Page 92 - 8. SINIF TÜRKÇE DUBLEKS KAZANIM ODAKLI SORU BANKASI

12. BÖLÜM
KAZANIM TESTİ 2 Anlatım Biçimleri ve Düşünceyi Geliştirme Yolları

1. İşte size oradan yazıyorum. Kapım ardına kadar açık, 3. Temmuz sıcağı bütün İstanbul’un üzerine çökmüş, nere-
etraf günlük güneşlik. Işık içinde pırıl pırıl, güzel bir çam deyse asfaltı bile yumuşatmaya başlamıştı. Kentin Bizans
korusu karşımda, yamacın eteklerine uzanıyor... Ufukta kadar eski yollarından birinde, Beyazıt’tan Sultanahmet’e
Alplerin zarif tepeleri beliriyor... Çıt yok... Ancak uzak- doğru akıyordu trafik. Sanki erimeye başlayan yola ağır
tan uzağa bir kaval sesi, lavanta çiçekleri arasından bir ağır gömülür gibi... Yayalar otobüslerin, otomobillerin
kuşun ötüşü, yoldan da bir katır çıngırağı... Bütün bu arasında karşıdan karşıya geçerken egzoz dumanlarına
güzel manzara ancak ışıkla can buluyor. kebap, lahmacun, Adana, Urfa kokuları karışıyor, sey-
yar satıcılar kaldırımlarda bağırıyor, bir şeyler satmaya
Yazar, bu metnin anlatımında aşağıdakilerin hangi-
sine başvurmuştur? çalışıyordu. Kimi gençler turistlerin önünde duruyor, her
dilden bildikleri birkaç sözcükle, özellikle genç ve güzel
A) Öne sürdüğü düşünceyi başkalarının görüşleriyle kızların koluna yapışıp onları deri dükkânlarına çekiştiri-
desteklemeye yorlardı. Kırmızı, üstü açık, yabancı plakalı otomobili genç
B) Nesneleri karşılaştırarak metni etkileyici kılmaya bir adam kullanıyordu; sakalı vardı. Hemen arkasında,
C) Bir kavramı açıklamaya kalabalık kaldırımın gölgelik bir köşesinde fotoğrafçı var.
D) Anlatılanları okuyucunun zihninde canlandırmaya Arkasını trafiğe dönmüş, körüklü fotoğraf makinesinin
siyah bezini kafasına geçirmiş. Yayalar onun önünden
geçmiyorlar, ya durup bekliyor ya da arkasından dolanı-
yorlar. Kol kola girmiş üç genç erkek hiç kıpırdamadan
bahçe duvarına asılmış siyah bezin önünde poz vermiş-
ler. Bezin üzerinde çiçek süslemeleri de var.
2. Bilim adamlarına göre kimi zaman soğuyan ve kimi
zaman da ısınan Dünya’mız şu anda artık soğuma eğili- Parçanın anlatımında;
minde olmalı. Ancak son yüz elli yıllık kayıtlar, bir şeyle- I. Betimleme
rin ters gittiğini gösteriyor. Bu sıcaklık kayıtları, 1860’tan II. Öyküleme
günümüze değin ortalama küresel sıcaklığın 0,5−0,7 °C
yükselmiş olduğunu gösteriyor. Sıcaklığın en hızlı arttığı III. Tanık gösterme
dönem de son yirmi yıllık dönem. Ağaç halkaları, buz IV. Sayısal verilerden yararlanma
örnekleri, mercanlar ve okyanus tabanlarından alınan yukarıdakilerden hangileri kullanılmıştır?
örneklerse çok çarpıcı başka bir şeyi ortaya koyuyor: A) I ve II B) Yalnız II
1998 yılının, son 1200 yıllık dönem içerisindeki en sıcak
yıl olduğunu. Bilim adamlarına göre bu durum, küresel C) I ve III D) III ve IV
bir sıcaklık artışının beklenen sonuçlarından yalnızca
biri. Isınmanın sorumlusu olan fosil yakıtların kullanımı
eğer sınırlandırılmazsa önümüzdeki yüzyılda deniz sevi-
yelerinin yükselmesi, rüzgâr desenlerinin değişmesi,
iklim kuşaklarının kayması, fırtınaların yönlerinin ve şid- 4. ..................; bir konunun, halkın belirli bir kesiminin anlat-
detlerinin değişmesi, salgınların artması, şiddetli kurak- tığı gibi değil de genelinin anlattığı gibi anlatılmasıdır.
lık ve taşkınların görülmesi gibi alışık olmadığımız birçok Bu tarz metinlerde, konuların dile getirilişinde samimi bir
yeni sorunla karşı karşıya kalacağız. havayı yakalama, doğal ve olağan kabul edilenin dışına
çıkmama, günlük hayatta nasıl anlatılıyorsa yine öyle
Bu parçanın anlatımında;
anlatma amacı vardır. Bu tür metinlerde yapmacık söyle-
I. Karşılaştırma yişlerden kaçınılır. Bir okuyucunun, okuduğu metinle ilgili
II. Sayısal verilerden yararlanma olarak “doğal, olağan, her zamanki gibi, bunda bir garip-
III. Benzetme lik yok vb.” ifadeleri kullanabilmesi, o metnin bu anlatım
özelliğine sahip olmasına bağlıdır.
IV. Tanık gösterme
Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden han-
yukarıdakilerden hangileri kullanılmıştır? gisi getirilmelidir?

A) I ve II B) II ve III A) İçtenlik B) Özgünlük
C) I ve IV D) III ve IV C) Duruluk D) Yalınlık

MARKAJ YAYINLARI
92 Markaj Yayınları / 8. Sınıf Türkçe