Page 136 - 8. Sınıf Fen Bilimleri Defterim

ÜNİTE 4: MADDE VE ENDÜSTRİ ÖZETİN ÖZETİ

TÜRKİYE’DE KİMYA ENDÜSTRİSİ

Türkiye'de Kimya Endüstrisi

Q Kimya endüstrisi kimya bilimini temel alır. Günümüzde birçok endüstri dalı kimya endüstrisi ile ilişkilidir ve endüstriyel her türlü
ürünün üretimine ve gelişimine katkı sağlar. Endüstride üretilen hemen hemen tüm ürünlerin ham maddesi kimya sektöründen
sağlanmaktadır. Otomotiv, kağıt türleri, temizlik, boya, tekstil, cam, deri gibi sektörler kimya ile iç içe geçmiş durumdadır.
Q Kimya endüstrisinde üretim yapan fabrikaların ve işletmelerin ülke ekonomisine katkısı çok fazladır. Kimya endüstrisinde
faaliyet gösteren fabrika ve işletmelerde üretilen kimyasal ürünlerin miktarı ve bu ürünlerin ülkedeki kişi başına tüketimi o
ülkenin gelişmişlik düzeyine doğrudan etki eder. Bu fabrika ve işletmelerde çalışan nitelikli insan gücü ülke ekonomisine katkı
sağlarken işsizlik oranını da azaltır.
İhracat (Dış satım): Bir ülkenin ürettiği mal ve hizmetleri dış ülkelere satmasıdır.
İthâlat (Dış alım): Yurt dışında üretilmiş malların, ülkedeki alıcılar tarafından satın alınmasıdır.

Türkiye’de Kimya Endüstrisinin Gelişimi Kimya Endüstrisindeki Meslek Dalları

Q Türk kimya endüstrisi ağırlıklı olarak petrokimya, plastik, Q Kimya endüstrisi çeşitli sanayi dallarında sektörün ihtiyacını
sabun, deterjan, gübre, ilaç, boya, vernik, sentetik, elyaf, karşılayabilecek, bilimsel ve teknolojik gelişmeler doğrultu-
soda gibi çeşitli kimyasal ham madde ve tüketim ürünleri- sunda gereken mesleki yeterliliğe sahip elemanlarını yetiştirir.
nin üretiminin gerçekleştirildiği tesislerden oluşmaktadır. Kimyagerlik: Maddelerin kimyasal nitelikleri, molekül yapı-

Q Kimya sektörü ithâlata bağımlı bir sektördür. Kullanılan ları ve bunların ne şekilde değiştirilebileceği ve her cins kimyasal
ham maddenin %70’i ithâl edilmekte, %30’u ise yerli üre- örneğin analizi konusunda çalışmalar yapan meslek grubudur.
timle karşılanmaktadır. Kimya mühendisliği: Mühendislik mesleğinin bir kolu

Q Türk plastik sektörü, Avrupa’nın en büyük 3, Dünya’nın olup, maddelerin fiziksel ve kimyasal değişimlerinin yer aldığı,
ise en büyük 6. üreticisidir. üretim işlemlerinin uygulama ve gelişimi ile ilgilenir.
Q Türkiye, Avrupa’nın en büyük 5. boya üreticisidir. Kimya teknisyenleri: Her türlü kimyasal ham madde
üretimi, kalite kontrolü ve analizinde, araştırma ve geliştirme
Q Türkiye, gübre talebinde Dünya’da 10. sırada yer almakta- laboratuvarlarında kimya mühendislerinin ve kimyagerlerin
dır. Ülkemiz Dünya’nın en büyük 16. otomotiv üreticisidir. denetimi altında çalışan kişilere verilen unvandır.

Kimya Endüstrisine Katkı Sağlayan Bazı Kurum ve Kuruluşlar
1) Türk Standartları Enstitüsü (TSE): 4) TÜBİTAK Marmara Araştırma Merkezi:
Her türlü madde, mamül, usul ve hizmet stan- Türkiye’deki güvenlik güçlerinin ve savunma
dartlarını hazırlamak, hazırlatmak, hazırlanan sanayisinin ihtiyacını karşılamak amacıyla
standartları incelemek ve yaymak amacıyla ürün geliştirmektedir. Parmak izinin belirlen-
kurulmuş bir kamu kuruluşudur. mesinde kullanılan araç - gereçleri, ilaç, kömür,
enerji gibi birçok alanda çalışmalar yapar.
2) Makine ve Kimya Endüstrisi (MKE):
5) Petrokimya Holding A.Ş (PETKİM):
Türk Silahlı Kuvvetlerinin ve güvenlik güçle- Petrol rafineri ürünleri ve doğal gazdan
rinin silah ve mühimmat ihtiyaçlarını düşük başlayarak plastik, elyaf ve lastik ham
maliyetli ve kaliteli ürünlerle karşılamak maddelerini üreten bir sanayi dalıdır.
amacıyla kurulmuştur.

3) Roketsan: 6) Ulusal Bor Araştırma Enstitüsü (Boren):
Türkiye savunma sanayisi için uçak, füze, Türkiye ve Dünya’da bordan yapılan ürünle-
roket, yakıt ve savunma sistemleri üreten rin üretim ve gelişmesi için bilimsel araştır-
kuruluştur. malar yapan bir kuruluştur.

8. Sınıf Fen Bilimleri 135