Page 135 - 8. Sınıf Fen Bilimleri Defterim

ÖZETİN ÖZETİ ÜNİTE 4: MADDE VE ENDÜSTRİ

Buharlaşma ve Yoğunlaşma Isısı

Q Kaynama sıcaklığındaki 1 gram saf sıvı maddeyi 1 gram gaz hâline dönüştürmek için gereken ısıya buharlaşma ısısı denir.
Q Buharlaşma ısısı “L ” ile gösterilir. Birimi J/g ya da cal/g'dır.
b
Q Yoğunlaşma sıcaklığındaki 1 gram saf gaz maddenin 1 gram sıvıya dönüşürken çevreye verdiği ısıya yoğunlaşma ısısı denir.
Yoğunlaşma ısısı “L ” ile gösterilir. Birimi J/g ya da cal/g'dır.
y
Q Saf madenin buharlaşma ısısı yoğunlaşma ısısına eşittir.
Hâl Değişim Grafikleri

Suyun Isınma Grafiği Suyun Soğuma Grafiği
Sıcaklık ( C) K Sıcaklık ( C)
o
o
Su - Su E
buharı Su buharı Su buharı
100 D Ç
M L 100 Su - Su
Su buharı Su
0 0 Buz - Su Buz - Su
P N Zaman (dk) 0 B Zaman (dk)
-20 R Buz -20 C Buz A

Su buharı dışarıya ısı vererek soğur, sıcaklığı azalır.
R - P Buz ısı alır, sıcaklığı yükselir. Madde katı hâldedir. E - D
Madde gaz hâldedir.
P noktasında buz erimeye başlamıştır. Katı ve sıvı D noktasında madde yoğunlaşma sıcaklığına gelir
hâlde beraber bulunur. Madde ısı almasına rağmen ve yoğunlaşmaya başlar. Madde sıvı ve gaz hâlde-
P – N D – Ç
buzun tamamı eriyene kadar sıcaklık artışı olmaz. dir. Hâl değiştirdiği için sıcaklık değişmez. Ç nokta-
N noktasında buzun tamamı erir. sında buharın tamamı yoğunlaşır.

N – M Suyun sıcaklığı yükselir. Madde sıvı hâldedir. Ç – C Suyun sıcaklığı düşer. Madde sıvı hâldedir.

M noktasında su kaynamaya başlar. Sıvı ve gaz C noktasında su donmaya başlar. Sıvı ve katı
hâlde beraber bulunur. Madde ısı aldığı hâlde suyun beraber bulunur. Madde ısı verdiği hâlde sıcaklık
M – L C – B
tamamı buharlaşıncaya kadar sıcaklık artışı olmaz. L suyun tamamı donuncaya kadar değişmez. B nok-
noktasında suyun tamamı su buharı olur. tasında suyun tamamı buz olur.
L – K Su buharının sıcaklığı yükselir. Madde gaz hâldedir.
B – A Buzun sıcaklığı düşer. Madde katı hâldedir.
Q P – N ve M – L noktaları arasında madde hâl değiştir-
miştir.
Q D – Ç ve C – B noktaları arasında madde hâl değiştirmiştir.
Q Saf maddeler, hâl değiştirirken ısı alır buna rağmen Q Saf maddeler, hâl değiştirirken ısı verir buna rağmen
sıcaklıkları sabittir, değişmez. sıcaklıkları sabittir, değişmez.

Günlük Yaşamda Meydana Gelen Hâl Değişimleri
Q Elimize kolonya döktüğümüzde serinlik hissetmemizin nedeni, kolonyanın buharlaşırken elimizden ısı almasıdır.
Q Islak çamaşırlardaki sıvı buharlaşırken odadan ısı alır ve odanın sıcaklığı düşer.
Q Toprak testinin gözeneklerine giren su gaz hâline geçerken testiden ısı alır ve testideki su serin olur.
Q Kesilen karpuzun belli bir süre sonra soğuması, kesilen yerde biriken suyun gaz hâline dönüşürken karpuzdan ısı almasıdır.
Q Banyodaki sıcak su buharı soğuk aynaya çarparak yoğunlaşır ve sıvı hâle geçer, ayna buğulanır.
Q Ateşi yükselen birinin başına ıslak havlu konulmasının nedeni, havludaki suyun buharlaşırken vücuttan ısı alması ve vücudun
sıcaklığının düşmesidir.

134 8. Sınıf Fen Bilimleri