Page 13 - 8. SINIF VIP TÜM DERSLER KONU ANLATIMLI - EDİTÖR YAYINLARI
P. 13

EN BÜYÜK ORT
            EN BÜYÜK ORTAK BÖLEN (EBOB) - EN KÜÇÜK ORTAK KAT (EKOK)AK BÖLEN (EBOB) - EN KÜÇÜK ORTAK KAT (EKOK)  1. ÜNİTE  13
            EN BÜYÜK ORTAK BÖLEN (EBOB)
            •   Sıfırdan farklı en az iki doğal sayının ortak bölenlerinin en büyük olanına bu sayıların en büyük ortak böleni denir.
               Bu kısaca EBOB biçiminde gösterilir.

            ̛    Örnek: 24 ve 36 sayılarının ortak bölenlerinin en büyüğünü 3 farklı yöntemle bulalım.
                        1. Yöntem                      2. Yöntem                      3. Yöntem
                                                 24  2        36  2
                                                                               24   36  2
             24’ün bölenleri:                    12  2        18  2                           24 ve 36’yı
                                                                               12   18  2
             1, 2, 3, 4, 6, 8, 12 ve 24           6  2         9  3                           aynı anda
                                                                                6    9  2     bölen asal
             36’nın bölenleri:                    3  3         3  3
       EDİTÖR YAYINLARI
                                                                                3    9  3     çarpanları
             1, 2, 3, 4, 6, 9, 12, 18 ve 36       1            1                1    3  3     işaretleriz.
                                                   .
                                                  3
             24 ve 36’nın ortak bölenleri:   24 = 2   3   EBOB (24, 36) = 2   3      1
                                                                        .
                                                                       2
                                                   .
                                                     2
                                                  2
             1, 2, 3, 4, 6 ve 12             36  = 2   3                           = 4  .  3
                                                                                           .
                                                                                          2
             Ortak bölenlerin en büyüğü: 12                                 EBOB (24, 36) = 2   3
                                                                                = 12
             EBOB (24, 36) = 12                                                                    = 4  .  3
                                             (Tabanları aynı olan üslü çarpan-                         = 12
                                              lardan üssü küçük olanı aldık.)
             ̛   Örnek: 30 ve 40'ın EBOB’unu bulalım.            ̛   Örnek: 66 ve 90'ın EBOB’unu bulalım.
                              30   40   2                                       66   99  2
                               15  20   2                                       33   99  3
                               15   10  2                                       11   33  3
                               15   5   3                                       11   11  11
                               5    5   5                                        1    1
                               1    1
                                                                                         .
                                        .
                          EBOB (30, 40) = 2  5 = 10                        EBOB (66, 99) = 3  11 = 33
            EN KÜÇÜK ORTAK KAT (EKOK)
            •   Sıfırdan farklı en az iki doğal sayının ortak katlarının en küçüğüne bu sayıların en küçük ortak katı denir. Bu kısaca
               EKOK biçiminde gösterilir.

            ̛    Örnek: 12 ile 15 sayılarının ortak katlarının en küçüğünü 3 farklı yöntemle bulalım.
                        1. Yöntem                        2. Yöntem                      3. Yöntem
                                                   12  2       15  3
             12’nin katları:                                                       12   15  2
                                                    6  2        5  5
             12, 24, 36, 48, 60, 72, 84, 96, 108,                                   6   15  2    Bulunan
             120, ...                               3  3        1                                 bütün
             15’in katları:                         1                               3   15  3   çarpanlar
                                                                        . .
                                                                       2
                                                   .
                                                  2
             15, 30, 45, 60, 75, 90, 120, ...  12 = 2   3   EKOK (12, 15) = 2   3  5  1  5  5    çarpılır.
                                                                        3  5
             12 ve 15’in ortak katları:       15 = 3  .  5                         = 4  . .  1
                                                                                              . .
                                                                                             2
             60, 120, ...                                                       = 60  EKOK (12, 15) = 2   3  5
                                                                                               3  5
             Ortak katlarının en küçüğü: 60  Ortak çarpanlardan üssü büyük olan alı-                         = 4  . .
             EKOK (12, 15) = 60              nır, üsler eşit ise bunlardan biri alınır. Or-                        = 60
                                             tak olmayan çarpanlar da yanına yazılır.
   8   9   10   11   12   13   14   15   16   17   18