Page 105 - 8. Sınıf Fen Bilimleri Defterim

ÖZETİN ÖZETİ ÜNİTE 4: MADDE VE ENDÜSTRİ

Kİmyasal Tepkİmeler

Q Kimyasal değişimler, kimyasal tepkimelerle ifade edilir. Bir maddenin farklı maddelere ayrışmasına ya da farklı maddelerin
etkileşerek yeni maddeler oluşturmasına kimyasal tepkime adı verilir.
Q Renk değişimi, gaz çıkışı, çökelti oluşumu, ısı ve ışık yayılması gibi olaylar bir kimyasal tepkime göstergesi sayılır.
Q Yanma, çürüme, ekşime, paslanma, mayalanma, yaprağın sararması, canlıların büyümesi, vücudumuzdaki sindirim, solunum
gibi faaliyetler, fotosentez vb. olaylar kimyasal tepkime sonucunda oluşur.
Q Kimyasal tepkime sırasında madde moleküllerindeki atomları ya da iyonları bir arada tutan bağlar kırılır ve yeniden düzenle-
nerek yeni bağlar oluşur. Bu durum yeni maddelerin oluşmasını göstermektedir.
Q Tepkime sonucu oluşan yeni maddenin fiziksel ve kimyasal özellikleri farklıdır.

Q Kimyasal tepkime sonunda oluşan yeni maddeler ürün olarak adlandırılır.
Q Tepkimeye giren maddelerin hangi ürünleri oluşturduğunu göstermek için aralarına ok (→) işareti konur. Kimyasal denklem-
lerde okun sol tarafına tepkimeye giren maddeler yazılırken, tepkime sonucunda oluşan ürünler okun sağ tarafına yazılır.
Tepkimeye giren maddeler ve oluşan ürünler birden fazla ise aralarına artı ( + ) işareti konulur.

Tepkimenin Yönü
X + Y Z + T

Girenler (Reaktifler) Çıkanlar (Ürünler)
Q Kimyasal denklem yazılırken maddeyi oluşturan en küçük birim (atom, molekül veya iyon) esas alınır.

Q Tepkimeye giren maddeler element ise sembolle, bileşik ise formülle yazılır. Molekül yapısında ise molekülün formülü yazılır.
Q Kimyasal tepkimelerde değişebilen ve değişmeyen özellikler aşağıda verilmiştir.

Değişmeyen Özellikler Değişebilen Özellikler

Q Toplam kütle Q Toplam molekül sayısı,
Q Atom cinsi ve sayısı Q Atomların hacmi veya çapı
Q Proton ve nötron sayısı Q Katı, sıvı, gaz gibi fiziksel hâller

Q Toplam elektron sayısı Q Renk, koku ve tat gibi madde cinsi
Q Atomların çekirdek yapısı ve toplam enerji Q Fiziksel ve kimyasal özellikler

Kimyasal Tepkimelerde Kütlenin Korunumu
Q Bir kimyasal tepkimede tepkimeye giren maddelerin kütlelerinin toplamı, tepkime sonunda oluşan maddelerin kütlelerinin
toplamına eşittir. Buna Kütlenin Korunumu Kanunu denir.

Q Örneğin; etilen (C H ) bileşiği oksijen ile yakıldığında karbondioksit ve su oluşur.
2 4
Q Aşağıdaki tepkimede 28 gram C H ve 96 gram O harcanırken 88 gram CO ve 36 gram H O oluşur, toplam kütle koru-
2
2
2
2 4
nur.
+ → +

C H + 3O  2CO + 2H O
2 4 2 2 2
28 g 96 g 88 g 36 g

104 8. Sınıf Fen Bilimleri