Page 134 - 8. Sınıf Fen Bilimleri Defterim
P. 134

ÜNİTE 4: MADDE VE ENDÜSTRİ                                                   ÖZETİN ÖZETİ


           Hâl Değişimi


           Q   Isının bir maddeden başka bir maddeye aktarılmasına ısı alışverişi denir.  Madde katı hâlden sıvı hâle, sıvı hâlden gaz hâle ve
             katı hâlden gaz hâle geçerken ısı alır. Madde gaz hâlden sıvı hâle, sıvı hâlden katı hâle, gaz hâlden katı hâle geçerken ısı verir.
             Isı alışverişi, maddeler denge sıcaklığına gelinceye kadar devam eder.
           Maddenin Katı, Sıvı ve Gaz Hâlleri

            Katı Hâli                         Sıvı Hâli                          Gaz Hâli


           Q   Tanecikler  arası  çekim  kuvveti  Q Tanecikler arası çekim kuvveti katı-  Q   Tanecikler  arası  çekim  kuvveti  çok
              büyüktür.                          lara göre daha azdır.             azdır.
           Q   Tanecikler arası boşluk yok denecek   Q   Tanecikler  arası  boşluk  katılara   Q   Tanecikler arası boşluk fazladır.
              kadar azdır.                       göre fazladır.                 Q    Tanecikler hem titreşim hem dönme
                                              Q   Tanecikler  birbiri  üzerinden  kayar,
           Q   Tanecikler titreşim hareketi yapar.  akışkandır.                    hem de öteleme hareketi yapar.
           Q   Belli bir şekilleri ve hacimleri vardır.  Q   Tanecikler  hem  titreşim  hem  öte-  Q   Belirli bir hacim ve şekilleri yoktur.
           Q   Tanecikler sıkı dizilidir.        leme hem de dönme hareketi yapar.  Q   Taneciklerin hareket hızı fazladır.
                                              Q   Belli bir hacimleri vardır, ancak belli
           Q   Taneciklerin hareketi yavaştır.                                  Q    Tanecikleri sıkıştırabilir.
                                                 bir şekilleri yoktur.
                                          Süblimleşme
                                                          Isı alır.

                                               Erime                   Buharlaşma

                                               Donma                   Yoğunlaşma
                                    KATI
                                                           SIVI                      GAZ
                                                          Isı verir.
                                                                        Kırağılaşma
           Q   Madde ısı aldığında tanecik hızı artar.  Madde ısı verdiğinde tanecik hızı azalır.

                                                       Madde ısı aldığında







                                                       Madde ısı verdiğinde


           Erime ve Donma Isısı


           Q   Erime sıcaklığındaki 1 gram saf katı maddenin sıvı hâle geçmesi için gereken
              ısıya erime ısısı denir.                                           Madde     Erime - Donma Isısı (J/g)
           Q   Erime ısısı “L ” ile gösterilir. Birimi J/g’dır.
                        e                                                        Demir             117,04
           Q   Bir katı maddenin farklı kütlelerini tamamen eritmek için gereken ısı mik-
              tarı kütle ile doğru orantılıdır.                                  Bakır             175,56
           Q   Donma sıcaklığındaki 1 gram saf sıvı maddenin 1 gram katı hâle geçerken   Kurşun    22,57
              çevreye verdiği ısıya donma ısısı denir.
                                                                               Alüminyum           321,02
           Q   Donma ısısı “L ” ile gösterilir. Birimi J/g’dir.
                         d
           Q   Saf madenin erime ısısı donma ısısına eşittir.                    Cıva              11,29


                                                                                         8. Sınıf Fen Bilimleri  133
   129   130   131   132   133   134   135   136   137   138   139