittir . • Eğer vektörün üzerinde ok işareti yoksa ya da mutlak değer
Kuvvet = Kütle x İvme (Á F = m .Á a)
içine alınmışsa bu ifade vektörün şiddetini ifade eder .
Birimi Newton’dur (N) .
• F = | Á F |, a = | Á a |

̛ Örnek:İvme, birim zamandaki hız değişimidir . • Bir vektörü (-) ile çarpmak onun yönünü değiştirmek de-

İvme = Hız değişimi (Á a = ∆Áv ) mektir .
Zaman ∆t Áa
m
Birimi ’dir . - Áa
s 2
• Yönleri ters olan vektörlere zıt vektörler denir .
̛ Örnek:Güç birim zamanda harcanan enerjidir . 5 br 5 br
W
Güç = Enerji (P = ) Birimi Watt’tır (W) . Á b Á a = - Á b Á a
Zaman t
SKALER VE VEKTÖREL NİCELİKLER
SKALER VE VEKTÖREL NİCELİKLER • İki vektörün doğrultuları, yönleri ve şiddetleri eşit ise bun-
lara eşit vektör denir .
Sk
Skaler Nicelikleraler Nicelikler 4 br 4 br
• Sayı ve birimle ifade edilen büyüklüklerdir . Yönü yoktur . Áa Áb
• Uzunluk, enerji, zaman, kütle, hacim, sıcaklık vb . Á a = Á b

Fizik 233